Danıştay 8. Daire 2018/700 Esas 2021/5197 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/700
Karar No : 2021/5197


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Mermer Madencilik İnş. Akaryakıt Tur. Tarım Seracılık Hayv. Gıda Ürü. Tic. San. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mersin İli, Mezitli İlçesi, … Mahallesi, … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazlarda madencilik faaliyetinde bulunan davacı şirketin, anılan parsellerin 25,34 hektarlık kısmında izinsiz olarak mermercilik faaliyetinde bulunduğundan bahisle … tarih ve … sayılı Mera Komisyonu Kararı ile verilen 142.538,00 TL ödenmediğinden bahisle anılan bedelin 15 gün içerisinde ödenmesine, ödenmediği takdirde Mahkeme ve İcra marifetiyle tahsil yoluna gidileceğine dair … tarih ve … sayılı Mersin Valiliği işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; madencilik faaliyetinde bulunan davacı şirket tarafından Tahsis Amacı Değişikliği (TAD) talebi olmadan 25,34 hektar alanda faaliyette bulunulduğu gerekçesiyle otlatılamaktan kaynaklanan 142,538,00.-TL ot bedelinin ecrimisil bedeli olarak emanete alınmasına karar verilmesine rağmen anılan ot bedelinin ödenmediğinden bahisle 15 gün içerisinde ödenmesine, ödenmediği takdirde Mahkeme ve İcra marifetiyle tahsil yoluna gidileceğine dair … tarih ve … sayılı Mersin Valiliği işlemin rızaen ve sulhen tahsilinin sağlanması amacıyla tesis edilen bir işlem olduğu, rızaen ödemenin yapılmaması halinde adli yargı yerinde alacak davası açılarak alacağın hükmen tahsili yoluna gidilmesi gerektiği dikkate alındığında, dava konusu işlemin idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülebilir işlem niteliği taşımadığı sonucuna varılarak, davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu işlemin açık bir ödeme emri vasfında olduğunu, idarenin yazı ile güç kullandığını ve harekete geçtiği için işlemin kesin ve yürütülebilir olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'İN DÜŞÜNCESİ :İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacı şirket tarafından Mersin İli, Mezitli İlçesi, … Mahallesi yaylak alanlarında madencilik faaliyeti gösterildiği, … ada … ve … parsel sayılı taşınmazların 25,34 hektarılık kısmında izinsiz olarak madencilik faaliyette bulunduğunun 532 sayılı Mera Komisyonu Kararıyla Tespit edildiği, Tahsis Amacı Değişikliği (TAD) talebi olmadan 25,34 hektar alanda faaliyette bulunulduğu gerekçesiyle otlatılamaktan kaynaklanan 142,538,00.-TL ot bedelinin ödenmesine karar verildiği ve … tarih ve … sayılı İl Mera Komisyonu Kararının şirkete bildirildiği, bunun üzerine ecrimisil bedeli olarak emanete alınmasına karar verilmesine rağmen anılan ot bedelinin ödenmediğinden bahisle 15 gün içerisinde ödenmesine, ödenmediği takdirde Mahkeme ve İcra marifetiyle tahsil yoluna gidileceğine dair … tarih ve … sayılı Mersin Valiliği işleminin tesis edilmesi nedeniyle de bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4342 sayılı Mera Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde, "Mera: Hayvanların otlatılması ve otundan yararlanılması için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yeri olarak tanımlanmış olup, 14. maddesinde ise "Tahsis amacı değiştirilmedikçe mera, yaylak ve kışlaktan bu Kanunda gösterilenden başka şekilde yararlanılamaz. Ancak, bu Kanuna veya daha önceki kanunlara göre mera, yaylak ve kışlak olarak tahsis edilmiş olan veya kadimden beri bu amaçla kullanılan arazilerden;... h) Jeotermal kaynaklı teknolojik seralar için ihtiyaç duyulan, yerlerin, ilgili müdürlüğün talebi, komisyonun ve defterdarlığın uygun görüşü üzerine, valilikçe tahsis amacı değiştirilebilir ve söz konusu yerlerin tescilleri Hazine adına, vakıf meralarının tescilleri ise vakıf adına yaptırılır. ... durumu ve sınıfı çok iyi veya iyi olan mera, yaylak ve kışlaklarda birinci fıkranın (a), (f), (g), (ğ) ve (h) bentleri hariç, tahsis amacı değişikliği yapılamaz. ..." "Mera, Yaylak ve Kışlakların Korunması " başlıklı 19. maddesinin son fıkrasında ise "...Muhtarlar ve belediye başkanları, mera, yaylak ve kışlaklara tecavüz olduğu takdirde durumu derhal Bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne, il ve ilçe müdürlükleri de valilik veya kaymakamlığa bildirmekle yükümlüdürler. Bu makamlarca 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun veya 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesi uyarınca gerekli işlemler yapılır.
" hükmüne yer verilmiştir. ." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda ilgili hükümlerine yer verilen Mera Kanunu uyarınca, meraların Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu, tahsis amacı değiştirilmedikçe meralardan, Mera Kanununda gösterilenden başka şekilde yararlanılamayacağının düzenlendiği, Kanunda hangi durumlarda mera tahsis amacı değişikliği yapılacağının tahdidi olarak sayıldığı, bu durumlarda dahi faaliyetin kalan mera alanlarına zarar vermeyecek şekilde yürütülmesinin şart koşulduğu açıktır.
Mersin Valiliği Defterdarlık Muhakemat Müdürlüğünce davacı firmanın tahsis amacı değişliği yapılmadan mera alanında madencilik faaliyeti gösterdiği gerekçesiyle İl Mera Komisyonunca belirlenen bedelin ödenmesi amacıyla tesis edildiği kamu alacağının tahakkuk ettirilmesi amacıyla davacıya süre verildiği ve bu sebeple işlemin tek taraflı, kesin ve yürütülebilir olduğu sonucuna varılmaktadır.
Bu itibarla, öncelikle dava konusu taşınmazın mera vasfında olup olmadığının, davacının bu alanda ihlalinin olup olmadığının araştırılarak işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken, davanın incelenmeksizin reddi yönündeki kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 10/11/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.