Danıştay 6. Daire 2020/1789 Esas 2021/12207 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/1789
Karar No : 2021/12207

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Çekmeköy ilçesi, … Mahallesi, … pafta, …parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda 21.07.2014 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli Çekmeköy Ömerli Mahallesi, Merkez ve Koçullu Köyü Uygulama İmar Planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; 3194 sayılı İmar Kanununun 6. maddesi uyarınca, planlama tekniği gereği 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının 1/5000 ölçekli nazım imar planına uygun olmasının zorunlu olduğu, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planınında dayanağı 1/5000 ölçekli nazım imar planına, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının dayanağı olan 1/5000 ölçekli nazım imar planına karşı açılan davanın süresinde olduğu, bu plana karşı açılan davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolunda Bölge İdare Mahkemesince verilen kararın temyiz edildiği, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının eşitlik ilkesine aykırı olduğu, kazanılmış hakkını ihlal ettiği, 5403 sayılı Kanun'un geçici 4. maddesi hükümlerinden yararlandığı, bu husus dikkate alınmaksızın taşınmazının tamamının yeşil alan olarak planlandığı, bir tarafı akaryakıt alanı diğer tarafı ticaret alanı olarak planlanan taşınmazın zemininin betonla kaplı olduğu ve üzerinde çelik konstrüksiyondan yapılmış iş yeri bulunduğu, bu nedenle uygulamada bu alanın yeşil alan olarak düzenlenmesinin teknik olarak mümkün olmadığı, uygulamaya tabi tutulan alanda yeterli miktarda yeşil alan olduğu, taşınmazının yeşil alan olarak planlanmasında zorunluluk ve gereklilik bulunmadığı, davalı idare tarafından daha sonra yapılan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı tadilatı ile taşınmazının yeşil alan vasfından çıkartıldığı, bu plan tadilatının Büyükşehir Belediyesi onayına sunulduğu, davalı idarenin dava konusu imar planındaki kullanım kararından vazgeçmiş olması hususu dikkate alınmaksızın verilen kararın, anayasaya, kanuna ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının planlama teknikleri ve kamu yararı çerçevesinde, ilgili kurumlardan alınan görüşler doğrultusunda, 1/5000 ölçekli plana uygun olarak hazırlandığı, temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisinin bulunmadığı, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'NİN DÜŞÜNCESİ : 09.12.2014-09.01.2015 tarihleri arasında askıya çıkarılan dava konusu imar planına askı süresinde itirazı bulunmayan davacı tarafından, uygulama işlemi niteliğinde olmayan işlem üzerine, imar planının son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 günlük süre geçirildikten sonra 05.05.2017 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle incelenemeyeceği sonucuna ulaşıldığından, davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
09.12.2014-09.01.2015 tarihleri arasında askıya çıkarılan dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planınına davacı tarafından askı süresi içerisinde itiraz edilmediği ancak daha sonra 16.03.2017 tarihinde davalı idareye yapılan başvuru ile; uyuşmazlık konusu parsele ilişkin imar planının tasdik tarihinin, askıya çıkış ve iniş tarihlerinin, plan pafta örneğinin ve plan notlarının talep edilmesi üzerine, davalı idarenin … tarih ve … sayılı cevabı yazısında; uyuşmazlık konusu parselin 09.12.2014-09.01.2015 tarihleri arasında askıya çıkarılan ve 21.07.2014 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli Çekmeköy Ömerli Mahallesi, Merkez ve Koçullu Köyü Uygulama İmar Planı ile 3194 sayılı Kanun'un 18. maddesi kapsamında uygulama sınırı içerisinde kaldığının belirtildiği ve imar planı paftası ve plan notlarının yazı ekinde sunulduğu, davacı tarafından 1/1000 ölçekli uygulama imar planından bu yazı cevabı ile haberdar olunduğu ileri sürülerek iptali istemiyle 05.05.2017 tarihinde bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
3194 sayılı İmar Kanununun "Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde: "İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar." hükmü yer almaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Dava açma süresi" başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasında; dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay'da ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu, 4. fıkrasında; ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri kuralı bulunmaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununda tanımı yer almayan imar durum belgesi; taşınmazın imar planı kapsamında olup olmadığını, taşınmaz için planda öngörülen arazi kullanım kararı ile yapılaşma koşullarını detaylı bir şekilde gösteren, imar planı ve/veya yönetmelik hükümlerine uygun olarak tespit edilen kat adedi, bina yüksekliği, bina derinliği, ön bahçe, arka bahçe ve yan bahçe mesafeleri, bina cephesi gibi hususların rakam ve kroki ile yer aldığı, varsa imar planı ve plan notları ile dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği ya da Plansız Alanlar Tip İmar Yönetmeliği uyarınca düzenlenen belgedir. İdarelerce, uygulama imar planına göre imar durum belgesi düzenlenmesi üzerine imar durumunun dayanağı düzenleyici işlem mahiyetindeki planların iptali istenebilecektir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İmar mevzuatı ve 2577 sayılı Kanunun 7. maddesi hükümleri karşısında imar planlarına askı süresi içinde bir itirazda bulunulmamış ise davanın, 2577 sayılı Kanunun 7. maddesi uyarınca imar planının son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde açılması gerektiği, ancak bu süreler içerisinde dava açılmamış olması halinde 1/1000 ölçekli uygulama imar planının uygulanmaya konulması ya da planların uygulanması suretiyle işlem (uygulama işlemi) tesis edilmesi üzerine, bu işlem ile birlikte 1/1000 ölçekli imar planına ve üst ölçekli nazım imar planlarına veya doğrudan işlemin dayanağı olan imar planlarına karşı yeniden dava açma hakkının bulunduğu ve bu aşamada dava açma süresinin uygulama işleminin süresine tabi olduğunda tartışma bulunmamaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından, parsele yönelik imar planı, askıya çıkış ve iniş tarihleri, plan pafta örneği ve plan notlarının verilmesi yolunda yapılan 16.03.2017 tarihli başvuru üzerine parselin dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı kapsamında kaldığının bildirilmesine yönelik davalı idarece tesis edilen … tarih ve … sayılı yazının imar planının uygulanması niteliğinde (imar durum belgesi, parselasyon, kamulaştırma vb.) olmadığı, sadece bilgi verme niteliğinde olduğu, dolayısıyla bu nitelikteki bir başvuru üzerine tesis edilen işlemin dava açma süresini ihya etmeyeceği açıktır.
09.12.2014-09.01.2015 tarihleri arasında askıya çıkarılan dava konusu imar planına askı süresinde itirazı bulunmayan davacı tarafından, uygulama işlemi niteliğinde olmayan işlem üzerine, imar planının son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 günlük süre geçirildikten sonra 05.05.2017 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle incelenemeyeceği sonucuna ulaşıldığından, davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 08/11/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.