Danıştay 4. Daire 1987/5935 Esas 1989/389 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 389
Esas Yılı : 1987
Esas No : 5935
Karar Tarihi : 25/01/989

İHRAÇ ETTİĞİ KONFEKSİYON ÜRÜNLERİNİN HAMMADDE VE YARDIMCI MALZEMESİNİ TEMİN EDEN, İHRAÇ EDİLECEK ÜRÜNLERİN MADDELERİNİ KENDİ İŞYERİNDE DİKTİKTEN SONRA YALNIZCA DİKİM İŞLEMİNİ FASON OLARAK BAŞKA FİRMALARA YAPTIRAN YÜKÜMLÜ ŞİRKETİN BÜTÜN BU AŞAMALARDA ÜRETİMİN TÜM RİSK VE SORUMLULUĞUNU TAŞIMASI BAKIMINDAN İMALATÇI FİRMA OLARAK İHRACAT İSTİSNASINDAN % 20 ORANINDA YARARLANACAĞI HK.
Uyuşmazlık, ihraç ettiği konfeksiyon ürünlerinin ham madde ve yardımcı malzemesini kendisi temin eden, ihraç edilecek ürünlerin modellerini kendi işyerinde diktikten sonra yalnızca dikim işlemini fason olarak başka firmalara yaptıran yükümlü şirketin, ihracat istisnası uygulamasında imalatçı firma kabul edilip edilmeyeceği hususuna ilişkindir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 8.maddesinin 2573 sayılı Kanunla değişik 6.bendinde, "Sanayi ürünü ihraç eden ve yıllık ihracat tutarı 250.000 Amerikan Doları veya muadili yabancı para karşılığı Türk Lirasını aşan imalatçı kurumların bu ihracattan sağladıkları hasılatın % 20 si kurum kazancından indirilir.
İhraç edildiğinin tevsiki şartıyla ihracatçılara yapılan satışlar yıllık ihracat tutarının hesabında ihracat sayılır. İhraç ettiği malı imal etmeyen ihracatçı kurumlarda bu istisnalar ¼ oranında uygulanır." hükmüne yer verilmiştir. Bu hükümde dikkati çeken nokta imalatçı firmalara daha yüksek oranda istisna uygulama olanağı tanınarak, imalat sektörünün teşvik edilmesi olmaktadır.
Öyleyse imal işi ve imalatçı kavramlarının açıklığa kavuşturulması gereklidir. Bu kavramlar vergi kanunlarında açıklıkla tanımlanmamış olmakla birlikte 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununda "imal ve istihsal işi" tanımlanmış olduğundan, buradan hareketle imalatçı kavramını açıklamak mümkündür.
Söz konusu 6802 sayılı Kanunda imal ve istihsal işi, tamir ve montajda dahil olmak üzere bir maddenin şeklinin, vasfının, terkibinin ve hassasının değiştirilmesi suretiyle işlenmesi olarak tanımlandığına göre bu işleri yapanların da imalatçı sayılacağı tabiidir.
Bu tanımla 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanununda tanımı yapılan sanayi ürünü ve sanayi işletmesi kavramları birlikte irdelendiğinde, imalatçıların imal edilecek ürünün her türlü madde ve malzemesini sağlayan,bunların bir organizasyon içinde ve üretimin her türlü risk ve sorumluluğunu taşımak üzere çeşitli vasıtalarla mamul hale getiren kuruluşlar olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
O halde üretim safhasının her hangi bir aşaması farklı bir yerde, bir başka kuruluşta yapılmış olsa bile, işin organizasyonunu ve riskini üstlenen firma veya işletmelerin imalatçı vasfını taşıdıklarını kabul etmek gereklidir.
Bu açıklamalar ışığında olay incelendiğinde yükümlü firmanın, ihraç ettiği konfeksiyon ürünlerinin kumaş seçimini ve dokutturularak teminini sağladığı, bu kumaşlardan talep edilen model ve cinse göre kendi elemanlarınca ve kendi işyerinde model dikimini yaptığı, bundan sonra üretilecek ürünlere ait kumaşların kesim işlemlerini yaptıkları ve iplik, düğme gibi diğer malzemelerini de vermek ve görevlendirdiği kendi elemanlarının nezaretinde olmak üzere yalnızca dikiş işlemini fason olarak ücret karşılığı başka firmalara yaptırdığı, bütün bu aşamalarda üretimin tüm risk ve sorumluluğunu taşıdığı açık olduğuna göre, yükümlü şirketin imalatçı firma olarak ihracat istisnasından % 20 oranında yararlanmasında yasaya aykırılık yoktur.
Bu nedenle vergi dairesi temyiz isteminin reddine, yükümlü temyiz isteminin kabulüne Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına, ikmalen salınan cezalı tarhiyatın kaldırılmasına karar verildi.