14. Hukuk Dairesi 2016/3898 E. , 2019/111 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 14.03.2014 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 15.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılardan ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili,... Köyü; 829, 434, 534 ve 357 parsel sayılı taşınmazlardaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesini talep etmiştir.
Davalılardan ..., ..., ... ve ... taşınmazların satılmasını istemediklerini, davalılardan ... ise taşınmazların satılmasını istediğini duruşmadaki beyanlarında belirtmiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalılardan ... temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının ve harcın taraflardan hangi oranlarda tahsil edileceğinin hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.
Satışına karar verilen taşınmaz;
a)Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin ve harcın paydaşların tapudaki payları oranında,
b)Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin ve harcın mirasçılık belgesindeki paylar oranında,
c)Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin ve harcın tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına ve tahsil edilmesine karar verilmesi gerekir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Somut olaya gelince; satışına karar verilen dava konusu 829, 434, 534 ve 357 parsel sayılı taşınmazlarda bulunan muhtesatın ve arzın tüm taşınmazlara olan oranı inşaat ve ziraat bilirkişisince ortak hazırlanan raporda hesaplanmasına ve satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesinde bu oranlar belirtilerek hüküm kurulmasına rağmen harcın, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda paydaşlardan tahsiline yönelik hüküm kurulması gerekirken; harcın taraflardan "...payları oranında..."; yargılama giderleri ile vekalet ücretinin ise “...müştereken payları oranında...” tahsiline karar verilmesi şeklinde hüküm kurulmuş olması, ayrıca satış şeklinin “genel açık arttırma” olarak hükme bağlanması gerekirken sadece “açık arttırma” olarak belirtilmesi doğru görülmemiştir. Ne var ki bu hususlar yeniden yargılamayı gerektirmediğinden bu yönde düzelterek onama kararı vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ..."un temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün dört numaralı bendinde yer alan "...maddelerine göre..." ibarelerinden sonra gelmek üzere “genel” sözcüğünün eklenmesine; yedi numaralı bendinde yer alan “...eksik kalan harcın davacı ve davalılardan...” ibarelerinden sonra gelmek üzere “satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda” ibarelerinin eklenmesine,”...payları oranında...” ibarelerinin çıkarılmasına; dokuz numaralı bendinde yer alan ”...müştereken payları oranında...” ibarelerinin çıkarılarak yerine “satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda” ibarelerinin eklenmesine; on numaralı bendinde yer alan ”...müştereken payları oranında...” ibarelerinin çıkarılarak yerine “ satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda” ibarelerinin eklenmesine; onbir numaralı bendinde yer alan “... 988,8TL’den müştereken davacının payına düşen kısmın mahsubu ile bakiye kısmın davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine...” ibarelerinin çıkarılmasına, yerine “988,8TL’nin satış bedelinin dağıtılmasındaki oranlarda davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine,” ibarelerinin eklenmesine ve hükmün HUMK"nun 438/7. maddesi gereğince DEĞİŞTİRİLMİŞ ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 08.01.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.