BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesi 2022/1052 Esas 2022/916 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1052
KARAR NO: 2022/916
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: KOCAELİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2021/190
KARAR NO: 2022/50
DAVA TARİHİ: 01/07/2015
KARAR TARİHİ: 25/01/2022
DAVA: Alacak (Kooperatif Şerefiye Bedeli)
KARAR TARİHİ: 14/09/2022
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353. Maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin davalı kooperatifin ortağı olduğunu, davalı kooperatif tarafından 08/10/2009 tarihinde ferdileşme işlemi gerçekleştirilerek kat irtifaklı tapuların teslim edildiğini 17/08/2010 tarihinde yapı kullanma izin belgesi alındığını kat irtifakı şeklinde düzenlenmiş bulunan tapuların kat mülkiyeti şekline dönüştürülmesi için çalışmaların devam ettiğini nihayetinde dava konusu taşınmaza ilişkin olarak 28/01/2011 tarihinde müvekkili adına kat mülkiyeti tapusu oluşturulduğunu, bu süreçte düzenlenen 11/03/2009 tarihli şerefiye raporunda işyerlerinin birbirlerine konumu kullanımı vs eşit olduğu halde ayrıca bir şerefiye bedeli belirlenmesine gerek olmadığı kanaatine varıldığını, sonrasında davalı kooperatifin oluşturulduğu teknik heyet aracılığı ile şerefiye raporunu düzenlettirdiğini, buna karşılık şerefiye raporunu müvekkiline tebliğ etmediğini, şerefiye raporunun teknik verilere aykırı olarak düzenlendiğini ve müvekkilinin rapora itiraz edebilmesi için prosedüre uyulmadığını, 11/03/2009 tarihli şerefiye raporunda şerefiye bedelinin belirlenmemesi nedeni ile müvekkilinin uğradığı zararların fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000,00 TL sinin davalı kooperatiften alınarak davacıya verilmesine, mülkiyeti davalı kooperatife ait olan her türlü taşınır taşınmaz, hisse senedi motorlu araç hava deniz araçları ve bankalardaki mevduat hesapları üzerine ihtiyati tedbir konulması karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili 22/09/2017 havale tarihli ıslah dilekçesi ile 10.000,00 TL olarak talep edilen şerefiye bedeli alacağını 4.218,32 TL arttırmak suretiyle toplam talep 14.218,32 TL olacak şekilde ıslah etmiş ve harcını da yatırmıştır.
CEVAP Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Öncelikle zamanaşımı itirazında bulunulmuş, esas hakkında savunma olarak ise davacının 11/03/2009 tarihli YK kararınca toplanan 19/04/2009 tarihli genel kurul toplantısına katıldığını ve bu toplantıda kendisine hangi dükkanın düştüğünün belirlendiğini, kooperatifin şerefiye raporunu olağan genel kurul toplantısı bildirimi ile tüm üyelere tebliğ ettiğini, davacının dilekçesinde buna hiç değinmediğini, davacının 08/10/2009 tarihinde tapusunu teslim aldığını, olağan genel kurul toplantısının söz konusu raporun tebliğ alındığına dair bir karine teşkil ettiğini, toplantıda hiçbir üyenin bu konuda itirazı olmadığını, iş yerine 5 yıldan fazla bir zaman önce teslim almasına ve aktif olarak kullanmasına rağmen dava açmasının iyi niyete aykırılık teşkil ettiğini, raporda şerefiye bedeli ödenmesine gerek olmadığının tespit edildiğini, şerefiye raporunda eksiklik yada yanlışlık bulunmadığını ve zamanaşımına uğradığını belirterek davanın reddi talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Kocaeli 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/660 E. 2017/861 K. sayılı 11/12/2017 tarihli kararı ile; "...davanın kabulüne, 14.218,32 TL şerefiye bedelinin dava tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir. Dairemizin 2020/191 E. 2021/252 K. sayılı 10/03/2021 tarihli ilamı ile; "...Şerefiye bedeli ve itiraz usulü, ana sözleşme ile belirlenmektedir ancak dosya kapsamında kooperatif ana sözleşmesi bulunmadığından inceleme yapılamamıştır... Ayrıca, teknik heyet raporunun tebliği ihtilaf konusu olup, mahkemece bu hususta araştırma yapılmamış, ... barkod numaralı iadeli taahhütlü mektubun davacıya tebliğ edilip edilmediği belirlenmemiştir. Ana sözleşmenin itiraza ilişkin usulünün, tebliğin yapılıp yapılmadığı hususu ile birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir. Dosyada teknik heyet raporu, 19/04/2009 tarihli genel kurul toplantı tutanağı, hazirun cetveli de bulunmamaktadır. Yine, 16/01/2017 tarihli celsede "hak düşürücü zamanaşımı itirazının reddine" şeklinde karar verilmiş ise de; gerekçeli kararda zamanaşımı itirazı yönünden bir değerlendirme yapılmamıştır.Açıklanan nedenlerle, Mahkemece teknik heyet raporunun davacıya tebliğ edilip edilmediğinin belirlenmesi, kooperatif ana sözleşmesi ile genel kurul tutanakları, hazirun cetvellerinin getirtilmesi, davacının genel kurula katılıp katılmadığının belirlenmesi ve ana sözleşmede belirlenen tebliğ ve itiraz usulüne uyulup uyulmadığı tespit edilerek, zamanaşımı itirazı da değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının 6100 sayılı HMK'nun 353/1.a.6 maddesi gereğince kaldırılmasına..." karar verilmiştir. Kocaeli 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/190 E. 2022/50 K. sayılı 25/01/2022 tarihli kararı ile; "...Mahkememizce, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesinin 2020/191 Esas ve 2021/252 Karar sayılı ilamının gerekçesinde değinilen hususlarda eksiklikler giderilerek yapılan yargılama neticesinde; davalı kooperatifin teknik heyet raporunun davacıya tebliğ edildiği hususunu ispatlayamadığı, ancak davacının 19/04/2009 tarihli genel kurula katıldığı, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; bilirkişi raporlarına ve dosyadaki belgelere göre 11/03/2009 tarih nolu yönetim kurulu kararı ile teknik heyet raporunun kabul edilip üyelere tebliğ edilmesine, günlük itiraz süresinin beklenmesine, günlük süre sonrasında 19/04/2019 tarihinde genel kurul toplantısı yapılarak kura çekimi yapılmasına oy birliğiyle karar verildiği, 19/04/2019 tarihli genel kurul toplantısı ile Kocaeli ... Noterliği'nin 19/04/2009 tarih [...] yevmiye nolu düzenleme şeklinde çekiliş tutanağı ile kura çekiminin yapıldığı, 08/10/2009 tarihinde ferdileştirme işlemlerinin başladığı, ve kat irtifakının kurulduğu, her ne kadar şerefiye bedelinin belirlenmesine ilişkin teknik heyet raporunun davacıya usulüne uygun tebliğ edildiği ispat edilememiş ise de tüm bu aşamalarda davacının şerefiye bedeli alacağı ile ilgili bilgi sahibi olmaması düşünelemez. Bu durumda, davacının, şerefiye bedeli teknik raporunun iptali için hak düşürücü süresinin başladığı kooperatif tarafından ispat edilememiş ise de, kura çekimi sonrası 08/10/2009 tarihli ferdileştirme işlemi sonrasında davacının taşınmazı kullanmaya başladığı dikkate alındığında, davacı açısından şerefiye bedelinin talep edilebileceği hak düşürücü sürenin başladığı kabul edilmelidir. Bu nedenle davanın zamanaşımı nedeniyle reddine..." karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili yasal süre içerisinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde özetle; Toplu işyeri yapı kooperatifi tip ana sözleşmesinin 61.maddesinde belirtildiği şekilde teknik heyet kararı tebliğ edilmemesine ve bu husus gerekli kararda ifade edilmesine rağmen müvekkilinin taşınmazı kullanmaya başladığı gerekçe gösterilerek davanın reddine karar verilmesinin yasaya, kaldırma kararına, toplu işyeri yapı kooperatifi tip ana sözleşmesinin 61.maddesinde açıkça aykırı olduğunu, teknik heyet raporu tebliğ edilmediğinden şerefiye bedelinin talep edileceği hak düşürücü sürenin işlemeye başlamadığını belirterek kararın kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında inceleme; 6100 sayılı HMK'nın 355.maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılmış, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re'sen gözetilmiş ayrıca HMK'nın 357. maddesindeki "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz" kuralı nazara alınmıştır. Dava, kooperatif üyesinin şerefiye bedelinin belirlenmemesi nedeniyle uğradığı zararın tazminine ilişkindir. Uyuşmazlık; şerefiye bedelinin belirlenmesine ilişkin teknik raporun davacıya usulüne uygun bir şekilde tebliğ edilip edilmediği ve teknik raporun kesinleşip kesinleşmediği ile davacının alacak talebinin zamanaşımına uğrayıp uğramadığı noktalarındadır.Şerefiye bedeli ve itiraz usulü, ana sözleşme ile belirlenmektedir. Davalı kooperatif ana sözleşmesinin 61.maddesinde "Arsa bedeli ile alt ve üst yapı, inşaat, ortak alan ve tesisler maliyeti ve genel giderlerden her işyerine düşecek olan paylar hesaplanmak suretiyle işyerlerinin geçici maliyetleri bulunur. Bundan sonra yönetim kurulu kararı ile oluşturulacak en az üç kişilik bir teknik heyet tarafından, işyerlerinin yeri, yapı durumu ve sair özelliklerine göre kıymet takdir olunur. Teknik heyet kararı bir rapora bağlanarak, tanzim tarihi ve imzaların doğruluğu bakımından noterce onandıktan sonra yönetim kuruluna tevdi edilir. Bu rapor, yönetim kurulunca, noter vasıtasıyla, taahhütlü mektupla veya elden imza karşılığında ortaklara tebliğ edilir. Ortaklar tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde bu kıymetlere itiraz edebilirler. 15 günün geçmesi ile itiraz hakkı kesin olarak düşer. İtiraz edildiği takdirde, teknik heyet ile yönetim kurulunun kendi üyeleri arasından birer, itirazda bulunan ortaklar tarafından seçilecek bir kişiden oluşan üç kişilik yeni bir kurul marifetiyle tekrar kıymet takdir olunur. Bu heyet tarafından takdir olunan fark, geçici maliyet bedellerine eklenir veya bu bedelden indirilir. Geçici maliyet tespitinden sonra yapılan masraflar kesinleşen kıymet takdiriyle orantılı olarak kesin maliyet bulunur.İtiraz taksitlerin ödenmesini geciktiremez. Her ortak kendisine düşen işyerini kesin maliyet bedeli üzerinden kabule mecburdur. Ortaklar, yönetim kuruluna yazı ile bilgi vermek şartı ile kendilerine düşen işyerlerini, diğer ortakların işyerleri ile değiştirebilirler.", 62. maddesinde ise ''İşyerlerinin maliyet bedelleri kesinleştikten sonra ortaklar veya temsilcilerinin katılımıyla noter önünde çekilecek kura ile dağıtılır.'' düzenlemesi mevcuttur.Dairemizin kaldırma kararının ardından mahkemece yapılan araştırmada ... barkod numaralı iadeli taahhütlü mektubun davacıya tebliğ edildiğine dair kayda ulaşılamamıştır. Kooperatife ait ana sözleşme ile 19/04/2009 tarihinde yapılan genel kurul toplantısına ilişkin tutanak ve hazirun cetveli ise dosya kapsamına alınmıştır. Hazirun cetveline göre davacının genel kurul toplantısına katıldığı sabittir. Bu toplantının 12.maddesinde kura çekimine oybirliği ile karar verildiği, 13.maddesinde kura çekimi ve sonrası kat irtifaklarının kurulması, ferdi münasebete ve mükellefiyete geçilerek tapu işlemlerinin yürütülmesi ve sonuçlandırılması, cins tashihi yapılması, inşaat ruhsatı ve iskan alınması ve gerekli harçların ödenmesi, yönetim planı hazırlanması, onaylanması ve uygulattırılması konularında yönetim kuruluna oy birliği ile yetki verilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır. Genel kurul toplantısının ardından Kocaeli ... Noterliği'nin 19/04/2009 tarih ... yevmiye no.lu "düzenleme şeklinde çekiliş tespit tutanağı" ile kura çekiminin yapıldığı, davacıya ... no.lu dükkanın isabet ettiği, 08/10/2009 tarihinde ferdileştirme işlemlerinin başladığı ve kat irtifakının kurulduğu tespit edilmiştir. Davacının 19/04/2009 tarihli genel kurul toplantısına katıldığı, bu toplantıda kura çekilmesine karar verildiği ve ana sözleşmeye göre kura işleminin teknik heyet raporu düzenlenmesi ve maliyet bedellerinin kesinleşmesi akabinde yapılması karar verildiği gözetildiğinde, davacının katıldığı genel kurul toplantısında teknik heyet raporu ile çağrı ve gündeme dair yazıdan haberdar olduğu kanaatine ulaşılmıştır. Genel kurul toplantısında kura çekimine ve ferdi mülkiyete geçilmesine itirazı bulunmadığı ve kura çekimine katıldığı görülmekle, tüm bu aşamalar tamamlanmasına rağmen davacının teknik heyet raporu ile ilgili bilgi sahibi olmadığı iddiası TMK 2.maddesi de dikkate alındığında yerinde görülmemiştir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 17/2.maddesi ve 6098 sayılı TBK'nın 147/4 maddesi nazara alındığında, kooperatif ile ortağı arasındaki uyuşmazlıklarda zamanaşımı süresi 5 yıldır. Zamanaşımı süresi alacağın muaccel olması ile başlar. 08/10/2009 tarihinde ferdileştirme işlemlerinin başladığı ve kat irtifakının kurulduğu, davacının bu tarih itibariyle taşınmazı kullanmaya başladığı belirlenmekle, zamanaşımı süresinin 08/10/2009 tarihinde başladığının kabulü gerekmektedir. Dava ise 01/07/2015 tarihinde açılmış olduğundan, dava tarihi itibariyle zamanaşımı süresi dolmuş olmakla mahkemece davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesine bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle; dosya kapsamına göre ilk derece mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu ulaşılan maddi olay ve hukuki değerlendirme usul ve yasaya uygundur. HMK'nun 355. maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık olup olmadığı hususunda re'sen ve istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak inceleme yapılmış, kamu düzenine aykırı herhangi bir husus tespit edilmemiştir. Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde yer verdiği itirazların açıklanan gerekçelerle yerinde olmadığı anlaşılmakla, istinaf başvurusunun HMK 353/1.b.1 bendi gereğince esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere;1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1.b.l bendi uyarınca ESASTAN REDDİNE,2-Davacı tarafından yatırılan 220,70 TL istinaf başvuru harcının Hazineye irat kaydına,3-Davacı tarafından yatırılan 80,70 TL istinaf karar harcının Hazineye irat kaydına,4-İstinaf yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 5-Yatırılan gider avansından kalan kısmın davacıya ilk derece mahkemesince iadesine,6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 362/1.a maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 14/09/2022