MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : KADASTRO TESPİTİNE İTİRAZ
KANUN YOLU : TEMYİZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca duruşmalı olarak incelenmesi istenilmekle; duruşma için belli edilen 26.03.2019 gün ve saatte temyiz eden ... vd. vekili Avukat ... geldi. Aleyhine temyiz istenilen taraftan gelen olmadı. Gelenin yüzüne karşı duruşmaya başlandı. Sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmanın bittiği bildirildi. Süresi içinde inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermeye yeterli olmadığı belirtilerek; doğru sonuca ulaşılabilmesi için asli müdahil ..."in dayanağı olan ve satış senedinde bildirilen Mart 291 tarih ve 67 sıra nolu tapu kaydının başka taşınmazlara revizyon görüp görmediğinin sorulup saptanması, revizyon görmüş ise dava konusu taşınmaz ile revizyon gördüğü dava dışı taşınmazlara komşu taşınmazları da bir arada gösterecek şekilde geniş kapsamlı birleşik harita ile komşu taşınmazların tespit tutanaklarının ve varsa dayanaklarının getirtilmesi, daha sonra mahallinde yeniden keşif yapılması, keşifte taşınmazın öncesinin kime ait olduğu, kimden kime kaldığı, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıç tarihi, süresi ve sürdürülüş biçimi hakkında yerel bilirkişi ve tanıklardan ayrı ayrı olaylara dayalı bilgiler alınması, kadastro tespit tutanağının edinme sütununda taşınmazın öncesinin mezarlık olduğu belirtildiğinden bu hususta araştırma yapılarak taşınmazın metruk veya faal mezarlık olup olmadığının belirlenmesi, tutanak bilirkişilerinin taşınmaz başında ayrı ayrı dinlenmesi, beyanlar arasında çelişki bulunduğu takdirde bu çelişkinin duraksamasız giderilmesi, taşınmaza ilişkin gözlemin keşif tutanağına aynen yansıtılması, özellikle tarafların iddiaları nazara alınarak taşınmaz üzerinde mezar bulunup bulunmadığının belirlenmesi, komşu taşınmazların tespit tutanağı içeriği ve dayanakları kayıtlarla yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin denetlenmesi, komşu taşınmazların tespitlerine esas alınan kayıt ve belgelerin çekişmeli taşınmaz yönünü ne okuduğu, ne biçimde ve kimin yeri olarak sınır gösterdiği üzerinde durulması, fen bilirkişisinden keşfi izlemeye, komşu parsel kayıtlarının çekişmeli taşınmaz yönünü gösterir, sınırlarını belirtmeye, yerel bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemeye elverişli ayrıntılı, gerekçeli rapor alınması, toplanan deliller sonucunda taşınmazın faal mezarlık olduğu sonucuna varıldığı takdirde 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 16/A maddesi gereği bu tür yerlerin kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile kazanılamayacağının düşünülmesi, taşınmazın metruk mezarlık olduğu sonucuna varıldığı takdirde ise 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddesine göre kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile taşınmaz edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin değerlendirilmesi, iktisap sağlayan 20 yıllık zilyetlik sürenin dava tarihine kadar tamamlanmış olması gerektiği hususunun göz önüne alınması, bu bilgiler ışığında sonucuna göre hüküm kurulması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davacı belediyenin davasının kabulüne, müdahil ..."in davasının reddine, çekişmeli 143 ada 5 parsel sayılı taşınmazın metruk mezarlık vasfıyla .... Belediyesi adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, müdahil ... mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece; davanın 1980 yılında açıldığı, davacının 1980 yılından itibaren taşınmazı kullanmaya başladığı, davacının açılan davadan haberi olmadığı kabul edilse dahi tespitin 1989 yılında yapılması karşısında davacı lehine süre yönüyle zilyetlik koşullarının oluşmadığı, yerel bilirkişilerin özellikle talimat yoluyla alınan beyanlarına göre taşınmazın 30-40 yıl öncesine kadar mezarlık olduğu, daha sonra arsaya dönüştürüldüğü gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de yapılan araştırma ve inceleme karar vermeye yeterli olmadığı gibi varılan sonuç dahi yasal düzenlemelere uygun bulunmamaktadır.
Öncelikle belirtmek gerekir ki; önceki günlü Yargıtay bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozmada işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Hükmüne uyulan bozma ilamında, asli müdahil ..."in müdahale dilekçesinde taşınmazını 200 metrekare olarak tanımlaması, satış senedinin de miktarının 200 metrekare olarak bildirilmesine rağmen satış senedi keşif sırasında mahalline uygulanmamış, asli müdahil ..."in hak iddia ettiği yerin taşınmazın tamamı olup olmadığı, tamamını satın alıp almadığı ayrıntılı olarak sorulup saptanmamış, dayanak senette taşınmazın tapu kayıt tarihi olarak bildirilen Mart 291 tarih ve 67 sıra nolu tapu kaydının araştırmaya rağmen bulunamadığı anlaşılmakta ise de komşu taşınmazların tespit tutanağı içeriği ve dayanakları kayıtlarla yerel bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmesi için komşu taşınmazların tespitlerine esas alınan kayıt ve belgelerin çekişmeli taşınmaz yönünü ne okuduğu, ne biçimde ve kimin yeri olarak sınır gösterdiği üzerinde durulmamış, özellikle komşu 143 ada 4 ve 9 parsel sayılı taşınamaza uygulanan Ağustos 1317 tarih 15 sayılı tapu kaydı dosyaya getirtildiği halde keşif mahallinde uygulamamış, 143 ada 9 parselin davalı olduğu tutanağından anlaşılmasına rağmen akıbeti araştırılmamış, davacı müstakil zilyetliğe dayanmayıp satın alma nedeniyle eklemeli zilyetliğe dayanmasına rağmen mahkemece bu husus gözden kaçırılmış; bir an için taşınmazın metruk mezarlık olduğu kabul edilse dahi 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddesine göre kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile taşınmaz edinmek için gerekli zilyetlik süresinin belirlenmesi açısından mezarlığın faal kullanımının ne zaman sona erdiği tam olarak belirlenmemiş, keşifte dinlenen tanık Suat Hayri Ylıdırım taşınmazın öncesinin mezarlık olmadığı, tanık ..., taşınmazın bitişiğindeki yoldan itibaren ve devamında Belediye binasının olduğu yerin mezarlık olduğu, yolun açılmasıyla mezarlığın ortadan kalktğını bildirmiş; tanık ..., taşınmazın mezarlık olmadığını söylemiştir. Yerel mahkemece bu beyanlarla yetinilmeyerek (Divriği Kadastro Mahkemesinin kapatılmasından dolayı dosyanın devredildiği) Kangal Kadastro Mahkemesince taşınmaz başında yeniden keşif yapılmak yerine isimleri belirtilen bilirkişiler Divriği Asliye Hukuk Mahkemesi"nce talimat yoluyla dinlenilmiş, tanık Suat Hayri Yıldırım yine aynı beyanda bulunmuş, tanık ... taşınmazın yarısının mezarlık olduğunu diğer yarısının boş arsa olduğunu söylemiş, tanık ... ise 20-25 yıl öncesine kadar mezarlık olarak kullanıldığını belirtmiştir. Bu haliyle aynı tanıklardan taşınmaz başında alınan ilk beyanlar ile talimat yoluyla alınan beyanlar arasında kısmen çelişkiler oluşmuş olmasına rağmen yerel mahkemece bu çelişkiler giderilmeksizin ve soyut nitelikte olan taşınmaz başında verilmeyen beyanlara neden üstünlük tanındığı gerekçede tartışılmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulmuştur. Eksik incelemeye ve çelişkili beyanlara dayalı olarak karar veremez. O halde; taşınmaz başında taşınmazın evveliyetını bilebilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu ile önceki keşifte dinlenen tanıklar ve fen bilirkişisi huzuruyla hükmüne uyulan bozma ilamı doğrultusunda yeniden keşif yapılarak asli müdahil ..."in dayandığı satış senedi keşif sırasında mahalline uygulanmalı, hak iddia ettiği yerin taşınmazın tamamı olup olmadığı, taşınmazın tamamına zilyet olup olmadığı, tamamını satın alıp almadığı, taşınmazın öncesinin kime ait olduğu, kimden kime kaldığı, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıç tarihi, süresi ve sürdürülüş biçimi hakkında yerel bilirkişi ve tanıklardan ayrı ayrı olaylara dayalı bilgiler alınmalı, kadastro tespit tutanağının edinme sütununda taşınmazın öncesinin mezarlık olduğu belirtildiğinden bu hususta araştırma yapılarak taşınmazın metruk veya faal mezarlık olup olmadığı belirlenmeli, beyanlar arasında çelişki bulunduğu takdirde bu çelişki duraksamasız giderilmeli, komşu taşınmazların tespit tutanağı içeriği ve dayanakları kayıtlarla yerel bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmeli, komşu taşınmazların tespitlerine esas alınan kayıt ve belgelerin çekişmeli taşınmaz yönünü ne okuduğu, ne biçimde ve kimin yeri olarak sınır gösterdiği üzerinde durulmalı, fen bilirkişisinden keşfi izlemeye, komşu parsel kayıtlarının çekişmeli taşınmaz yönünü gösterir, sınırlarını belirtmeye, yerel bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemeye elverişli ayrıntılı, gerekçeli rapor alınmalı, bundan sonra toplanan delillerin değerlendirilmesi sonucunda taşınmazın faal mezarlık olduğu sonucuna varıldığı takdirde 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 16/A maddesi gereği bu tür yerlerin kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile kazanılamayacağı düşünülmeli, taşınmazın metruk mezarlık olduğu sonucuna varıldığı takdirde ise 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddesine göre kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile taşınmaz edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği değerlendirilmeli, iktisap sağlayan 20 yıllık sürenin aktarılan dava tarihinden öncesinde var olması gerektiği hususu göz önüne alınmalı, bu bilgiler ışığında sonucuna göre hüküm kurulmalıdır. Mahkemece böylesine bir araştırma ve inceleme yaptırılmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz, müdahil ... mirasçıları vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, Yargıtay duruşması için belirlenen 2.037,00 TL vekalet ücretinin aleyhine temyiz olunan taraftan alınarak, duruşmada kendisini vekil ile temsil ettiren temyiz eden tarafa verilmesine,
peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.03.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.