Danıştay 9. Daire 2019/1346 Esas 2021/5227 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/1346
Karar No : 2021/5227

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Termik Enerji Üretim A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına, ... sicil no'lu santral sahasında bulunan taşınmazları nedeniyle 2018 yılı için tahakkuk ettirilen emlak (arsa) vergisi ile taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararıyla; 6360 sayılı Kanunun ilgili maddesi gereğince köy tüzel kişiliği kaldırılan yerlerde bulunan taşınmazlar dolayısıyla Kanunda belirtilen süre zarfında emlak vergisi alınamayacağından, bu kapsamda yer alan Bozüyük, Eskihisar, Kapubağ, Bağyaka, Yeniköy, Şahinler mahalleleri sınırlarında bulunan arsalar dolayısıyla tahakkuk ettirilen arsa vergisi ile buna bağlı olarak hesaplanan kültür varlıklarını koruma payında hukuka uygunluk bulunmadığı; tahakkuka konu bir diğer taşınmazın bulunduğu Cumhuriyet Mahallesinin ise, belde belediyesi iken 6360 sayılı Kanun ile tüzel kişiliği kaldırılan Yeni Mahallesinin üçe bölünmesi sonucu oluşturulduğu, anılan mahallede yer alan anılan taşınmazın Arsa Sayılacak Parsellenmemiş Arazi Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararında yer verilen ve taşınmazların arsa sayılabilmesi için kararlaştırılan şartları taşıdığı ve dolayısıyla da söz konusu taşınmazın arsa niteliğinde olduğu sonucuna varıldığı, dava açılmayarak kesinleşen takdir komisyonu kararına istinaden davacı şirket adına 2018 takvim yılına ilişkin olarak Cumhuriyet Mahallesinde bulunan taşınmaz nedeniyle tahakkuk ettirilen arsa vergisi ile buna bağlı olarak hesaplanan kültür varlıklarını koruma payında isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine; 2018 yılı emlak (arsa) vergisi ile taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı tahakkukunun Bozüyük, Eskihisar, Kapubağ, Bağyaka, Yeniköy, Şahinler Mahalleleri sınırlarında bulunan arsalardan kaynaklanan kısmının iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Davalı idare tarafından, Bozüyük'te bulunan taşınmazların mahallin daha önce belde olması nedeniyle 6360 sayılı Kanun'da yer alan istisna hükmünden yararlanamayacağı ileri sürülmüş ise de, 22/03/2008 tarih ve 26824 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 29/03/2009 tarihinde yürürlüğe giren 5477 sayılı Kanun'un geçici 21.maddesi ve eki liste uyarınca, Muğla ili, Yatağan İlçesi, Bozüyük Belde'sinin köye dönüştürüldüğü, 6360 sayılı Kanunla da mahalle olduğu anlaşıldığından, davalının iddiasında isabet görülmediği ve istinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen diğer iddiaların da söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek başvurunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Uyuşmazlığa konu taşınmazların, 6360 sayılı Kanun'un yürürlüğe girmesinden önce de, sanayi ve ticari nitelik arz etmeleri nedeniyle bu taşınmazlar dolayısıyla davacının emlak vergisi mükellefiyetinin bulunduğu, bu nedenle 6360 sayılı Kanun'la getirilen istisna kapsamında yer almadıkları ve Bölge İdare Mahkemesince, Bozüyük Mahallesinin, 5477 sayılı Kanun'un ile köye dönüştürüldüğü gerekçesiyle bu hususa ilişkin istinaf başvurusu reddedilmiş ise de 5747 sayılı Kanun'un ilgili kısmının ... Mahkemesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararıyla iptal edildiği, dolayısıyla belde belediyesi statüsünü devam ettiren Bozüyük mahallesinin, 6360 sayılı Kanun ile belde belediyesi tüzel kişiliğinin kaldırılarak, mahalle olarak Yatağan Belediye Başkanlığı'na katıldığı iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

TETKİK HAKİMİ SİMAY ...'İN DÜŞÜNCESİ : Davalı idarenin Bozüyük Mahallesine ilişkin iddiaları incelendiğinde; Bozüyük Mahallesinin; önce 29/03/2009 tarihinde yürürlüğe giren 5747 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinin 1. fıkrası uyarınca belde belediyesi tüzel kişiliğinin kaldırılarak köye dönüştürüldüğü, söz konusu düzenlemenin, "Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın önerisi ve Bakanlar Kurulu kararıyla ilan edilmiş turizm bölge, alan ve merkezleri ile kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri" kapsamında kalan yerlere ilişkin kısmının ... Mahkemesi'nin ... tarih ve E: ... , K: ... sayılı kararıyla iptal edilmesi üzerine belde belediyesi statüsünü devam ettirdiği, 6360 sayılı Kanun ile belde belediyesi tüzel kişiliğinin kaldırılarak, mahalle olarak Yatağan Belediye Başkanlığı'na katıldığı görüldüğünden, bu nedenle de 6360 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinde yer alan emlak vergisi istisnası kapsamında olmadığı dikkate alındığında; Bölge İdare Mahkemesi kararının, ... sicil no'lu santral sahasındaki taşınmazlara ilişkin 2018 yılı emlak (arsa) vergisi tahakkukunun Bozüyük Mahallesinde bulunan taşınmazlardan kaynaklanan hüküm fıkrasına yönelik temyiz isteminin kabulü ile kararın kısmen bozulması gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Davacı adına, ... sicil no'lu santral sahasında bulunan taşınmazları nedeniyle 2018 yılı için tahakkuk ettirilen emlak (arsa) vergisi ile taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payının kaldırılması istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT : 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 12. maddesinde; Türkiye sınırları içinde bulunan arazi ve arsaların bu Kanun hükümlerine göre arazi vergisine tabi olduğu, belediye sınırları içinde belediyelerce parsellenmiş arazilerin arsa sayılacağı, belediye sınırları içinde veya dışında bulunan parsellenmemiş araziden hangilerinin bu Kanuna göre arsa sayılacağının Bakanlar Kurulu kararı ile belli edileceği kurala bağlanmıştır.
5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un geçici 1. maddesinin 1. fıkrasında, ekli (44) sayılı listede adları yazılı belediyelerin tüzel kişiliklerinin, ilk genel mahalli idareler seçiminden geçerli olmak üzere kaldırılarak mahalleye dönüştürüldükleri düzenlemesine yer verilmiş, ekli (44) sayılı listenin 647. sırasında Muğla ili Yatağan ilçesi Bozüyük Beldesine de yer verilmiştir.
Diğer yandan 06/12/2012 tarih ve 28489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6360 sayılı Kanun'un, 30/03/2014 tarihinde yürürlüğe giren 1. maddesinin 1. fıkrasında belediyeleri büyükşehir belediyesine dönüştürülen iller belirlenmiş, aynı maddenin 3. fıkrasında da birinci ve ikinci fıkrada sayılan illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı, köylerin mahalle olarak, belediyelerin ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katıldıkları düzenlemesine yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un Geçici 1. maddesinin 15. bendinde de "Bu Kanuna göre tüzel kişiliği kaldırılan köylerde, bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 29/7/1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa göre alınması gereken emlak vergisi ile 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım payları 31/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) alınmaz ve 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9'uncu maddesinin birinci fıkrasının üçüncü bendi, 23' üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci bendi ile beşinci bendi, 66'ncı maddesinin birinci fıkrasının beşinci bendi hükümleri 31/12/2022 (bu tarih dâhil) tarihine kadar uygulanmaya devam edilir. Bu yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücret 31/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) en düşük tarifenin % 25’ini geçmeyecek şekilde belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun 01/03/1972 tarihinde yürürlüğe giren 1610 sayılı Kanunu'nun 14. maddesiyle değişik 22. maddesinde bina ve arazi vergileriyle ilgili muaflık ve istisna hükümlerinin, bu Kanun'a eklenmek veya bu Kanun'da değişiklik yapılmak suretiyle düzenleneceği hükmü yer almakta ise de gerek Danıştay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu'nun 11/02/1988 tarihinde verilen E:1987/3, K:1988/1 sayılı kararında gerekse Danıştay Dokuzuncu Dairesince aynı yönde verilen bir çok kararda belirtildiği üzere, sonra çıkan kanunun genel nitelikteki önceki kanunun yerine geçeceği ve sonradan yürürlüğe giren özel nitelikteki kanunda yer alan istisna ve muafiyet hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge İdare Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan bozma sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.
Bölge İdare Mahkemesi kararının, dava konusu tahakkukun Eskihisar, Kapubağ, Bağyaka, Yeniköy, Şahinler mahalleleri sınırlarında bulunan arsalardan kaynaklanan kısmı usul ve hukuka uygun olup, davalı idare tarafından ileri sürülen temyiz nedenleri kararın belirtilen kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Davalı idarenin, Bozüyük Mahallesinde bulunan taşınmazlara ilişkin 2018 yılı emlak (arsa) vergisi ve taşınmaz kültür varlıkları koruma katkı payı tahakkukuna yönelik temyiz isteminin incelenmesine gelince;
Yukarıda yer alan kanuni düzenlemeler uyarınca; sadece köy tüzel kişiliği kaldırılarak, mahalle olarak ilçe belediyesine katılan köylerde bulunan taşınmazlar bakımından, 6360 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren kanunda belirtilen süre boyunca emlak vergisi tarh ve tahakkuk etmesine rağmen, tahsil edilmeyeceği ve mükellefiyete ilişkin yükümlülüklerin ise devam edeceği sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer yandan, Bölge İdare Mahkemesince her ne kadar, 22/03/2008 tarih ve 26824 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 29/03/2009 tarihinde yürürlüğe giren 5477 sayılı Kanun'un geçici 21.maddesi ve eki liste uyarınca, Muğla ili, Yatağan İlçesi, Bozüyük Belde'sinin köye dönüştürüldüğü, 6360 sayılı Kanunla da mahalle olduğu anlaşıldığından, davalı idarenin bu hususa ilişkin istinaf başvurusu reddedilmiş ise de, temyiz dilekçesinde de belirtildiği üzere, 5747 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinin 1. fıkrasının "Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın önerisi ve Bakanlar Kurulu kararıyla ilan edilmiş turizm bölge, alan ve merkezleri ile kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri" kapsamında kalan yerlere ilişkin kısmının ... Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla iptal edildiği, bunun üzerine Bozüyük'ün belde belediyesi statüsünü devam ettirdiği, 6360 sayılı Kanun ile belde belediyesi tüzel kişiliğinin kaldırılarak, mahalle olarak Yatağan Belediye Başkanlığı'na katıldığı görülmüştür.
Bu durumda, belde belediyesiyken 6360 sayılı Kanun ile köye dönüşen Bozüyük Mahallesindeki taşınmazlar bakımından 6360 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinin 15. fıkrasında yer alan istisna hükmünün uygulanma imkanı bulunmadığından, Bölge İdare Mahkemesi kararının bu hususa ilişkin kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı sayılı kararının Bozüyük Mahallesinde bulunan taşınmazlardan kaynaklanan 2018 yılı emlak (arsa) vergisi ve taşınmaz kültür varlıkları koruma katkı payı tahakkukuna ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA, diğer kısmın ONANMASINA,
3. Bozulan kısım üzerinden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 09/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.