21. Hukuk Dairesi 2018/459 E. , 2018/3358 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :............ Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
K A R A R
A)Davacı İstemi:
Dava, ...... başlangıcının 26/01/1993 tarihi olarak tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı ...... vekili cevap dilekçesinde özetle; davacıya ait işe giriş bildirgesinin bulunmadığını, bu nedenle ...... kayıtlarında davacının çalışmasının bulunmaması sebebiyle davanın reddini talep etmiştir.
C)...... Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
...... Mahkemesince ; “Tüm dosya kapsamından, davacı için davalı işverence ...... ...... sayılı iş yerinde 26.01.1993 tarihinde işe alındığına ilişkin ilk işe giriş bildirgesinin davalı ...... ya verildiği, işe giriş bildirgesinin 26.01.1993 tarih ve ...... sayı ile davalı ...... kayıtlarına intikal ettiği, davacıya ...... ...... ...... numarası ile ...... ...... kartının verildiği, davacıya verilen ...... ...... numarasının 1993 yılı serilerinden olduğu, davacının daha sonraki çalışmalarının bu ...... ...... numarası üzerinden devam ettiği, davacı için ilk işe giriş bildirgesi verilen iş yerinin 01.01.1993 tarihinde 506 sayılı yasa kapsamına alındığı ve 28.02.1993 tarihine kadar kapsamda olduğu, davacı için işe giriş bildirgesi verilmesine rağmen dönem bordosu verilip primleri yatırılmadığından davalı ...... tarafından davacının işe giriş tarihinin 26.01.1993 olarak kabul edilmediği, davalı iş yerinden dava konusu döneme ilişkin dönem ......sunun ......a verilmediği, davalı iş yerinin ...... olmasına ve faal olmasına göre bu dönemde hiç çalışanının olmamasının hayatın olağan akışına uygun olmadığı, yapılan araştırmalara rağmen komşu iş yeri tanığı tespit edilemediği, ......ca düzenlenen ...... ...... kartının sahteliği ve gerçek olmadığının savunulup kanıtlanamadığı, davacının davalı iş yerinde 26.01.1993 tarihinde hizmet akdine dayalı olarak çalıştığı anlaşıldığından davanın kabulüne karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. ” gerekçesiyle “Davanın KABULÜ ile,
Davacının davalıya ait ...... ...... sayılı .........isimli işyerinde ......lı başlangıç tarihinin 26/01/1993 olduğunun tespitine,,” karar verilmiştir.
...... Başvurusu;
Davalı ... ......u vekili; davacının davaya konu dönemde ......lı hizmeti bulunmadığını, ......un davanın açılmasına sebebiyet vermediğini, müvekkil ...... yönünden husumetten red kararı verilmesi gerektiğini ileri sürerek yerel mahkeme kararının ......la bozularak kaldırılmasını talep etmiştir.
D)...... Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı:
...... Mahkemesince “ ...... mahkemesince yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamından, davacı için ...... ...... sayılı iş yerinde 26/01/1993 tarihinde işe alındığına ilişkin ilk işe giriş bildirgesinin davalı ......"ya verildiği, işe giriş bildirgesinin 26/01/1993 tarih ve ...... sayı ile ...... kayıtlarına intikal ettiği, ...... giriş bildirgesinin 93 serili olması, davacının aynı ...... numarasıyla çalışmaya devam etmesi, davacı tanıklarının davacı iddialarını doğrulaması, davalıya ait işyerinin kapatılması ve işyeri dosyasının imha edilmiş olması sebebiyle çalışanları gösterir ...... tanıkları ile başkaca bir belge belirlenememiş olması bu nedenle mahkemece başkaca araştırma imkanı bulunamaması ve Anayasal......... hakkı gözetilerek, davaya konu sürede davalı işyerinde çalışıldığına dair mahkemenin hukuki ve vakıa değerlendirdirmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığından, ” gerekçesiyle “ Davalı ...... vekilinin ...... isteminin 6100 sayılı HMK"nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, ” karar verilmiştir.
E)Temyiz:
Davalı ...... vekili “Sadece işe giriş bildirgesinin varlığı çalışmanın ispatı değildir. Yeterli araştırma yapılmadan karar verilmiştir. ” gerekçeleriyle temyiz yoluna başvurmuştur
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 108.maddesinin 1. fıkrasında; " ............ ......larının uygulanmasında nazara alınacak ......lılık süresinin başlangıcı, ......lının, yürürlükten kaldırılmış......... sayılı kanunlara veya bu kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihtir." hükmü düzenlenmiştir.
Bir kimsenin ......lı sayılabilmesi için ......lı işe giriş bildirgesinin varlığı yeterli değildir. Aynı zamanda o kimsenin Yasa"nın belirlediği biçimde (506 sayılı Yasa"nın 2. maddesi ve 5510 sayılı Yasa"nın 4/a maddesi) eylemli olarak çalışması da koşuldur. Bu yön 506 sayılı Yasa"nın 6. maddesi ile 5510 sayılı Yasa"nın 7/a maddesinde ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 1999/21-549-555, 2005/21-437-448 ve 2007/21-306-320 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır. Bu bakımdan davacının işyerinde eylemli olarak çalışıp çalışmadığının yöntemince araştırılması gerektiği ortadadır. Fiili veya gerçek çalışmayı ortaya koyacak belgeler, işe giriş bildirgesiyle birlikte 506 sayılı Yasa’nın 79. maddesinde belirtilen ......lının gün sayısını, kazanç durumunu, çalışma tarihleriyle birlikte ortaya koyan aylık ...... gün bilgileri ile ...... ...... İşlemleri Yönetmeliği’nin 17. maddesinde belirtilen 4 aylık prim ......ları gibi ......a verilmesi zorunlu belgelerdir. Yöntemince düzenlenip süresi içerisinde ......a verilen işe giriş bildirgesi, kişinin işe alınmış olduğunu gösterirse de fiili çalışmanın varlığının ortaya konulması açısından tek başına yeterli kabul edilemez. ......lılıktan söz edebilmek için, çalışmanın varlığı, Yargıtay uygulamasında 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesine dayalı ......lılığın tespiti davaları yönünden kabul edilen ilkelere uygun biçimde belirlenmelidir. Zira, ......lılığın başlangıcına yönelik her dava ......lılığın tespiti istemini de içerir. Aksine düşünce, özellikle yaşlılık aylığının kabulü için öngörülen ......lılık süresi yönünden çalışanlar ile çalışmayanlar arasında adaletsiz ve haksız bir durum yaratır. Bu nedenle, işe giriş bildirgesinin verildiği ancak yasal diğer belgelerin bulunmadığı durumlarda çalışma olgusunu ortaya koyabilecek inandırıcı ve yeterli kanıtlar aranmalı, ...... düzenine dayalı bu tür davalarda hakim, görevi gereği doğrudan soruşturmayı genişleterek ......lılık koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemelidir. Bu yön, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578, 10.11.2004 gün 2004/21-538 ve 1.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Bu tür davalar yalnızca bir günlük çalışmanın tespitinden ibaret olarak görülmemeli, bir günlük çalışmanın kabulü ile saptanacak ......lılık başlangıcının ......lıya sağlayacağı ......lılık süresi ile birlikte kazandıracağı haklar dikkate alınmalı ve giriş bildirgesi ile birlikte eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmeli, buna göre dönem ......sunda yer alan ve davacının talep ettiği tarihte çalışması mevcut tanıklar ile gerektiğinde komşu işyerleri çalışanları olduğu kayıtlarla ya da kolluk yolu ile yaptırılacak araştırma ile belirlenen kimselerin beyanlarına başvurulmalı, sonucuna göre karar verilmelidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 22/02/1965 doğumlu, davacının bildirgedeki işe giriş tarihi olan 26/01/1993 tarihinde 28 ...... olduğu, 01/01/1993 tarihli işe giriş bildirgesinin 26.01.1993 tarih ve ...... varide sayısı ile ......a verildiği, ...... ...... ...... numarası ile ...... ...... kartı verildiği, davacıya verilen ...... ...... numarasının 1993 yılı serilerinden olduğu, 126042 ...... sayılı ... isimli iş yerinin 01.01.1993 - 28.02.1993 arası yasa kapsamında olduğu, işyerinden dönem ......su verilmediği, komşu işyeri tespit edilemediği, dinlenen tanıkların ...... kayıtlarının istenmemiş olduğu, eylemli çalışma olgusu yeterli ve gerekli bir araştırmayla sağlıklı bir biçimde belirlenmeden davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun yöntemince kanıtlanmış olup olmadığı, mahkemece bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Yapılacak iş; işe giriş bildirgesinin aslını ......’dan getirtmek ve bildirgedeki ...... ve imzanın davacıya ait olup olmadığını bilirkişi marifetiyle tespit etmek, dinlenen tanıkların ...... kayıtlarını getirterek, beyanlarının içeriğini sorgulamak çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/8. maddeleri gereğince ortaya koyduktan sonra davanın nitelikçe ...... düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı ...... vekilinin ...... başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, ...... başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan temyiz olunan ...... Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılarak ...... mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
G)Sonuç:
Temyiz olunan ...... Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ...... mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ...... mahkemesine, kararın bir örneğinin de ...... Mahkemesine gönderilmesine, 05/04/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.