Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/413 Esas 2022/1713 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hüküm süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, haksız olarak kesildiği iddia edilen bedelin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar, davalı iş sahibi vekilince temyiz edilmiştir.
Yargısal ve bilimsel içtihatlarda “usulî kazanılmış hak” ya da “usulî müktesep hak” olarak adlandırılan ilke Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 10.02.1988 tarih, 1987/2-520 Esas, 1988/89 Karar sayılı ilâmında “Mahkemenin bozma kararına uymasıyla meydana gelen bozma gereğince işlem yapma ve hüküm verme durumu, taraflardan birisinin lehine ve diğeri aleyhine hüküm verme neticesini doğuracak bir durumdur ve buna usulî kazanılmış hak denilmektedir...” şeklinde tanımlanmaktadır.
1086 sayılı HUMK'nın yürürlükte olduğu dönemde çıkarılan 09.05.1960 tarih, 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı'nda; Yargıtay bozma kararına uyulmakla orada belirtilen biçimde işlem yapılması yolunda lehine bozma yapılan taraf yararına usulî kazanılmış hak, aynı doğrultuda işlem yapılması yolunda yerel mahkeme için de zorunluluk doğacağı, usulî kazanılmış hakka ilişkin açık kanun hükmü olmasa da temyiz sonucu verilecek bozma kararının hukuka ve usule uygun karar verilmesini sağlamaktan ibaret olan amacı ve muhakeme usulünün hakka varma ve hakkı bulma maksadıyla kabul edilmiş olması yanında hukuki alanda istikrar amacıyla kabul edilmiş bulunması bakımından usulî kazanılmış hak müessesesi usul hukukunun dayandığı ana esaslardan olup kamu düzeniyle de ilgili olduğu belirtilmiştir.
6100 sayılı HMK'nın yürürlüğe giren ilk halinde usuli kazanılmış hakka yer verilmemişse de bu ilkenin uygulanması, Yargıtay’ın içtihatları ile HMK’nın 177/2. maddesine 22.07.2020 tarih ve 7251 sayılı Kanun'un 18. maddesi ile yapılan ek düzenlemeye kadar devam etmiştir. Bu ek düzenleme ile “Yargıtayın bozma kararından veya bölge adliye mahkemesinin kaldırma kararından sonra dosya ilk derece mahkemesine gönderildiğinde, ilk derece mahkemesinin tahkikata ilişkin bir işlem yapması hâlinde tahkikat sona erinceye kadar da ıslah yapılabilir. Ancak bozma kararına uymakla ortaya çıkan hukuki durum ortadan kaldırılamaz” maddesi ile HMK’da hüküm altına alınmış olup usuli kazanılmış hakların korunacağı bu şekilde hükme bağlanmıştır.
Bu açıklamalar kapsamında somut olay değerlendirildiğinde; (Kapatılan) Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 21.02.2019 tarihli, 2018/5015 Esas ve 2019/719 Karar sayılı bozma ilâmında; 6100 sayılı HMK'nın 281/3. maddesi gereğince, maddi gerçeğin ortaya çıkması için elektrik ve inşaat mühendisinin de bulunduğu 3 kişilik teknik bilirkişi kurulu oluşturarak raporlar arasındaki farklılığı ortadan kaldıracak ve davalının itirazlarını karşılayacak şekilde dosya kapsamındaki mevcut deliller, Sayıştay raporu ve eklerindeki belgelerle gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp karar verilmesi ve rapora göre iade edilmesi gereken bir miktar bulunur ise bu miktara dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesi gerektiği bildirilmesine rağmen mahkemece yeni bilirkişi kurulu oluşturulmadan bozmadan önce hükme esas alınan bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak hüküm kurulduğu anlaşılmakla bozma ilamı gereği yerine getirilmeden usuli kazanılmış hakka aykırı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; 6100 sayılı HMK'nın 281/3. maddesi gereğince, maddi gerçeğin ortaya çıkması için daha önce görüşlerine dayanılarak rapor alınmamış elektrik ve inşaat mühendisinin de bulunduğu yeni 3 kişilik teknik bilirkişi kurulu oluşturarak raporlar arasındaki farklılığı ortadan kaldıracak ve davalının itirazlarını karşılayacak şekilde dosya kapsamındaki mevcut deliller, Sayıştay raporu ve eklerindeki belgelerle gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp karar verilmesi ve rapora göre iade edilmesi gereken bir miktar bulunur ise bu miktara dava tarihinden itibaren faiz yürütülmesinden ibarettir.
Açıklanan nedenlerle; usuli kazanılmış hakka aykırı olacak şekilde karar verilmesi doğru olmamış, diğer temyiz itirazları incelenmeksizin kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre şimdilik diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine, 29.03.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.