10. Hukuk Dairesi 2020/6563 E. , 2020/5967 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme bozmaya uyarak üzerine ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davacı, davalı ...ve Feri Müdahil Kurum vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
KARAR
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalılar Kurum ve ... Basın Yayım Dağ. Paz. San. Tic. Ltd. Şti. vekillerinin tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacının 01.02.2001-12.04.2011 tarihleri arasında davalılara ait işyerinde geçen davalı Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemenin davacının 01.01.2007 tarihinden önceki hizmet tespit taleplerinin hak düşürücü süre yönünden reddine, davacının davalılardan ... Basın Yayım Dağıtım Ltd. Şti. iş yerinde hizmet akdi asgari ücret karşılığı 01.01.2007 tarihinden 11.01.2010 tarihine kadar çalıştığı ve SSK ya bildirilmesi gereken prim gün sayısının 1069 gün olduğunun tespitine, davacının 12.01.2010-02.12.2010 dönemine ilişkin hizmet tespit taleplerinin hukuki yarar yokluğundan 02.12.2010-12.04.2011 dönemine ilişkin tespit taleplerinin ise ispatlanamadığından reddine, davacının ... Pazarlama aleyhine açtığı davanın husumet yönünden reddine dair hükmü Dairemizin 13/06/2016 Tarih 2015/17644 Esas 2016/9690 Karar sayılı ilamı ile 20.05.2005-01.01.2007 tarihleri arasındaki dönem bakımından işin esasına girilerek, ihtilaflı döneme ilişkin dönem bordrolarını getirtmek, bordrolarda kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermek gerektiğinden bahisle bozulmuştur. Bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda Mahkemece davacının 01/01/2007 tarihinden önceki hizmet tespit taleplerinin hak düşürücü süre yönünden reddine, davacının davalılardan ... Basın Yayım Dağıtım Ltd. Şti. iş yerinde hizmet akdi asgari ücret karşılığı 01/01/2007 tarihinden 11/01/2010 tarihine kadar çalıştığı ve SSK ya bildirilmesi gereken prim gün sayısının 1069 gün olduğunun tespitine, davacının 12/01/2010-02/12/2010 dönemine ilişkin hizmet tespit taleplerinin hukuki yarar yokluğundan 02/12/2010-12/04/2011 dönemine ilişkin tespit taleplerinin ise ispatlanamadığından reddine, davacının İhlas Pazarlama aleyhine açtığı davanın husumet yönünden reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 08.09.2003-21.11.2003 tarihleri arasında 1064801 sicil numaralı dava dışı Mehmet Zeki Özkara unvanlı işyerinden; 12.05.2005-20.05.2005 tarihleri arasında 1069585 sicil numaralı dava dışı Müslüm Adıgüzel unvanlı özel inşaat işyerinden; 08.11.2007-30.11.2007 tarihleri arasında sicil numaralı 1111865 sicil numaralı dava dışı Cihan Medya Dağıtım Aş unvanlı işyerinden çalışmasının bildirildiği, davalı işyerinden yapılan bildirimin 12.01.2010-02.12.2010 tarihleri arasında 1037546 sicil numaralı davalı ... Basın Yayın Dağıtım pazarlama San. Tic. Ltd. Şti. işyerinden hizmeti bildirilmiştir.
506 sayılı Yasa"nın 79/10. maddesi gereği hizmet tespitine ilişkin bu tür davaların 5 yıllık hak düşürücü süre içinde açılması gerekmektedir. Aynı maddede; yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalıların çalıştıklarını, hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilecekleri öngörülmüştür.
Somut olayda; Dairemizin bozma ilamında açıkça 01.01.2007 tarihinden itibaren çalışmasının tespitine karar verilen davacının, dava dışı işyerinden çıkış tarihi olan 20.05.2005 tarihinden itibaren 01.01.2007 tarihine kadar kesintisiz çalıştığının ispat edilmesi durumunda bu dönem yönünden hak düşürücü süreden söz edilemeyeceği belirtilmiş olmasına ve bozma ilamına uyulmasına karar verilmesine rağmen bozma gereği yerine tam olarak getirilmeyerek dinlenen bordro tanıklarının davacının çalıştığını söylemeleri ancak net tarih belirtememeleri karşısında yetersiz araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
Yapılacak iş, 20.05.2005-01.01.2007 tarihleri arasındaki dönem bakımından işin esasına girilerek, ihtilaflı döneme ilişkin dönem bordrolarında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip, sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davalı ... Basın Yayın Dağ. Paz. San. Tic. Ltd. Şti. "ye yükletilmesine
13/10/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.