15. Hukuk Dairesi 2020/2291 E. , 2021/591 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen kararın temyizen tetkiki asıl davada davalı-karşı davada davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R -
Asıl ve karşı dava, taraflar arasında imzalanan eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, davacı-karşı davalı yüklenici, davalı-karşı davacı ... ise iş sahibidir. Asıl dava, sözleşmenin haksız olarak feshedilmiş olduğunun tespiti ile eksik ödenen iş bedelinin ve yargılama sırasında nakde çevrilen teminat mektubunun tahsili, karşı dava ise; fazla ödemenin tespiti ile nakde çevrilen teminatın değer farkı tahsili talebine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, asıl davada davanın kabulü ile talebe konu sözleşmenin haksız feshedildiğinin tespitine ve nakde çevrilen teminat mektubu bedeli dahil 824.009,24 TL’nin feshin tebliği tarihi olan 03.12.2014 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari avans faizi ile birlikte davalı-karşı davacı ... Belediyesinden tahsili ile karşı davanın reddine dair verilen hükmün taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, ...Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi’nce taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen hüküm, davalı-karşı davacı vekili tarafından yasal süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve HMK 355. maddedeki kamu düzenine aykırılık halleri re"sen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş ve verilen kararda bir isabetsizlik görülmemiş olmasına göre davalı- karşı davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2- Davalı- karşı davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
İş sahibi belediye tarafından yüklenici aleyhine açılan karşı davada yükleniciye yapılan fazla ödemelerin iadesi de talep edilmiş olup, taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi sonlandırıldığından fazla ödeme yapılıp yapılmadığının tespiti için tasfiye kesin hesabının çıkartılması zorunludur. Tasfiye kesin hesabının çıkartılmasında davacı-karşı davalı yüklenicinin sözleşme kapsamında gerçekleştirdiği ve hakettiği imalat bedelinin bulunup bunun toplam ödeme miktarından düşülerek karşı davada fazla ödeme olup olmadığı konusunda sonucuna uygun karar verilmesi gerekir.Taraflar arasındaki 22.06.2012 tarihli sözleşmenin eki olan Hizmet İşleri Genel Şartnamesi 6100 sayılı HMK"nın 193. maddesine göre delil sözleşmesi niteliğinde olup mahkemelerce görevi gereği kendiliğinden gözetilmesi gerekir. Bu kapsamda sözleşmenin eki Hizmet İşleri Genel Şartnamesi"nin 42. maddesinde, yüklenicinin geçici hakedişlere itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri, idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunu “idareye verilen ... tarihli dilekçemde yazılı ihtirâzi kayıtla.” cümlesini yazarak imzalaması gereklidir. Eğer yüklenicinin, hakediş raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkililer tarafından hakediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa hakedişin kendisine ödendiği tarihten başlamak üzere en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorunda olduğu, bu şekilde itiraz edilmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılacağı düzenlemesine yer verilmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sırasında alınan bilirkişiler kurulu raporunda kesin hesabın çıkarılmasına yönelik bir çalışma yapılmamış olup, taraflar arasındaki sözleşmenin davalı- karşı davacı tarafından feshedildiği ihtilafsız olduğuna göre, karşı dava yönünden davacı yüklenicinin sözleşme kapsamında yaptığı imalata göre davalı-karşı davacı iş sahibinin fazla ödemede bulunup bulunmadığına ilişkin gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp değerlendirilmesi, yapılacak incelemede yukarıda bahsi geçen sözleşmenin eki niteliğindeki Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 42.maddesi uyarınca ara hak edişlere itirazların da değerlendirilmesi suretiyle davalı-karşı davacı tarafından fazla ödemede bulunulup bulunmadığının tespiti gerekirken, bu hususta inceleme yapılmaksızın karar verilmesi doğru olmamıştır. Yine yüklenici tarafından dava tarihinden önce iş sahibine yönelik iş bedeli alacağının tahsiline ilişkin tebliğ edilen ihtarname bulunmadığından, hüküm altına alınan alacağa dava tarihinden itibaren faiz uygulanması gerekirken, feshin tebliğ edildiği tarihten itibaren faiz yürütülmesi de kabul şekli bakımından hatalı olmuş, kararın davalı- karşı davacı yararına bozulması uygun bulunmuştur.SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalı- karşı davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca davalı- karşı davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının kabulüyle ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi"nin 2020/49 Esas 2020/555 Karar sayılı ve 04.06.2020 günlü kararının kaldırılarak ilk derece mahkemesi hükmünün davalı- karşı davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ise Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, 02.03.2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.