MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucunda .... Köyü çalışma alanında bulunan 105 ada 175 parsel sayılı 120.765,66 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 1954 yılında yapılan toprak tevzii çalışmalarında göl yeri ve bataklık olarak sınırlandırıldığı gerekçesiyle, 111 ada 122 parsel sayılı 82.486,51 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz ise köy halkı tarafından köy cami tarlası olarak kullanıldığı gerekçesiyle davalı Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ..., ..... Köyü Tüzel Kişiliği adına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedenine dayanarak dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile davacı ...Köyü Tüzel Kişiliği adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacı köy tüzel kişiliği yararına zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Dava konusu 105 ada 175 parsel sayılı 120.765,66 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 1954 yılında yapılan toprak tevzii çalışmalarında göl yeri ve bataklık olarak sınırlandırıldığı gerekçesiyle, 111 ada 122 parsel sayılı 82.486,51 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz ise köy halkı tarafından köy cami tarlası olarak kullanıldığı gerekçesiyle davalı Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı Köy temsilcisi ..., dava konusu taşınmazların köy camisi ve damızlık boğalara tahsis edilen, zaman zaman da köy tarafından, köyün ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kiraya verilen tarlalar olduğunu ileri sürerek dava açmıştır. Dava konusu taşınmazların bulunduğu köyde Toprak Komisyonunca çalışma yapıldığı halde, Mahkemece bu çalışmalar sırasında 111 ada 122 parsel sayılı taşınmaz ile ilgili olarak ne gibi bir işlem yapıldığı belirlenmemiş, belirtmelik tutanakları ve belirtmelik haritaları, dağıtım cetvelleri getirtilmemiş, kadastro paftası ile toprak tevzi haritaları çakıştırılmamış, yöntemince belgesiz araştırması yapılmamış, yine davacı köy tarafından dava konusu edilen taşınmazların miktarının 100 dönümden fazla olduğu göz önünde bulundurulmak suretiyle davacıdan seçimlik hakkı sorularak, talep ettiği taşınmaz bölümü üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluşup oluşmadığı da araştırılmamıştır. Eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca, sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için öncelikle, Toprak Komisyonu çalışması sonucu oluşturulan belirtmelik tutanakları, belirtmelik haritası, toprak tevzi haritası, dağıtım cetvelleri, komşu taşınmazlara ait kadastro tespit tutanakları ve varsa dayanakları getirtilerek, 111 ada 122 parsel sayılı taşınmaz ile ilgili olarak ne gibi bir işlem yapıldığı, toprak tevzi çalışmaları sırasında dava konusu taşınmazların tapuya bağlanıp bağlanmadığı araştırılmalı, varsa belirtmelik tutanağına herhangi bir kayıt ya da belgenin esas alınıp alınmadığı belirlenerek; ilgili kayıtlar tesis ve tedavülleri ile birlikte getirtilmeli, tevzice tapu kaydı oluşmuş ise tapu kaydının oluştuğu tarihten, Hazine adına tapu kaydı oluşmamış ise tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğrafları dosya arasına alınmalı, davacı yönünden 3402 sayılı Yasa"nın 14. maddesi gereğince Tapu Müdürlüğü, Kadastro Müdürlüğü ve Hukuk Mahkemeleri Yazı İşleri Müdürlüğü"nden belgesiz araştırması yapılarak dosya ikmal edilmeli; bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız ve yöreyi iyi bilen şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu, taraf tanıkları, teknik bilirkişi, jeolog bilirkişi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu huzuruyla yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte, taşınmazların öncesinin zilyetlik yolu ile iktisaba elverişli yerlerden olup olmadığının belirlenmesi için yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazların öncesinin ne olduğu, kimden kime kaldığı, zilyetliğin ne zaman başladığı, kim tarafından, ne zamandan beri kullanıldığı hususlarında maddi olaylara dayalı bilgi alınmalı; keşifte alınan beyanlar komşu parsellerin tutanak ve dayanağı kayıtlar ile denetlenmeli; ziraat bilirkişi kurulundan, taşınmazların her yönden çekilmiş fotoğraflarını içerir, taşınmazların önceki ve mevcut niteliğini, ne kadar süreden beri hangi vasıfla kullanıldığını, varsa üzerindeki bitki örtüsünü, cinsini ve yaşlarını açıklayan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiden, yukarıda belirtilen tarihlerdeki hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, dava konusu taşınmazların önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını açıklayan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeolog bilirkişiden taşınmazların önceki ve mevcut niteliğini, toprak yapısını belirtir, özellikle 105 ada 175 parsel sayılı taşınmazın göl yeri veya bataklık vasfında olup olmadığını, jeolojik yönden zilyetlikle iktisaba elverişli yerlerden olup olmadığını açıklayan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; teknik bilirkişiden taşınmazlara ait toprak tevzii paftası ile kadastro paftası çakıştırılarak, üzerinde dava konusu edilen taşınmazların neresi olduğunu gösterir, keşfi takibe imkan sağlayan rapor alınmalı; yine belgesiz araştırması sonucunda gelen kayıtlara göre davacı ... belgesizden tespit ve tescil taşınmazların 40-100 dönüm sınırını aşması halinde, 3402 sayılı Kadastro Yasası"nın 14. maddesinde aynı çalışma alanı içerisinde belgesizden zilyetliğe dayalı olarak bir kimsenin sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar taşınmaz mal iktisap edebileceği gözetilerek, davacıya bu husustaki beyanları sorulmalı, gerektiğinde davacıya tercih hakkı hatırlatılarak 14. maddede öngörülen miktar kısıtlamasına uygun olarak davacı yararına Kadastro Kanunu"nun 14-17 veya 46/1. maddesinde sözü edilen zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğunun anlaşılması halinde belirlenecek taşınmaz ya da taşınmaz bölümlerin davacı ... tapuya tesciline karar verilebileceği düşünülerek toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 25.03.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.