10. Hukuk Dairesi 2020/9036 E. , 2021/3652 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
...
Dava hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonrasında ilamında belirtilen şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacılar ile fer"i müdahil Kurum avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacının, davalıların murisi ...’ya ait elma bahçesinde 2001 ile 2010 yılları arasında ağaçların budanması,sulanması işleri ve bekçilik yapmak suretiyle hizmet akdiyle çalıştığının tespitini talep ettiği davada, Mahkemece, elma bahçesinde kışın bekçilik yapılmasını gerektirecek herhangi bir iş bulunmadığının anlaşıldığı, bu durumda davacının yaptığı işin süreklilik arz eden bir iş olmadığı, davacının hastalığı nedeniyle çalışmadığı dönemlerin de olduğu, davacının zorunlu sigortalı olarak kabul edilemeyeceği, yaptığı işin niteliği gereği isteğe bağlı tarım sigortalısı kabul edilebilecekse de bu durumda davalının bildirim ve prim ödeme zorunluluğunun bulunmadığı gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa’nın 79. maddesi ile 5510 sayılı Yasa’nın 86. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Tarım işlerindeki çalışma zamanı dikkate alındığında yapılan işin mevsimlik olduğu, yapılan keşif ve fen bilirkişi ile ziraat mühendisi bilirkişilerinden oluşan heyet tarafından düzenlenen rapora göre de, elma bahçesinde kış aylarında çalışma olmadığı açıktır. Ancak , meyve bahçesinde mart ayından hasat sonu olan ekim ayı sonuna kadar iş gücüne ihtiyaç duyulduğunun keşif sonucu düzenlenen rapor ile belirlenmesine, mahkemece dinlenen muhtar ve komşu bahçe, arazi sahipleri tarafından davacının davalıya ait bahçede çalıştığının ifade edilmesine göre , bahçenin büyüklüğü ile mevcut ağaç sayısı da göz önünde bulundurulduğunda, bahçede yaz aylarına denk gelen dönemde işçi istihdamının gerekli olduğu anlaşıldığından, davacının kış dönemi dışında çalışıp çalışmadığı araştırılmalıdır.
Davacının davalılara ait taşınmazda, ne iş yaptığı hususunda somut beyanı alınarak, geçimini sağlayacak başka işte çalışıp çalışmadığı, başka işlere gündelikçi olarak gidip gitmediği, bahçede ikamet edip etmediği, bahçede tarımsal faaliyetin bulunduğu aylarda çalışmasının ne şekilde gerçekleştiği, tapu kayıtlarına göre komşu parsel malikleri, muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri,köyde devamlı surette ikamet eden tanıkların bilgi ve görgülerine başvurulmak suretiyle araştırılarak elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.
Öte yandan, 6552 sayılı Kanun"un 11.09.2014 günü yürürlüğe giren 64. maddesiyle 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 7. maddesine eklenen 4. fıkra ile hizmet tespiti davalarında Kurumun feri müdahil kabul edilmesine ilişkin hükmün geçmişe yürütüleceği yönündeki düzenlemenin kanun koyucu tarafından benimsenmemiş olması karşısında 11.09.2014 tarihinden önce açılan işbu davada davalı Kurumun feri müdahil olarak benimsenmesi isabetsizdir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacılar ve fer"i müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 22.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.