Danıştay 9. Daire 2018/4191 Esas 2021/5225 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2018/4191
Karar No : 2021/5225

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Termik Enerji Üretim A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E: ...; K: ... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına, ... sicil no'lu santral sahasında bulunan taşınmazları nedeniyle 2016 yılı için tahakkuk ettirilen emlak (arsa) vergisi ile taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Danıştay Dokuzuncu Dairesince verilen bozma kararına uyarak dosyayı esastan incelemek suretiyle; 6360 sayılı Kanun kapsamında yer alan ve köy tüzel kişiliği kaldırılan ve mahalleye dönüştürülen Bozüyük, Eskihisar, Kapubağ, Bağyaka, Yeniköy, Şahinler Mahalleleri sınırlarında bulunan arsalar dolayısıyla kanunda belirtilen süre zarfından emlak vergisi alınamayacağından, tahakkuk ettirilen arsa vergisi ile buna bağlı olarak hesaplanan kültür varlıklarını koruma payında hukuka uygunluk bulunmadığı; gerekçesiyle davanın kabulüne, 2016 yılı emlak (arsa) vergisi ile taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı tahakkukunun iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Uyuşmazlığa konu taşınmazların, 6360 sayılı Kanun'un yürürlüğe girmesinden önce de, sanayi ve ticari nitelik arz etmeleri nedeniyle bu taşınmazlar dolayısıyla davacının emlak vergisi mükellefiyetinin bulunduğu, bu nedenle 6360 sayılı Kanun'la getirilen istisna kapsamında yer almadıkları iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

TETKİK HAKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Davacı tarafından, uyuşmazlığa konu taşınmazların devralınması üzerine 2014 yılında verilen emlak vergisi bildiriminde, ... sicil no'lu santral sahasında bulunan taşınmazlar kapsamında Bozüyük, Eskihisar, Kapubağ, Bağyaka, Yeniköy, Şahinler mahallelerindekilerin yanı sıra Cumhuriyet Mahallesindeki taşınmazın da yer aldığı görülmekle birlikte, Vergi Mahkemesi kararında, dava konusu tahakkukun Cumhuriyet Mahallesindeki taşınmazdan kaynaklanan kısmıyla ilgili hüküm kurulmadığı anlaşıldığından; diğer yandan Bozüyük Mahallesinin, önce 29/03/2009 tarihinde yürürlüğe giren 5747 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinin 1. fıkrası uyarınca belde belediyesi tüzel kişiliğinin kaldırılarak köye dönüştürüldüğü, söz konusu düzenlemenin, "Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın önerisi ve Bakanlar Kurulu kararıyla ilan edilmiş turizm bölge, alan ve merkezleri ile kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri" kapsamında kalan yerlere ilişkin kısmının ... Mahkemesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararıyla iptal edilmesi üzerine belde belediyesi statüsünü devam ettirdiği, 6360 sayılı Kanun ile belde belediyesi tüzel kişiliğinin kaldırılarak, mahalle olarak Yatağan Belediye Başkanlığı'na katıldığı görüldüğünden, bu nedenle de 6360 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinde yer alan emlak vergisi istisnası kapsamında olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin kısmen kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bu hususlara ilişkin hüküm fıkrasının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Davacı adına, ...sicil no'lu santral sahasında bulunan taşınmazları nedeniyle 2016 yılı için tahakkuk ettirilen emlak (arsa) vergisi ile taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payının kaldırılması istemine ilişkindir.

İLGİLİ MEVZUAT : 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 12. maddesinde; Türkiye sınırları içinde bulunan arazi ve arsaların bu Kanun hükümlerine göre arazi vergisine tabi olduğu, belediye sınırları içinde belediyelerce parsellenmiş arazilerin arsa sayılacağı, belediye sınırları içinde veya dışında bulunan parsellenmemiş araziden hangilerinin bu Kanuna göre arsa sayılacağının Bakanlar Kurulu kararı ile belli edileceği kurala bağlanmıştır.
5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un geçici 1. maddesinin 1. fıkrasında, ekli (44) sayılı listede adları yazılı belediyelerin tüzel kişiliklerinin, ilk genel mahalli idareler seçiminden geçerli olmak üzere kaldırılarak mahalleye dönüştürüldükleri düzenlemesine yer verilmiş, ekli (44) sayılı listenin 647. sırasında Muğla ili Yatağan ilçesi Bozüyük Beldesine de yer verilmiştir.
Diğer yandan 06/12/2012 tarih ve 28489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6360 sayılı Kanun'un, 30/03/2014 tarihinde yürürlüğe giren 1. maddesinin 1. fıkrasında belediyeleri büyükşehir belediyesine dönüştürülen iller belirlenmiş, aynı maddenin 3. fıkrasında da birinci ve ikinci fıkrada sayılan illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı, köylerin mahalle olarak, belediyelerin ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katıldıkları düzenlemesine yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un Geçici 1. maddesinin 15. bendinde de "Bu Kanuna göre tüzel kişiliği kaldırılan köylerde, bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 29/7/1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa göre alınması gereken emlak vergisi ile 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım payları 31/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) alınmaz ve 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9'uncu maddesinin birinci fıkrasının üçüncü bendi, 23' üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci bendi ile beşinci bendi, 66'ncı maddesinin birinci fıkrasının beşinci bendi hükümleri 31/12/2022 (bu tarih dâhil) tarihine kadar uygulanmaya devam edilir. Bu yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücret 31/12/2022 tarihine kadar (bu tarih dâhil) en düşük tarifenin % 25’ini geçmeyecek şekilde belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun 01/03/1972 tarihinde yürürlüğe giren 1610 sayılı Kanunu'nun 14. maddesiyle değişik 22. maddesinde bina ve arazi vergileriyle ilgili muaflık ve istisna hükümlerinin, bu Kanun'a eklenmek veya bu Kanun'da değişiklik yapılmak suretiyle düzenleneceği hükmü yer almakta ise de gerek Danıştay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu'nun 11/02/1988 tarihinde verilen E:1987/3, K:1988/1 sayılı kararında gerekse Danıştay Dokuzuncu Dairesince aynı yönde verilen bir çok kararda belirtildiği üzere, sonra çıkan kanunun genel nitelikteki önceki kanunun yerine geçeceği ve sonradan yürürlüğe giren özel nitelikteki kanunda yer alan istisna ve muafiyet hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan bozma sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.
Vergi Mahkemesi kararının, 2016 yılı emlak (arsa) vergisi ve taşınmaz kültür varlıkları koruma katkı payı tahakkukunun, Eskihisar, Kapubağ, Bağyaka, Yeniköy, Şahinler mahalleleri sınırlarında bulunan arsalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrası usul ve hukuka uygun olup, davalı idare tarafından ileri sürülen temyiz nedenleri kararın belirtilen hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Davalı idarenin, Cumhuriyet ve Bozüyük Mahallesinde bulunan taşınmazlara ilişkin 2016 yılı emlak (arsa) vergisi ve taşınmaz kültür varlıkları koruma katkı payı tahakkukuna yönelik temyiz isteminin incelenmesine gelince;
Yukarıda yer alan kanuni düzenlemeler uyarınca; sadece köy tüzel kişiliği kaldırılarak, mahalle olarak ilçe belediyesine katılan köylerde bulunan taşınmazlar bakımından, 6360 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren kanunda belirtilen süre boyunca emlak vergisi tarh ve tahakkuk etmesine rağmen, tahsil edilmeyeceği ve mükellefiyete ilişkin yükümlülüklerin ise devam edeceği sonucuna ulaşılmıştır.
Dosyanın ve yine ... sicil no'lu maden sahasındaki taşınmazlara ilişkin emlak (arsa) vergisi ve taşınmaz kültür varlıkları koruma katkı payı tahakkukunun dava konusu edildiği Dairemiz E:2019/1346 sayılı dosyasının birlikte incelenmesinden;uyuşmazlığa konu taşınmazların devralınması üzerine 2014 yılında verilen emlak vergisi bildiriminde, ... sicil no'lu santral sahasında bulunan taşınmazlar kapsamında Bozüyük, Eskihisar, Kapubağ, Bağyaka, Yeniköy, Şahinler mahallelerindekilerin yanı sıra Cumhuriyet mahallesindeki taşınmazın da yer aldığı görülmüş olup, Mahkemece bu hususa ilişkin olarak hüküm kurulmamıştır.
Ayrıca, 29/03/2009 tarihinde yürürlüğe giren 5477 sayılı Kanun'un geçici 21.maddesi ve eki liste uyarınca, Muğla ili, Yatağan İlçesi, Bozüyük Belde'sinin köye dönüştürüldüğü, ancak anılan düzenlemenin "Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın önerisi ve Bakanlar Kurulu kararıyla ilan edilmiş turizm bölge, alan ve merkezleri ile kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri" kapsamında kalan yerlere ilişkin kısmının ... Mahkemesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararıyla iptal edildiği, bunun üzerine Bozüyük'ün belde belediyesi statüsünü devam ettirdiği, 6360 sayılı Kanun ile belde belediyesi tüzel kişiliğinin kaldırılarak, mahalle olarak Yatağan Belediye Başkanlığı'na katıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, belde belediyesiyken 6360 sayılı Kanun ile köye dönüşen Bozüyük Mahallesindeki taşınmazlar bakımından 6360 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinin 15. fıkrasında yer alan istisna hükmünün uygulanma imkanı bulunmadığından ve tahakkukun Cumhuriyet Mahallesinde yer alan taşınmazdan kaynaklanan kısmı bakımından hüküm kurulmadığından vergi mahkemesi kararının bu hususlara ilişkin hüküm fıkrasının bozulması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E: ...; K: ... sayılı kararının Bozüyük Mahallesinde bulunan taşınmazlardan kaynaklanan 2016 yılı emlak (arsa) vergisi ve taşınmaz kültür varlıkları koruma katkı payı tahakkukuna ilişkin hüküm fıkrası ile Cumhuriyet Mahallesinde bulunan taşınmazdan kaynaklı kısım yönünden ise hüküm üzere kurulmak üzere BOZULMASINA, diğer kısmın ONANMASINA,
3. Temyiz isteminde bulunan davalıdan ... TL maktu harç alınmasına
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.