Danıştay 9. Daire 2018/2194 Esas 2021/5259 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2018/2194
Karar No : 2021/5259

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : 1- ...
2- ...Varisleri
...
...
...
3- ...
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacıların maliki bulundukları ...Mahallesi ...ada ...ve ...parsel no'lu ve ...ada ...,...ve ...sayılı parsel no'lu taşınmazları için, 2016 yılına kadar kısıtlılık hükümlerinin uygulandığı, ancak imar planınında herhangi bir değişiklik olmamasına rağmen davalı idarece 2016 yılı emlak vergisinin tam oran üzerinden tahakkuk ettirilmesinin hukuka aykırı olduğundan bahisle fazladan tahakkuk ettirilen 2016 yılı emlak vergisinin kaldırılması ve ihtirazi kayıt ile ödenen birinci taksit tutarının 9/10'luk kısmının iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; davacıların maliki bulunduğu taşınmazların tamamı üzerinde inşaat yasağı bulunuyor olması nedeniyle taşınmazların tamamının kısıtlı olduğu, inşaat yasağının olmadığına ilişkin davalı Belediyece de herhangi bir iddiada bulunulmadığı, dosyada mevcut banka dekontlarına göre 2016 yılına ilişkin tahakkuk ettirilen emlak vergisinin ilk taksitinin kısıtlılık hali olmaksızın tam olarak ödendiği, 1319 sayılı Kanununun 30. maddesi uyarınca tasarrufu tamamen kısıtlı bulunan taşınmazlar için emlak vergilerinin 1/10 oranındaki kısmının tahsil olunması gerekirken tamamının tahsil edilmesinde hukuka uyarlılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne dava konusu işlemin iptaline, fazladan ödenen emlak vergisinin 9/10'nun davacıya iadesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararına karşı ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. Maddesinin 3. Fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Dava konusu taşınmazların 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planında turizm-ticaret alanında kaldığı, yönetmelik kapsamında tasarrufu kısıtlı kabul edilen umumi hizmetlere ayrılan alanlardan olmadığı, bir kısım parseller yönünden İmar Kanunu 18. madde uygulamasının devam ettiği bu durumun kısıtlılık hali oluşturmadığı iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile yeniden bir karar verilmek üzere Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Davacıların maliki bulundukları ...Mahallesi ...ada ...ve ...parsel no'lu ve ...ada ...,...ve ...sayılı parsel no'lu taşınmazları için, 2016 yılına kadar kısıtlılık hükümlerinin uygulandığı, ancak imar planınında herhangi bir değişiklik olmamasına rağmen davalı idarece 2016 yılı emlak vergisinin tam oran üzerinden tahakkuk ettirilmesinin hukuka aykırı olduğundan bahisle fazladan tahakkuk ettirilen 2016 yılı emlak vergisinin kaldırılması ve ihtirazi kayıt ile ödenen birinci taksit tutarının 9/10'luk kısmının iadesi istemine ilişkindir.
İLGİLİ MEVZUAT:
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 12. maddesinde; Türkiye sınırları içerisinde bulunan arazi ve arsaların bu kanun hükümlerine göre arazi vergisine tabi olduğu, aynı Kanunun 30. maddesinde; Kanunlar veya diğer kamu düzeni koyan mevzuatla tasarrufu kısıtlanan bina, arsa ve arazinin vergisinin, kısıtlamanın devam ettiği sürece 1/10 oranında tahsil olunacağı, 9 ve 19'uncu madde hükümlerinin saklı olduğu, kısıtlamanın kaldırılması halinde, kaldırma tarihini takip eden bütçe yılından itibaren emlakin vergisinin tüm vergi değeri üzerinden ödeneceği, kısıtlamanın devam ettiği sürede tecil edilen verginin 9/10'unun bina, arsa ve arazinin satılması, istimlaki veya hibe yoluyla ahara devir ve temliki halinde, tahsilat zamanaşımına uğramamış olanların muaccel hale geleceği, kanunla ve diğer mevzuatla yapılan kısıtlamaların neler olduğu, süresi, tevsiki ve kısıtlama koyan kamu organlarının görevleri ve sorumlulukları Maliye Bakanlığınca, Milli Eğitim, İmar ve İskan ve İçişleri Bakanlıklarının mütalaaları alınarak hazırlanacak bir yönetmelikle tanzim olunacağı belirtilmiştir.
1319 sayılı Kanunun 30'uncu maddesi uyarınca çıkartılan 17.11.1986 tarih ve 19284 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tasarrufu Kısıtlanan Bina, Arsa ve Arazi Hakkında Yönetmeliğin 2. maddesinde, " İmar planlarında, resmi yapılara, tesislere ve okul, cami, yol, meydan, otopark, yeşil saha, çocuk bahçesi, pazar yeri, hal, mezbaha ve benzeri umumi hizmetlere ayrılmış olması sebebiyle üzerinde inşaat yapılmasına izin verilmeyen arsalar ile esaslı değişiklik ve ilaveler yapılmasına izin verilmeyen binaların tasarrufu kısıtlanmış sayılır" denilerek konuya açıklık getirilmiştir.
İmar Kanunun "parselasyon planının hazırlanması" başlıklı (4/7/2019 tarih ve 7181 sayılı Kanunun 9. Maddesi ile değişik), 18. maddesi 3. fıkrasında ise umumi hizmetlere ayrılan alanlar yeniden düzenlenerek; ve yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, ibadet yeri ve karakol, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı öğretime yönelik eğitim tesis alanları, Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık tesis alanları,pazar yeri, semt spor alanı, toplu taşıma istasyonları ve durakları, otoyol hariç erişme kontrolünün uygulandığı yol, su yolu, resmî kurum alanı, mezarlık alanı, belediye hizmet alanı, sosyal ve kültürel tesis alanı, özel tesis yapılmasına konu olmayan ağaçlandırılacak alan, rekreasyon alanı olarak ayrılan parseller ve mesire alanları gibi alanlar umumi hizmet alanı olarak sayılmıştır
01.10.2017 tarihine kadar yürürlükte olan "Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nin 14. maddesinin "Alan Kullanımları" başlıklı 3. bendinin b. fıkrasında;
Ticaret alanı: İş merkezleri, ofis-büro, çarşı, çok katlı mağazalar, kamu veya özel katlı otoparklar, alışveriş merkezleri, otel ve diğer konaklama tesisleri, sinema, tiyatro, müze, kütüphane, sergi salonu gibi sosyal ve kültürel tesisler, lokanta, restoran, gazino, düğün salonu gibi eğlenceye yönelik birimler, yönetim binaları, katlı otopark, banka, finans kurumları, yurt, kurs, dershane, özel eğitim ve özel sağlık tesisleri gibi ticaret ve hizmetler sektörüne ilişkin yapılar yapılabilen alanlar olduğu belirtilmiştir.
c fıkrasında ise: Ticaret+Konut, Turizm+Ticaret, Turizm+Ticaret+Konut gibi karma kullanım alanları; tek başına konut olarak kullanılmamak koşuluyla, ticaret, turizm+ticaret, ticaret+konut, turizm+ticaret+konut kullanımlarından sadece birinin veya ikisinin veyahutta tamamının birlikte yer aldığı alanlar olduğu kurala bağlanmiştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyasının incelenmesinden; davalı idareye bağlı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün dosyada yer alan ...tarih ve ...sayılı bilgilendirme yazısında; ...Mahallesinde yer alan parsellere ilişkin parselasyon planının İstanbul Büyükşehir Belediye Encümenince ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylandığı ve 05/02/2015-05/03/2015 tarihleri arasında askıda kaldığı, 05/03/2015 tarihinden itibaren kısıtlılığın kaldırılmış olduğu, bu açıklama sonrası aynı birimin 14.05.2015 tarih ve ...sayılı bilgilendirme yazısında ise 06.03.2015 tarihli yazılarında bazı bilgilerin sehven eksik belirtildiği, ...Mahallesi ...adada yer alan taşınmazların imar planıı bulunmaması nedeniyle kısıtlı olduğu, dava konusu ...ada ve ...ada dahil diğerleri yönünden kısıtlılık bulunmadığı, uygulama aşamasında yinede parsel bazında sorgulama yapılması için müdürlüklerine başvurulmasının istenildiği görülmüştür.
Bu durumda davalı idareye bağlı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün yukarda bahsedilen bilgilendirme yazılarından; dava konusu parsellerin yer aldığı ada bazında parselasyon planlarının 05.03.2015 tarihinde kesinleştiği, kısıtlılık halinin olmadığı ada bazında verilen bilgilerden anlaşılmakta ise de, vergisi ihtilaflı parseller tek tek belirtilmek suretiyle imar durum bilgisi, parselasyon planın kesinleşme tarihi ile planındaki kullanım biçimiyle yapılaşmaya engel teşkil eden bir durum olup-olmadığına ilişkin hususlara yönelik taraflardan ve ilgili kurumlardan (parselasyon işlemini yapan Büyükşehir Belediyesi dahil) getirtilecek bilgi ve belgelere göre bir inceleme yapılarak karar verilmesi gerekirken davacı beyanına göre parselasyon işlemleri kesinleşmediği için inşaat izni verilmediğinden ve davalı idarece inşaat yasağının bulunmadığına dair iddiada bulunulmadığından bahisle, davayı kabul eden vergi mahkemesi kararına karşı davalı idarece yapılan istinaf başvurusunun reddine karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan yeniden verilecek kararda, yukarda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; "turizm-ticaret" alanında kalan parsellerin, mevzuatta belirlendiği şekliyle çok fonksiyonlu ve karma yapılaşmaya açık olduğu, yapılaşma yasağı bulunmadığı, bu alanların umumi hizmetlere ayrılan alanlardan sayılamayacağı, dolayısıyla tasarrufunun kısıtlı olmadığı hususunun da dikkate alınması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 09/11/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.