15. Hukuk Dairesi 2016/1363 E. , 2016/5084 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan sözleşme dışı yapılan imalâtların bedelinin tahsili istemine ilişkin olup, mahkemenin davanın kabulüne dair kararı, davalı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında "... İşi"ne ilişkin 08.06.2011 tarihli sözleşme imzalanmıştır. Davacı bu sözleşme yüklenici, davalı ise iş sahibidir. Davacı yüklenici, sözleşme kapsamındaki işleri yapıp teslim ettiğini, sözleşme dışı işler de yaptığını iddia ederek, sözleşme dışı işler için harcını yargılama sırasında tamamladığı 42.751,66 TL tutarındaki alacağının tahsilini talep etmiş, davalı iş sahibi ise, sözleşme dışı iş yapılmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur. Mahkemece; davacının hak ettiği toplam iş bedelinin 42.751,66 TL olduğu gerekçesiyle bu bedelin davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Taraflar arasında sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan ve zaman bakımından uygulanması gereken mülga 818 sayılı BK"nın 355 ve devamı maddelerinde düzenlenen "eser" sözleşmesi ilişkisi bulunduğu anlaşılmaktadır. Eser sözleşmelerinde iş bedeli götürü kararlaştırılmış ise, yüklenici yapılacak şeyi teklif ettiği fiyattan yapmak zorundadır (BK. md. 365). Sözleşmeye bağlılık ilkesi uyarınca da götürü bedelle yapılacak sözleşmelerde, iş tahmin edilenden fazla emek ve masrafı gerektirse dahi yüklenici bu işi sözleşme bedeliyle yapma yükümlülüğü altındadır. Uyuşmazlığa konu olan sözleşme de götürü bedelle yapılmış ve işin KDV hariç 66.000,00 TL"ye yapılacağı kararlaştırılmıştır. Ne var ki, davacı yüklenici sözleşme dışı iş yapıldığını ileri sürdüğüne göre taraflar arasında düzenlenen sözleşme hükümleri çerçevesinde değerlendirme yapılmalıdır. Yanlar arasındaki sözleşme anahtar teslimi götürü bedel esasıyla imzalanmış olup, sözleşmenin 28. ve 29. maddesinde öngörülmeyen durumlar nedeniyle iş artışının zorunlu olması halinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 22. maddesi hükmünün uygulanacağı belirtilmiştir. Sözleşme eki olan ve sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 21. 22. maddesinde ise anahtar teslim götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin %10’una kadar olan işlerin süre hariç sözleşme ve ihale dökümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabileceği öngörülmüştür. Bu hükümlere göre sözleşme dışı iş yapılması halinde öncelikle bu işlerin ne miktar iş artışına yol açtığının belirlenmesi ve %110 kapsamında kalan işlerin bedelinin sözleşme fiyatlarıyla (artış oranı götürü bedele oranlanarak), %110’u aşan işlerin bedelinin de sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 410 ve devamı maddeleri uyarınca işin yapıldığı tarihteki serbest piyasa rayiçleriyle hesaplanması, serbest piyasa rayiçlerinin içinde KDV de yer aldığından mükerrerliğe sebebiyet verecek şekilde ayrıca KDV eklenmemesi gerekir. Mahkemece alınan bilirkişi raporunda mahallinde inceleme yapılarak sözleşme eki proje ve mahal listesi ile fazla iş karşılaştırması yapılmadan ve sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi gözetilmeden bedel hesaplanmıştır. Davalı vekili tarafından teknik nitelikteki dayanakları da gösterilmek suretiyle rapora itiraz edilmiş ancak bu itirazlar da değerlendirilmemiştir. Açıklanan nedenlerle hükme dayanak yapılan rapor hüküm tesisine elverişli bulunmamaktadır.
O halde mahkemece yapılacak iş, 6100 sayılı HMK’nın 281/3. maddesi uyarınca yeniden oluşturulacak işin uzmanı teknik bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılmak suretiyle sözleşme eki mahal listesi ve proje gözetilerek fazla imalât olup olmadığını mahkemenin ve Yargıtay"ın denetimine elverişli rapor ile taraf itirazları da karşılanmak suretiyle saptamak, söz konusu işlerin sözleşme kapsamında kaldığı ve götürü bedele dahil olduğu sonucuna varıldığı takdirde davayı reddetmek, sözleşme dışı yapıldığı ve götürü bedele dahil olmadığı sonucuna varıldığı takdirde ise iş artış oranının belirlenerek Yapım İşleri Genel Şartnamesi"nin 21. maddesi hükümlerine göre %10 iş artışı kapsamında kalan işlerin bedelini sözleşme fiyatlarıyla (artış oranı götürü bedele oranlanarak), %10’u aşan işlerin bedelini de yapıldıkları tarihteki serbest piyasa fiyatlarıyla hesaplatmak ve hüküm altına almaktan ibarettir. Mahkemece eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi kurulu raporuna dayanılarak yazılı şekilde davanın kabulü doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 12.12.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.