MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki menfi tespit davasının bozmaya uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalı vekili Av. ... ile davacı vekili Av. ... gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davacının kamu kuruluşlarından olan alacaklarını temlik ederek davalı ... şirketinden kredi kullandığını, temliğe ek olarak çekler ile birlikte borcun teminatını teşkil etmek üzere gayrimenkul ipoteği verdiğini, davacının kamuya olan taahhütlerini yerine getirerek tahakkuk eden alacaklarının idarelerce davalıya gönderildiğini, hak ediş bedelleri ile ek teminat olarak verilen çeklerden kaynaklanan borcun tamamen ödendiğini, davacının ticari ilişkisi bulunan... Nak. ve Tic. Ltd. Şti. ve Kayalar ...Nat. Gaz. İl. Pet. Nak. İnş. Tic. Ltd. Şti.’nin davacı tarafından verilen çekleri davalı yana devir ederek kredi kullandığını, devir edilen çeklerin bedelsiz olduğunu, davacının davalıya herhangi bir borcu bulunmamasına rağmen davalının ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takibe geçtiğini ileri sürerek davalıya borçlu olmadıklarının tespitine, davalının % 40 icra inkar tazminatına mahkumiyetine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davalının faktoring sözleşmesine ve faktoring mevzuatına uygun davrandığını, dava dışı......Nat. Gaz İl. Petr. Nak. İnş. Tic. Ltd. Şti. ile... Nakliyat Tic. Ltd. Şirketinin davacıdan olan alacaklarını davalıya temlik ettiğini, alacakların faturaya istinaden devralındığını, alacağın tahsil edilememesi üzerine ipotekli takip yapıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, bilirkişi incelemesine göre, davacının ve davacı grup şirketlerinin davalıya borcu bulunmadığı, davalı tarafından davacının talimatı olmaksızın dava dışı...Nat. Gaz İl. Petr. Nak. İnş. Tic. Ltd. Şti. ile... Nak. Tic. Ltd. Şirketinin borçlarından mahsup edilmek suretiyle davacı hesaplarından yapılan virmanın geçerli bir hukuki nedene dayanmadığı, iddia edilen temlik işlemine ilişkin fatura asıllarının sunulmadığı gibi davacının temlik eden dava dışı şirketlere bir borcunun da bulunmadığı gerekçeleriyle davanın kabulüne, davacının borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 2014/11285 esas ve 2014/15630 karar sayılı ve 28.10.2014 tarihli bozma ilamında; "Dava dilekçesinde İstanbul 10. İcra Müdürlüğü"nün 2011/508 esas sayılı takip dosyasından dolayı borçlu olunmadığının tespiti talep edilmiş olup, mahkemece söz konusu takipten dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir. Ne var ki, takip konusu edilen miktar 2.668.182 TL olduğu ve bu miktar üzerinden peşin harç yatırılması gerektiği halde 26.881 TL dava değeri gösterilerek ve harcı da 26.881 TL üzerinden yatırılarak dava açılmıştır. Bu durumda mahkemece, Harçlar Kanunu’nun 28/1-a, 30 ve 32. maddeleri uyarınca eksik peşin harcın ikmaline yönelik gerekli işlemler yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır." gerekçesiyle bozulmuştur.
Dairemizce verilen bu bozma kararına karşı davacı vekilince karar düzeltme talebinde bulunulması üzerine, Dairemizin 2015/2845 esas ve 2015/3557 karar sayılı ve 12.03.2015 tarihli ilamı ile “Yapılan incelemede davacının eksik harç ikmalini 13.12.2011 tarihinde tamamladığı, bu durumun gözden kaçırılması nedeniyle yerel mahkeme hükmünün bozulduğu ve bozmanın maddi hataya dayalı olduğu anlaşıldığından Dairemizin 28.10.2014 tarih 2014/11285 esas, 2014/15630 karar sayılı kararının kaldırılması gerekmiştir. Davalı vekilinin, maddi hataya dayalı bozma kararının kaldırılması nedeniyle temyiz itirazlarının incelenmesinde; Mahkemece hükme esas alınan kök rapor ile buna bağlı ek rapora davalı vekilince gerekçeleri de gösterilmek suretiyle itirazda bulunulmuştur. Davalı itirazında, borcun ödenmediğini ve alacaklı olduklarını gerekçeleriyle açıklamış, ancak bilirkişiden alınan ek raporda bu yön dikkate alınmamıştır. Bu durumda mahkemece konusunda uzman (faktoring işlemleri) yeni bir bilirkişi kurulundan davalı vekilinin asıl rapor ve ek rapora yapmış olduğu itirazlar ile davacının iddiaları doğrultusunda faktoring işlemine konu tüm faturaların sıhhati irdelenip ve incelenmek suretiyle ayrıntılı denetime elverişli bilirkişi raporu alınarak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmek gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama ve benimsenen ek bilirkişi raporuna göre, davalının, faktoring borçluları... Nak. ve Tic. Ltd. Şti. ile......Nat. Gaz.İl. Pet. Nak. İnş. Tic. Ltd. Şti."lerince çeklerin dayanağı olarak tanzim edilen faturaların davalı tarafça tasdikli örneklerinin yaptırılmadığı, vergi dairesi yazı cevabı uyarınca davalının faturaların gerçek olduklarını kanıtlayamadığı, 6361 sayılı Kanun"un 9/2-c.1 maddesi gereği davalının geçerli alacağının bulunmadığı,dava dışı firma faktoring borçlularının kredi hesaplarındaki borçlarının, davacının davalıya temlik ettiği alacaklarından yaptığı tahsilatlar ile tahsil edildiği, bu nedenle çeklerin konusuz kaldığı gerekçesiyle davanın kabulü ile davacının kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı kredi müşterisi ile davalı faktör arasında bir factoring sözleşmesi ve ayrıca davacının bu factoring sözleşmesinin uygulanmasından dolayı davalıya doğabilecek borçları ile davacının keşidecisi veya cirantası olduğu ve davalının eline geçen davalının hamili olduğu kambiyo evrakının tahsilinin garanti edilmesi için davacının taşınmazları üzerine ipotek tesis edildiği anlaşılmaktadır. Davalı alacaklı tarafından davacı borçlu aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan takipte talep edilen alacakdan dolayı açılan bu menfi tespit davasında davacının kendi factoring ilişkisinden dolayı davalıya bir borcu olmadığını, davalının dava dışı iki kredi müşterisinin kendisinden olan alacaklarının bu şirketlerden factoring sözleşmesi ile temlik alarak takip yaptığını belirttiğini, ancak davacının dava dışı şirketlere borcu olmadığından dolayı bu şirketlerin temlik edebilecekleri bir alacakları olmadığını belirterek menfi tespit talebinde bulunmuştur.
Davalı alacaklı cevap dilekçesinde, alacağın davacı ile kendi arasındaki factoring ilişkisinden kaynaklanmadığını, alacağın davalının davacı gibi kredi müşterisi olan dava dışı iki şirketin davacıdan olan alacaklarından kaynaklandığını belirterek davanın reddini istemiştir
Taraflar arasında davalının davacıdan kendi aralarındaki factoring ilişkisi kapsamında bir alacağı bulunmadığı konusunda bir çekişme bulunmamaktadır. Yine takip dayanağı ipotek tablosunun incelenmesinde davalı alacaklının haklı hamili bulunduğu kambiyo evrakında davacının keşideci veya ciranta olması halinde bu kambiyo evrakının tahsili için ipoteğe başvurabileceği görülmektedir.
Davalı bir factoring şirketi olduğu için herhangi bir kambiyo evrakını ciro ile teslim alıp,bu evrakın haklı hamili olması mümkün değildir. Davalının bir factoring şirketi olarak ancak bir mal veya hizmet satışından doğmuş ve fatura ile tevsik edilmiş bir alacağı,bu alacağın tahsili için verilen kambiyo evrakı ile birlikte temliken alabilir.
Taraflar arasındaki çekişme davacının, davalı factoring şirketinin kredi müşterileri olan dava dışı......Nat. Gaz. İl. Pet. Nak. İnş. Tic. Ltd. Şti. ile... Nak.ve Tic. Ltd. Şti.’ne borcu olup olmadığı, borcu varsa alacaklı şirketlerin bu alacaklarını davalı faktöre factoring mevzuatına uygun şekilde temlik edip etmediği noktasında toplanmaktadır.
Mahkemece, taraflar arasındaki çekişmeli hususun aydınlatılması için yapılan tahkikat yetersizdir. Mahkemece yapılması gereken iş, davacı ile dava dışı......Nat. Gaz. İl. Pet. Nak. İnş. Tic. Ltd. Şti. ve... Nak.ve Tic. Ltd. Şti.’nin ticari defterleri ve dava dışı bu iki şirket ile davalı faktör arasındaki alacağın temlikine ilişkin belgelerle beraber bu belgeler arasında bulunan davacının dava dışı şirketlere verdiği kambiyo evraklarına ilişkin takip dosyaları ve kambiyo evraklarının asılları, konusunda uzman bilirkişi heyetine tevdi edilip incelettirilerek alınacak denetime elverişli ayrıntılı rapor sonucunda ortaya çıkacak hukuki duruma göre karar vermekten ibarettir. Bu nedenle eksik tahkikat ile karar verilmesi doğru görülmediğinden hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalı yararına takdiren 2.540,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 16/01/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.