Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/2183 Esas 2021/2309 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/2183
Karar No : 2021/2309

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Odaları Birliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR): 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri Av….
2- … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU:Danıştay Sekizinci Dairesinin 30/03/2021 tarih ve E:2018/3425, K:2021/1899 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 11/12/2007 tarih ve 26727 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu Uygulama Yönetmeliği'nin tamamının iptali ile 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu'nun 1. ve 2. maddelerinin, 3. maddesinin 1. fıkrasının (29) numaralı bendinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının, 7. maddesinin 4. fıkrasının, 10. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinin, 14. maddesinin 2. fıkrasının, 20. maddesinin, Geçici 1., 2., 3., 4. ve 5. maddelerinin Anayasa'ya aykırı olduğundan bahisle iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulması istenilmiştir.
Daire kararının özeti:Danıştay Sekizinci Dairesinin 30/03/2021 tarih ve E:2018/3425, K:2021/1899 sayılı kararıyla; Dairelerinin, davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin 17/04/2014 tarih ve E:2012/188, K:2014/3088 sayılı kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 28/12/2017 tarih ve E:2016/4537, K:2017/4837 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak ve davalı idarenin usule yönelik itirazı yerinde görülmeyerek işin esasına geçilmiş,
Anayasa'nın 168. maddesi ile 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu'nun 1., 2. ve 20. maddelerinde yer alan kurallar aktarılarak,
Davacı tarafından, dava konusu Yönetmeliğin dayanağı olan 5686 sayılı Kanun'un bazı maddelerinin Anayasa'ya aykırı olması nedeniyle, dava konusu Yönetmeliğin de Anayasa'ya aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle Yönetmeliğin tamamının iptalinin istenildiği,
Davalı idareler tarafından ise, Yönetmeliğin dayanağı üst hukuk normu olan 5686 sayılı Kanun'a uygun olarak çıkarıldığı belirtilerek davanın reddine karar verilmesi gerektiğinin savunulduğu,
İdari işlemlerin bir sebebe dayalı olmasının İdare Hukukunun temel ilkelerinden olduğu, idari işlemin kanuna uygunluğunun ve dayanağının değerlendirilmesinin, idarenin saydamlığı, idareye güven ilkeleri ve hukuk devleti anlayışının oluşumu noktasında büyük öneme sahip olduğu, "Kanuni idare" ilkesi uyarınca kanunla verilen yetkinin usulüne uygun kullanılıp kullanılmadığının yargısal olarak denetlenmesinin hukuk devleti ilkesinin gereği olduğu,
İdare Hukukunun temel ilkeleri uyarınca; normlar hiyerarşisinde kanunlardan sonra gelen düzenleyici işlemlerin, bir kanun hükmüne dayalı olarak hazırlanacağı, idare tarafından, düzenleyici işlemler tesis edilirken, üst hukuk normlarına açıklık getirilmesi ve bu normlarca çizilen çerçeve içerisinde teknik detayların belirlenmesi ve uygulamadaki belirsizliklerin giderilmesinin amaçlanması gerektiği,
"Kanuni idare ilkesi" ve "normlar hiyerarşisi ilkesi"ne göre, idarenin eylem ve işlemlerinin bir kanuna dayanması, bu eylem ve işlemlerinin kanuna aykırı olmaması, idarenin kanun ile kendisine verilen yetkiyi kanuna uygun olarak kullanması gerektiği,
Davacı tarafından, 5686 sayılı Kanun'un bazı maddelerinin Anayasa'ya aykırı olması nedeniyle iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulması istenilmiş ise de, söz konusu talebin ciddi görülmeyerek davanın esasının incelendiği,
5686 sayılı Kanun'da, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli suların aranması, üretilmesi, korunması, bu kaynaklar üzerindeki hak sahipliği, yapılacak denetim ve uygulanacak müeyyidelere ilişkin düzenlemelere yer verildiğinin görüldüğü, dava konusu Yönetmeliğin ise, dayanağı Kanun'da yer alan düzenlemelere uygun şekilde ve bu Kanun'la verilen yetki uyarınca hazırlandığının anlaşıldığı,
Bu durumda, davacının hukuka aykırılık iddialarının kapsamı ile Anayasa'ya aykırılık itirazının yerinde görülmediği hususu dikkate alındığında, üst hukuk normuna uygun olarak düzenlendiği sonucuna varılan dava konusu Yönetmelik'te hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle,
davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu Yönetmeliğin tümüne yönelik iptal istemi bulunmakla birlikte, dava dilekçesinde maddeler yönünden de ayrı ayrı hukuka aykırılık iddialarının belirtildiği, Dairece maddeler hakkında bir değerlendirme yapılmaksızın karar verildiği, bu durumun gerekçeli karar hakkına aykırı olduğu, Yönetmelikte 2013, 2014 ve 2021 yıllarında kapsamlı değişikliklerin yapıldığı, Yönetmeliğe eklenen ve değiştirilen düzenlemelerin Yönetmeliğin yayımı tarihindeki hukuka aykırılıkları açıkça gösterdiği, Daire kararında Yönetmelik'te yapılan değişikliklerin değerlendirilmediği, Dairece Anayasa'ya aykırılık iddiasının gerekçesiz bir şekilde ciddi görülmediğine karar verildiği, 5686 sayılı Kanun'un 1. ve 2. maddelerinin, 3. maddesinin 1. fıkrasının (29) numaralı bendinin, 5. maddesinin 1. fıkrasının, 7. maddesinin 4. fıkrasının, 10. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinin, 14. maddesinin 2. fıkrasının, 20. maddesinin, Geçici 1., 2., 3., 4. ve 5. maddelerinin Anayasa'ya aykırı olduğundan bahisle iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Davalı idareler tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin ve Anayasa'ya aykırılık iddiası ciddi görülmeyerek gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 30/03/2021 tarih ve E:2018/3425, K:2021/1899 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10/11/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.