MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu, ... İli ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 101 ada 77 parsel sayılı 24.997,04 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğu belirtilerek, ham toprak vasfıyla davalı Hazine adına tespit ve hükmen tescil edilmiştir. Davacı ..., irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, taşınmazın bir bölümü hakkında, tapu iptali ve adına tescil istemiyle dava açmış ve ön inceleme duruşmasında davaya konu taşınmaz bölümünün muris ... mirasçıları adına tescilini talep etmiştir. Mahkemece verilen önceki tarihli hüküm, Dairemizin 27.02.2018 tarih ve 2017/4346 Esas, 2018/1333 Karar sayılı ilamı ile, "aynı taşınmaza ilişkin olarak ... 1.Asliye Hukuk Mahkemesi"nde görülen 2014/259 Esas sayılı davanın yargılamasının devam ettiği belirtilerek, hükmün infaz kabiliyetinin değerlendirilmesi ve birbiri ile çelişkili hüküm kurulmasının engellenmesi bakımından eldeki dava ile anılan dava dosyasının birleştirilerek görülmesi ve her iki dava dosyasında talep edilen taşınmazların teknik bilirkişi raporu ile çakıştırılması ve sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilerek bozulmuştur. Bozma ilamı sonrası yapılan yargılama sırasında anılan dava dosyaları birleştirilmiş ve birleşen dosya davacıları ... ve ..., irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak taşınmazın bir bölümü hakkında, tapu iptali ve adlarına tescil istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 101 ada 77 parsel sayılı taşınmazın 07.11.2018 tarihli teknik bilirkişi raporunda turuncu renk ile gösterilen 9.154,28 metrekare yüzölçümlü bölümünün tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tapuya tesciline; birleşen dosya davacılarının davasının kabulüne, çekişmeli taşınmazın aynı bilirkişi raporunda sarı renk ile gösterilen 10.044,42 metrekare yüzölçümlü bölümünün tapu kaydının iptali ile davacılar ... ve ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacı ... ile birleşen dosya davacıları ... ve ... lehine kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği koşullarının oluştuğu gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki; bir arazinin niteliğinin, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar ihyanın tamamlandığı tarihin, üzerinde sürdürülen zilyetliğin süresinin ve sürdürülüş biçiminin belirlenmesinde ve bu konulara ilişkin yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin doğruluğunu denetlemenin en etkili yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde, hava fotoğraflarından yararlanılmamış; davaya konu taşınmaza komşu 101 ada 414 parsel sayılı taşınmaz mera vasfında olmasına rağmen, yöntemince mera araştırması yapılmamış; ayrıca davacı ..."ın murisi ... adına belgesizden tescil edilen taşınmaz miktarı hüküm kurulurken dikkate alınmadığı gibi, birleşen dosya davacıları ... ve ... adına belgesiz olarak zilyetlik yoluyla tescil edilen taşınmaz bulunup bulunmadığı ve mevcut ise miktarı da araştırılmamıştır.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, taşınmazın bulunduğu yeri kapsayan tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesi dönemlere ilişkin en az 3 adet hava fotoğrafı Harita Genel Müdürlüğü"nden istenerek dosya arasına konulmalı; taşınmazın bulunduğu yere ait mera tahsis kararları, ekleri ve haritaları ile çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin onaylı tutanak suretleriyle dayanağı olan belgeler celp edilmeli; birleşen dosya davacıları ... ve ... adına belgesiz olarak zilyetlik yoluyla tescil edilerek taşınmaz bulunup bulunmadığı ilgili tapu ve kadastro müdürlükleri ile adliye yazı işleri müdürlüğünden sorularak tespit edilen taşınmazlara ilişkin tutanaklar getirtilip denetlenmek suretiyle senetsizden kazanım miktarları belirlenmeli ve bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler ile taraf tanıkları ile jeodezi-fotogrametri mühendisi bilirkişisi, üç kişilik ziraatçı bilirkişi kurulu ve fen bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte; varsa mera tahsis kararı ve haritaların uygulanıp kapsamları belirlenmeli, mera tahsisi yoksa, çekişmeli taşınmazın öncesinin geleneksel biçimde kullanılan kadim mera olup olmadığı, çekişmeli taşınmaz bölümü ile komşu mera parseli arasında ayırıcı nitelikte doğal veya yapay bir unsur bulunup bulunmadığının araştırılmalı ve kapsamda dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin öncesi itibariyle kime ait olduğu, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildiği, taşınmaz bölümlerinin önceki niteliğinin ne olduğu, mera vasfında olup olmadığı, yada meradan açılıp açılmadığı, taşınmaz bölümlerinin sınırında bulunan mera parselinden ne şekilde ayrıldığı, aralarında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı, taşınmaz bölümlerinin evveliyatı itibariyle imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı ve üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; yerel bilirkişiler ve tanıkların beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellere ait tutanak ve dayanağı kayıtlarla denetlenmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden, hava fotoğraflarının ait oldukları yıllara göre taşınmazın niteliğini, imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazın ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını belirten rapor düzenlemesi istenilmeli; ziraatçi bilirkişi heyetine, taşınmaz bölümlerinin fiziksel yapısını, meyil durumunu, taş ve toprak unsurundan hangisinin galip olduğunu, komşu taşınmazların toprak yapısı karşılaştırmak suretiyle dava konusu taşınmaz bölümlerinin toprak yapısını, kamu orta malı mera olup olmadığını ya da meradan açılıp açılmadığını, çekişmeli taşınmaz bölümleri ile komşu taşınmazlar arasında toprak yapısı ve bitki örtüsü bakımından fark bulunup bulunmadığını, varsa üzerindeki bitki örtüsünü, ağaçların cinslerini ve yaşlarını, imar-ihya gerektiren yerlerden olması halinde imar-ihyasının hangi tarihte başlayıp ne zaman tamamlandığını ve üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü açıklayan, taşınmaz bölümlerinin her yönünden çekilmiş, üzerinde taşınmaz bölümlerinin sınırlarının kabaca işaretlendiği renkli fotoğraflarını içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor düzenlettirilmeli; fen bilirkişisinden, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli rapor ve kroki alınmalı; 3402 sayılı Kanun"un 14.maddesinde öngörülen sınırlar gözetilerek bu sınırların aşılacağının anlaşılması halinde davacılara tercih hakkı sorularak hakkında hüküm kurulacak taşınmaz bölümü belirlenip teknik bilirkişi tarafından raporunda gösterilmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de; davacı ... davasının tereke adına olduğunu açıkladığı ve muris ..." ın mirasçılarının da davaya muvafakati sağlandığı halde taşınmazın yalnızca davacı adına tesciline karar verilmesi de isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.