Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi


Dava, sigorta primine esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalı ... başkanlığında çalıştığı 1999-2005 döneminde eksik gösterilen prime esas kazançlarının tespitini talep etmiş, mahkemece davanın kabulüne, 2003/2-2005/3 dönemleri arasındaki prime esas kazancın tespitine karar verilmiştir.
Dosya kapsamından, daha önce karara çıkan ..... İş Mahkemesinin 2006/324 esas sayılı dosyasına atıf yapılarak dosyada mevcut TİS’ne göre SPEK belirlendiği anlaşılmaktadır.
506 sayılı kanunun 77. Maddesinde "Sigortalılarla işverenlerin bir ay için ödeyecekleri primlerin hesabında:
a) Sigortalıların o ay için hak ettikleri ücretlerin,
b) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan sigortalılara o ay içinde ödenenlerin,
c) İdare veya kaza mercilerince verilen karar gereğince (a) ve (b) fıkralarında yazılı kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin, brüt toplamı esas alınır.
(Değişik : 29.07.2003 - 4958 / 36 md. Y.T. 01.01.2004) Şu kadar ki, ölüm, doğum ve evlenme yardımları, yolluklar, kıdem, ihbar ve kasa tazminatları, ayni yardımlar ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca miktarları yıllar itibariyle belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, sigorta primlerinin hesabına esas tutulacak kazançların aylık tutarının tespitinde nazara alınmaz. Bunların dışında her ne ad altında ödeme yapılırsa yapılsın tüm ödemeler prime tabi tutulur.
(Değişik : 29.07.2003 - 4958 / 36 md. Y.T. 01.01.2004) Her sigortalının prim hesabına esas tutulacak aylık kazanç toplamının bin liraya kadar olan lira kesri nazara alınmaz.
Günlük, haftalık veya aylık olarak belirli bir ücrete dayanmış olmayıp da komisyon ücreti ve kâra katılma gibi belirsiz zaman ve miktar üzerinden ücret alan sigortalıların prim ve ödeneklerinin hesabında esas tutulacak günlük kazançları, 78 inci madde hükmü saklı kalmak şartiyle, Bakanlar Kurulu kararıyle belli edilir.
Şu kadar ki, sigortalının ayrıca belirli bir kazancı varsa, bu takdirde prim ve ödeneklerin hesabında esas tutulacak günlük kazancı, yukarıki fıkraya göre hesabedilecek günlük kazancına belirli kazancı üzerinden hesaplanacak günlük kazancın ilavesi suretiyle bulunur.
Bu kanun gereğince primlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç, sigortalının, bir ay için prime esas tutulan kazancının otuzda biridir.
Günlük kazancın hesabına esas tutulan ay içindeki bazı günlerde çalışmamış ve çalışmadığı günler için ücret almamış sigortalının günlük kazancı, o ay için prime esas tutulan kazancı ücret aldığı gün sayısına bölünerek hesaplanır.
Sigortalıların günlük kazançlarının hesabında esas tutulan gün sayıları, aynı zamanda, bunların prim ödeme gün sayılarını gösterir.
Bir ay içinde çeşitli işverenlerin işinde çalışan sigortalının bu kanun gereğince alınacak primlerine esas tutulacak aylık ve günlük kazancının tesbitinde her işverenden elde ettiği aylık ve günlük kazanç tutarı ayrı ayrı nazara alınır ve primler buna göre hesaplanır." hükmü düzenlenmiştir.
Mahkemece, dosyada alınan bilirkişi raporu doğrultusunda hüküm kurulmuş ise de bilirkişi raporunda yapılan inceleme ve tespitler hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
Bu nedenle öncelikle davacının sendika üyesi olup olmadığı, toplu iş sözleşmesinden yararlanıp yararlanmadığı belirlenmeli, TİS’den yararlandığının anlaşılması halinde 506 sayılı yasanın 77. maddesi uyarınca TİS’de öngörülen ücretlerin davacıya ödenip ödenmediği tespit edilmeli, ödeme yapıılmış ise buna ilişkin kayıtlar celp edilmeli, TİS’e göre belirlenen ücretlerin ödenmesi halinde prime esas kazanca esas alınacağı gözetilmeli, ödemelerin nasıl yapıldığı, asgari ücret üstünün nasıl ödendiği hususlarında davacının beyanı alınarak bu konular açıklığa kavuşturulmalı, davalı iş yerinin kamu kurumu olması nedeniyle yapılan ödemelerin kayıtlı olması gerektiğinden ve kayıt dışı ödeme yapılamayacağından ilgili belediye başkanlığından ödemelerin ne miktarda ve nasıl yapıldığı sorulmalı, iş yerinde aynı konumda başka işçilerin de olup olmadığı yönünde araştırma yapılmalı, toplanan deliller değerlendirilmek suretiyle hüküm kurulmalıdır.
Kabule göre de, davacının 1999-2005 devresine ait prime esas kazançların tespiti talebine karşılık Mahkemece kabul edilen 2003/2-2005/3 devresi yönünden kısmen kabul kararı verilmemiş olması hatalıdır.
Yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ..."ye iadesine, 13/10/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.