15. Hukuk Dairesi 2015/4653 E. , 2016/5049 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesi kapsamından fazla yapılan işler nedeniyle alacak istemine ilişkin olup, mahkemenin; davanın kısmen kabulüne kısmen reddine, dair kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Davacı taraflar arasında 25.06.2010 tarihli eser sözleşmesi bulunduğunu, bu işlerin yapılıp bitirildiğini ancak dava dışı ...."ın istemi ve davalının oluru ile ek işler yapıldığı halde bedelinin ödenmediğini belirterek 206.662,99 TL"nin %13,75 ticari temerrüt faiziyle tahsiline karar verilmesini istemiş, davalı taraflar arasında 25.06.2010 tarihli olan dışında sözleşme bulunmadığını, hakedişlerin gerçeği yansıtmadığını, eksik ve ayıplı imalât ile eşyaların zarara uğramasına neden olduğunu belirterek davanın reddini savunmuş, mahkemece davanın kısmen kabulüne kısmen reddine, karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava sözleşme ve ek işlerin yapılma tarihine göre uygulanması gereken 818 sayılı mülgâ BK 355. ve devamı maddelerde düzenlenen eser sözleşmesine dayalı olarak açılmış alacak davasıdır. Fazla iş bedeli talep edildiğinden uyuşmazlıkta BK 410. ve devamı maddelerde düzenlenen vekâletsiz iş görme hükümlerinin de değerlendirilmesi gerekmektedir.
BK 366. maddede iş bedeline ilişkin konulan kural bedelin taraflarca açıkça kararlaştırılmadığı ya da yaklaşık olarak kararlaştırıldığı hallerde uygulanabilir olup, sözleşmede bedel açıkça kararlaştırılmış ise iş bedelinin bu tamamlayıcı kurala göre değil, sözleşme hükümlerine göre belirlenmesi gerekir. Diğer yandan, bedeli uyuşmazlık konusu olan iş, “sözleşme dışı” iş niteliğinde ise, bu işlere sözleşme hükümleri uygulanamayacağından bedel, Borçlar Kanunu’nun 410 ve izleyen hükümleri gereğince ve vekâletsiz iş görme kuralları uyarınca, işin yapıldığı zamandaki serbest piyasa rayiçlerine göre uzman bilirkişi aracılığıyla yaptırılan inceleme sonucu mahkemece belirlenir.
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre; taraflar, kanunda belirtilen süre ve usule uygun olarak ispat hakkına sahiptir (HMK 189/1). İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan
kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir (HMK 190/1). Mahkeme, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir (HMK 266/1). Taraflar, bilirkişi raporunun, kendilerine tebliği tarihinden itibaren iki hafta içinde, raporda eksik gördükleri hususların, bilirkişiye tamamlattırılmasını; belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilirler. Mahkeme, bilirkişi raporundaki eksiklik yahut belirsizliğin tamamlanması veya açıklığa kavuşturulmasını sağlamak için, bilirkişiden, yeni sorular düzenlemek suretiyle ek rapor alabileceği gibi, tayin edeceği duruşmada, sözlü olarak açıklamalarda bulunmasını da kendiliğinden isteyebilir. Mahkeme, gerçeğin ortaya çıkması için gerekli görürse, yeni görevlendireceği bilirkişi aracılığıyla, tekrar inceleme de yaptırabilir (HMK 281).
Yukarıda yapılan açıklama ve sözü edilen kurallarla birlikte somut olay değerlendirildiğinde; mahkemece fazla işlere ilişkin bilirkişi raporu ve ek rapor alınarak hüküm kurulmuş ise de hükme esas alınan bilirkişi raporundaki hesaplamalar yukarıda belirtilen esaslara uygun olarak düzenlenmemiş ve davalının rapora yönelik somut itirazları değerlendirilmemiştir. Davada sözleşme dışı iş bedeli istendiğine göre imalâtın yapıldığı tarihteki piyasa rayicine göre bedelin hesaplanması gerekir. Mahkemece bu husus gözetilmeden ve davalının mükerrer hesap yapıldığına ilişkin bilirkişi raporuna itiraz değerlendirilmeden hüküm kurulması doğru değildir. Yapılması gereken iş; yerinde oluşturulacak bilirkişi kurulundan davacının sözleşme dışında gerçekleştirdiği imalâtların ve taraf defterlerinde kayıtlı 05.08.2011 tarihli faturanın içeriği de gözetilmek suretiyle mükerrer hesaplamaya imkan vermeyecek şekilde denetime elverişli olarak fazla imalâtın hesaplanması, böylece yapılan imalâtın BK 413. madde uyarınca yapıldığı tarihteki piyasa fiyatları ile tutarının hesaplanması, piyasa fiyatlarına KDV ve yüklenici kârının da dahil olduğu gözetilerek hüküm kurulması olduğu halde belirtilen esaslara aykırı olarak düzenlenen rapor ve ek rapor esas alınarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmadığından kararın temyiz eden davalı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 07.12.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.