MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi


Taraflar arasında görülmekte olan alacak davasının ilk derece mahkemesinde yapılan yargılaması sonunda verilen kararın davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi tarafından verilen davalı vekilinin istinaf talebinin esastan kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak, davanın kısmen kabulüne dair yeniden hüküm kurulmasına ilişkin kararın davalı vekili tarafından duruşmalı temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalı vekili Av. ... gelmiş, başka gelen olmadığından onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan davalı vekilinin sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
- KARAR -
Davacı vekili, davacı şirket ile davalı şirket arasında ticari işbirliği ve çözüm ortaklığı sözleşmesi akdedildiğini, sözleşmenin ana konusunun tarafların faaliyet gösterdiği ısıtma ve soğutma tesisatı ekipmanları pazarında karşılıklı işbirliği yapmak, ... ... ve davalı portföyünde bulunan ürünlerin satış, pazarlama ve uygulama şartlarını belirlemek, karşılıklı mal ve hizmet alışverişinde uygulanacak genel ticari şartları tespit etmek olduğunu, sözleşmenin eki olarak 02.04.2012 tarihli ve 10.05.2012 tarihli ek kararlar alındığını, bu ek kararlara göre davalının, davacı aracılığı olmaksızın ... ilinde yer alan şirketlere satış yapmayacağı, aksi takdirde alış ve satış tutarı kadar cezai şart uygulanacağı, ancak ek karar tarihi olan 10.05.2012 tarihi öncesinde yapılmış olan anlaşmaların bundan muaf tutulmasının kararlaştırıldığını, taraflar arasındaki sözleşme ve bu ek kararlara rağmen, davalı şirketin 10.05.2012 tarihinden sonra ... ilinde faaliyet gösteren şirketlerden, ... ... ... Ltd. Şti.’ne 12.000 Euro + KDV tutarında bakım hizmeti verdiğini, 13.500 Euro + KDV tutarında malzeme satışı yaptığını, yine aynı şekilde çok sayıda firmaya malzeme satışı yaptığını, davalıya hitaben keşide edilen ihtarname ile sözleşmeye aykırılığın giderilmesi ve yapılan satış miktarı üzerinden hesaplanacak cezai şart bedelinin ödenmesinin talep edildiğini, ancak cezai şart bedelinin davalı tarafından ödenmediğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik kısmi olarak 10.000.- TL cezai şart alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, yargılama sırasında verdiği ıslah dilekçesi ile toplam talebini 450.000.-TL"ye yükseltmiştir.
Davalı vekili, davalı şirketin 10/05/2012 tarihli taraflar arasında imzalanan ek kararlar 2 başlıklı sözleşme tarihinden sonra, sözleşmenin ... ili sınırları içerisinde yer alan şirketlere satış/alış yapmama hükmünü ihlal etmediğini, yapılan satışların 10.05.2012 tarihinden önce davalı şirket ile dava dışı üçüncü kişiler arasında akdedilen anlaşmalar kapsamında olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi kök ve ek raporlarına göre, taraflar arasında ticari işbirliği ve çözüm ortaklığı sözleşmesi adı altında davalıya ait ürünlerin ... ili il sınırları içerisinde satışının yapılması konusunda sözleşme ve ek sözleşmeler yapıldığı, 10.05.2012 tarihli ikinci ek sözleşmenin 3.3. maddesi uyarınca, sözleşme hükümlerinin her iki tarafca da ihlal edilmesi halinde, tarafların birbirlerine alış ve satış tutarı kadar cezai şart uygulayacakları, ancak 10.05.2012 tarihinden önce yapılan anlaşmaların bu maddedeki düzenlemenin istisnasını teşkil edeceğinin kararlaştırıldığı, bilirkişi kök ve ek raporları ile davalının sözleşme hükümlerine aykırı davranmak suretiyle sözleşmede belirtilen 10.05.2012 tarihinden sonra üçüncü kişilere satış yaptığının tespit edildiği, davalının 10.05.2012 tarihli sözleşmenin 3.3. maddesini ihlal ettiği, davacının, davalının üçüncü kişilere yaptığı satış tutarı esas alınmak suretiyle bilirkişi raporu ile tespit edilen 131.229,79.-TL tutarında cezai şartı davalıdan talep etmekte haklı olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, davalı dava tarihinden önce temerrüde düşürülmediğinden 131.229,79 TL alacağın 10.000.-TL’sinin dava tarihinden itibaren, kalan 121.229,79 TL’sinin de ıslah tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş, hükme karşı davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, davalı tarafca, dava dışı ... ... ... Ltd. Şti."ne sunulan 12.04.2012 tarihli 9.000.-Euro bedelli "Plakalı ..." konulu teklif mektubunun dosyaya ibraz edilerek, bu teklif kapsamında, davalı ile dava dışı şirket arasında “Hvac Otomasyon Teklifi” adı altında sözleşme imzalandığı, ancak sözleşme tarih içermediğinden davalı şirketin adı geçen dava dışı şirket ya da başkaca şirketlere satışı olup olmadığının tespiti yönünden davalı defter ve kayıtları üzerinde yapılan bilirkişi incelemesinde, söz konusu davalı ile dava dışı ... ... ... Ltd. Şti. arasında imzalanan tarihsiz sözleşme kapsamında 10.05.2012 tarihinde davalı defterlerinde çek kayıtlarının bulunduğu, 10.05.2012 tarihinden öncesine ilişkin davalı defterlerinde herhangi bir kayıt bulunmadığı, davalı şirketin söz konusu tarihsiz sözleşme kapsamında dava dışı şirkete kesmiş olduğu ilk faturanın 15.06.2012 tarihinde düzenlendiği, her ne kadar davalı kayıtlarında yer alan çeklerin dayanak belgelerinin, 08.05.2012 ve 05.05.2012 tarihli çek makbuzları olduğu, bunun sonucu olarak ilk kayıtların 10.05.2012 tarihinden öncesinde olduğu ve sözleşmenin de bu tarihten öncesinde kurulduğu hususu düşünülebilir ise de, söz konusu makbuzlar her zaman düzenlenebilecek türden belgeler olduğundan sözleşmenin 10.05.2012 tarihinden önce kurulduğuna yönelik delil olarak değerlendirilemeyeceği, davalı şirket tarafından dava dışı ... ... ... Ltd. Şti."ne yapılan satışların davanın tarafları arasındaki sözleşmeye aykırılık teşkil ettiği, söz konusu satış ilişkisinin 10.05.2012 tarihinden önce başladığının davalı tarafça kanıtlanamadığı, davalı tarafca dava dışı ... ... ... Ltd. Şti."ne sunulan 12.04.2012 tarihli teklif mektubu örneği dosyaya ibraz edilmişse de, söz konusu teklif mektubunun “...” satımından ibaret olduğu ve dosya içerisinde örneği mevcut tarihsiz sözleşmenin, söz konusu tekliften ayrı bağımsız bir sözleşme niteliğinde olduğu, davalı şirket tarafından dava dışı ... ... ... Ltd. Şti.’ne yapılan satış tutarı 116.799.- TL olduğundan, bu tutar yönünden davanın kabulü yönünde kurulan hüküm usul ve yasaya uygun olduğundan, davalı vekilinin bu yöne ilişkin istinaf başvurusunun yerinde olmadığı, bilirkişi ek raporlarında da belirtildiği üzere, davalı şirket tarafından dava dışı bir kısım şirketlere yapılan toplam 7.860,57-TL tutarındaki satışların tarihinin dava tarihinden sonrasına denk geldiği ve dava konusu olmadığından yerel mahkemece hüküm altına alınan tutardan düşülmesi gerektiği, Minta ... Ltd. Şti. ile Tevo ... Ltd. Şti"ne yapılan satış ve faturalandırma tarihlerinin 10.05.2012 tarihinden öncesinde başladığından, bu satışların cezai şart kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, her iki şirkete 10/05/2012 tarihi ile dava tarihi arasındaki dönemde yapılan toplam 1.519,70 TL tutarlı satışın hüküm altına alınan tutardan düşülmesi gerektiğinden, davalı vekilinin bu yönlere ilişkin istinaf başvurusunun kabulü ile kararın bu yönlerden kaldırılarak davanın 121.849,52 TL üzerinden kısmen kabulüne, bu tutarın 10.000.-TL"sinin dava tarihinden, 111.849,52.-TL"sinin ıslah tarihi olan 20/10/2015 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik ve muhakeme hukuku ile maddi hukuka bir aykırılık bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmesi gerekmiştir.
2-Taraflar arasında imzalanan 10.05.2012 tarihli “Ticari İşbirliği ve Çözüm Ortaklığı Sözleşmesi Ek Kararları 2” sözleşmesinin 3.3 maddesi “Termmarket ... İl sınırları içerisinde portföyündeki ürünlerin satışı, projelendirilmesi v.b. ticari işlerle ilgili olarak Elken haricinde hiçbir firma ve/veya şahsa satışını yapmayacak ve üçüncü şahıslar aracılığıyla satışını sağlamayacak ve aracı olmayacaktır. Bu sözleşme maddesi her iki tarafca da ihlal edildiği takdirde taraflar birbirine alış ve satış tutarı kadar cezai şart uygulayacaktır. Bu madde 10 Mayıs 2012 tarihinden önce yapılan anlaşmalar için geçerli değildir.” şeklindedir. Bu bağlamda, davalı tarafından dava dışı ... ... ... Ltd. Şti.’ne 12.04.2012 tarihli sözleşme ile satılan ... bedelinin de saptanarak davalının sorumlu olduğu cezai şart tutarından düşülmesi gerekir. İstinaf mahkemesince davalının sorumluluk kapsamı belirlenirken bu hususun gözden kaçırılmış olması doğru olmamış, istinaf mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenle ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi"nin 2017/1886 esas ve 2018/909 karar sayılı ve 30.05.2018 tarihli karanın davalı yararına BOZULMASINA, dosyanın ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi"ne gönderilmesine, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalı lehine takdiren 2.540,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 16/01/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.