Danıştay 10. Daire 1987/268 Esas 1989/138 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 138
Esas Yılı : 1987
Esas No : 268
Karar Tarihi : 30/01/989

DAVALI BANKA, 3182 SAYILI YASAYA GÖRE DEVRALDIĞI BANKALARIN ÖZEL HUKUK İLİŞKİSİNDEN DOĞAN ALACAKLARINI 6183 SAYILI YASA HÜKÜMLERİNE UYGULAMAK SURETİYLE TAHSİLE YETKİLİYSE DE, ÖZÜNDE ÖZEL HUKUK İLİŞKİSİ STATÜSÜNE KORUYAN BORÇ VE ALACAK İLİŞKİSİ SADECE ALACAĞIN TAHSİLİ YÖNÜNDEN KAMU ALACAĞINA DÖNÜŞMÜŞ OLMAKLA, DAVALI BANKA ÖDEME EMRİ DÜZENLEME YETKİSİNİ KULLANMADAN ÖNCE, ALACAĞIN TAHSİL EDİLEBİLECEK HALE GELİP GELMEDİĞİNİN ÖZEL HUKUK HÜKÜMLERİNE GÖRE ARAŞTIRMAK ZORUNDA OLDUĞU HK.
83/7242 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile … Bankasına devredilen … Bankasına ciro yoluyla geçen kambiyo senedine dayalı alacak için davacı adına ödeme emri düzenlenmiş, bu ödeme emrinin iptali istemiyle açılan dava sonucunda, Vergi Mahkemesi bankanın ödeme emri düzenlemeye yetkili olduğu, ilgili düzenleme uyarınca, özel hukuk ilişkisinden doğan borç kamu alacağına dönüştüğünden zamanaşımı ve davanın adli yargı yerinde görülmesi gerektiği yolundaki, davacı iddialarının yerinde bulunmadığı gerekçesiyle davayı reddetmiştir.
Davacı ise, bononun Türk Ticaret Kanununun 661.maddesine göre zamanaşımına uğradığını öne sürerek bu kararın temyizen incelenmesini ve bozulmasını istemektedir.
Temyizen incelenen mahkeme kararında da belirtildiği gibi, 3182 sayılı yasanın geçici 9. ve 64.maddelerinde yer alan hükümler uyarınca … Bankası, 3182 sayılı yasaya göre devraldığı … Bankasının özel hukuk ilişkisinden doğan alacaklarını 6183 sayılı yasa hükümlerini uygulamak suretiyle tahsile yetkili bulunmaktadır. Ancak, sözkonusu kanuna göre, özünde özel hukuk ilişkisi statüsünü koruyan borç ve alacak ilişkisi sadece alacağın tahsili yönünden kamu alacağına dönüşmüş durumdadır. Davalı banka, belirtilen, ödemme emri düzenleme yetkisini kulllanmadan önce, alacağın tahsil edilebilecek hale gelip gelmediğini özel hukuk hükümlerine göre araştırmak zorundadır.
Temyiz ve dava dosyasındaki belgelerin incelenmesinden, ödeme emrine konu olan alacağın kambiyo senedine bağlı bulunduğu ve sözkonusu senedin vade tarihinin 30.1.1982 olup dava konusu ödeme emrinin 25.8.1986 tarihinde düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, kıymetli evrakda mündemiş olan hak senetten ayrı olarak dermayan edilemiyeceğine göre, söz konusu kanunun 661. maddesinde yer alan, vade tarihinden itibaren işlemeye başlayan üç yıllık zamanaşımı süresi geçtikten sonra 6183 sayılı kanun uyarınca ödeme emri düzenlenerek kambiye senedine bağlı alacağın tahsili yoluna gidilmesi yerinde değildir.
Açıklanan nedenlerle, davacının 2577 sayılı Kanunun 49.maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına, aynı maddenin 2.fıkrası uyarınca işin esasına geçilerek yukarıda açıklanan nedenlerle dava konusu ödeme emrinin iptaline karar verildi.