Danıştay 6. Daire 2020/10362 Esas 2021/12232 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/10362
Karar No : 2021/12232



KARARIN DÜZELTİLMESİNİ İSTEYEN
(DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- ... Tekstil San. ve Tic. A.Ş.
2- ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN ÖZETİ :Danıştay Altıncı Dairesince verilen 13/07/2020 tarihli, E:2016/1546, K:2020/7126 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ: Kararın düzeltilmesi isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 103. maddesinin b) bendi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi yürürlükten kaldırılmış ise de; anılan Yasanın 27. maddesiyle 2577 sayılı Yasaya eklenen Geçici 8. maddenin 1. fıkrasındaki "Bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümler, 2576 sayılı Kanunun, bu Kanunla değişik 3 üncü maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanır. Bu tarihten önce verilmiş kararlar hakkında, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümler uygulanır." kuralı uyarınca, kararın düzeltilmesi yolundaki istemin incelemesine geçilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre kararın düzeltilmesi istemi yerinde görüldüğünden Dairemizin 13/07/2020 tarihli, E:2016/1546, K:2020/7126 sayılı kararı kaldırılarak işin esası incelendi:
Dava; İstanbul ili, Büyükçekmece ilçesi, ... Mahallesi, ... mevkii, ... parsel sayılı taşınmazın kısmen park alanı kısmen pazar alanı kısmen 20 metrelik imar yolu olarak belirlenmesine ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin 15/02/2013 tarihli kararıyla kabul edilen Büyükçekmece İlçesi ... Mahallesi Güneyi 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, söz konusu taşınmazı kapsayan alandan İSKİ görüşü doğrultusunda dere yapı yaklaşma sınırının geçirildiği ve taşınmazın kısmen pazar alanı kısmen park alanı kısmen 20 metrelik imar yolu olarak belirlendiği, dava konusu planın 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planına aykırı olmadığı, yerleşime uygunluk analizlerinde taşınmazın bulunduğu bölgenin "Yerleşime Uygun Olmayan Alan" olarak belirlendiği, ancak taşınmazı yapılaşmadan arındıran kararın dayanağı olan yerleşime uygun olmayan alan belirlemesinin aksine 21/01/2009 tarihli daha güncel jeolojik-jeoteknik etütlerin bulunduğu ve bu etütlerde, bölgenin önlemli alan olarak belirlendiği, taşınmaz üzerinde yer alan ruhsatlı iskanlı sanayi yapısını ortadan kaldıran dere koruma bandı kararının geliştirildiği, Bahçederesinin İSKİ Yönetmeliğinde tanımlanan dereler arasında yer almadığı, derenin durumunun yerinde yapılacak bir inceleme sonucu İSKİ tarafından belirlenmesi gerektiği, taşınmazın kısmen park alanı kısmen pazar alanı kısmen 20 metrelik imar yolu olarak belirlenmesinin dayanağının olmadığı, dava konusu imar planı ile getirilen fonksiyonların fiili duruma ve kamu yararına uygun olmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların  yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
Davacılar tarafından, 1/5000 ölçekli nazım imar planı yapım sürecinde, 1999 depremi sonrası alelacele hazırlanan jeolojik ve jeoteknik raporlara göre yerleşime uygunluk analizlerinde dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgenin yerleşime uygun olmayan alan olarak belirlendiği, taşınmaza uygun yapı teknikleri sayesinde, yapılaşmaya elverişli alan olabileceğinden önlemli alan olarak belirlenmesi gerektiği, dava konusu plandan önceki planlara göre dava konusu taşınmaza ilişkin yapılaşma koşulları tamamlanarak ruhsat alındığı, fiili olarak taşınmazın depo olarak kullanıldığı, dava konusu imar planında ise taşınmazının kısmen pazar alanı kısmen park alanı kısmen 20 metrelik yol alanında kaldığı, fiili kullanım dikkate alınmadan dava konusu imar planında fonksiyonlar getirildiği, bu fonksiyonlara anılan bölgede ihtiyaç bulunmadığı ve bölgenin özelliğine ve plan bütünlüğüne uygun olmadığı, getirilen plan kararının çevre sorunları açısından analiz edilmesi gerektiği, anılan taşınmazın önceki plan zamanında da depo alanı olarak kullanıldığı iddialarıyla bakılan dava açılmıştır.
Uyuşmazlıkta, davacının iddiaları ile birlikte söz konusu taşınmazların fiili kullanım durumu da göz önünde bulundurulmak suretiyle taşınmazların çevresi ile birlikte değerlendirilerek öncelikle Mahkemece yaptırılan keşif bilirkişi incelemesi sonucunda, dava konusu taşınmazı kapsayan alanda 21/01/2009 tarihli jeolojik etüt raporunda, bu alanın önlemli alan olduğunun belirtildiği, davalı idare tarafından ise Deprem Zemin İnceleme Müdürlüğünün 10/11/2010 tarihli ve 2472 sayılı yazısında söz konusu alanın yerleşime uygun olmayan alan olarak belirtildiğinin bildirildiği, dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgenin yerleşime uygun olmayan alan mı yoksa önlemli alan mı olduğu, daha güncel bir raporun olup olmadığı hususlarının netleştirilmesi, yine planlama bölgesinin imar mevzuatında öngörülen asgari yeşil alan standardını sağlayıp sağlamadığı, nazım ve uygulama imar planı onama sınırı içerisinde ve mezkur taşınmazlar ile yakın çevresinde park ve pazar alanına ihtiyacı bulunup bulunmadığı, söz konusu taşınmazların konum, büyüklük, yer seçimi, kullanılabilirlik, erişilebilirlik, yaya ve trafik güvenliği yönünden park ve pazar alanı fonksiyonuna uygun olup olmadığı, planlama sahasında üst ölçekli olan 1/25.000 ölçekli nazım imar planı ile 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planının bulunup bulunmadığı, varsa bu planlarda taşınmazın ve civarının hangi fonksiyonda kaldığı, planların kademeli birlikteliği ilkesinin sağlanıp sağlanmadığı hususlarının açıklığa kavuşturulması, öte yandan davacının taşınmazının 20 metrelik yol alanına olarak belirlenmesine ilişkin taşınmazın konumu, eğimi, jeolojik zemin durumu, yer seçimi, yol alanı fonksiyonuna uygun olup olmadığı, planlanan yörenin nüfus, çevre, ulaşım, trafik gibi ilişkilerinin kapsamlı bir biçimde incelenerek plan bütünlüğü, sürekliliği, üst ölçekli plan ana kararları, ilkeleri, stratejileri göz önüne alınarak şehircilik ilkeleri ve planlama esasları açısından değerlendirilmesi suretiyle dava hakkında karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, yukarıda zikredilen tüm bu hususların değerlendirilmesi için mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması suretiyle uyuşmazlık hakkında yeniden karar verilmelidir.
Açıklanan nedenlerle, .... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 08/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.