Danıştay 8. Daire 2020/5376 Esas 2021/5180 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/5376
Karar No : 2021/5180

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : ... Valiliği (... İl Özel İdaresi)
Vekili : Av. ...
Karşı Taraf (Davacılar) : 1- ... 2- ...
3- ... 4- ...
Vekili : Av. ...

İstemin Özeti : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ... , K: ... sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : ...
Düşüncesi : İdare Mahkemesi kararının açıklama ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Sakarya İli, Arifiye İlçesi, ... Köyü, ... Mevkii, ... pafta, ... parsel sayılı taşınmazın maliki olan davacılar tarafından; taşınmazlarının yakınında faaliyet gösteren, I (a) grubu kum ve çakıl ocaklarının davalı idarece yeterince denetlenmemesi ve çevreye zarar vermeyecek şekilde tedbirlerin alınmaması nedeniyle, taşınmazlarının bir kısmının toprak kayması sonucunda yok olduğu ve taşınmazlarına gelen suyun yatak değiştirmesi sonucunda tarıma elverişsiz hale geldiğinden bahisle uğranıldığı ileri sürülen 100.000 TL maddi tazminatın ödenmesine karar verilmesi istemiyle dava açılmıştır.
... İdare Mahkemesinin ... gün ve E: ..., K: ... sayılı kararıyla; Danıştay 8. Dairesinin 28.03.2018 tarih ve E:2012/10507, K:2018/1749 sayılı bozma kararına uyularak, keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak bölgenin mevcut ve 2010 yılındaki haritalarının incelenmesinden ve Kadastro Bilirkişi raporunda verilen krokilerin incelenmesi sonucunda dava konusu parselin Kuzey Batısındaki nehir yatağından ve ... , ... ve ... Nolu parsellerden kum ve çakıl malzemesi alındığı, davalı İdarenin kiraladığı kum ve çakıl ocakları ile bu ocaklar çevresinde yapılan madencilik faaliyetlerini şikayetler haricinde denetlemediği gibi kiracısı olan işletmelerin faaliyetlerini bitirdikten sonra çevre ile uyum planı çerçevesinde faaliyet sahasını yeniden düzenleyerek oluşturulan boşlukları ve kazı alanlarını çevreye ve günlük yaşama uyumlu hale getirilmesi, bozulan topoğrafyanın morfolojik özelliklerinin dikkate alınarak duraylılığının sağlanması, yeniden düzenleme alanlarına üst toprağın geri serilmesi, faaliyet sahasının yeniden düzenlemesi gibi faaliyette bulunan işletmelerin yapmakla yükümlü olduğu hususların yerine getirilmesi için gerekli tedbirleri almadığı; kum ve çakıl ocağı işletmelerin kiralandıkları dönem ile kiralama süresinin bitiminden sonra faaliyet sahalarını çevre ile uyum planı çerçevesinde yeniden düzenlenip düzenlenmediğinin denetlemesi ve mevzuatta öngörülen yeniden düzenlemenin yapılmasını sağlamakla sorumlu bulunan davalı idarenin yükümlülüklerini yerine getirmeyerek davacılara ait taşınmazda meydana gelen zararlardan sorumlu olduğu kanaatine varılarak, davacılar tarafından alanda faaliyet gösteren dava dışı şirketlere karşı açılan maddi tazminat istemli davalarda, toplamı 13.690,60- TL tazminata hükmedildiği, her iki kararın da kesinleştiği görülmüş olup; sebepsiz zenginleşmeye mahal vermemek için toplam 37.614,54-TL'lik maddi zarardan, taşınmaz sahibi davacılar lehine Asliye Hukuk Mahkemesince hükmedilen ve toplamı 13.690,60- TL'nin mahsubu edilerek, davanın kısmen kabulüne, maddi zararın karşılığı olarak 23.923,94-TL'nin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine, kalan kısım yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Her ne kadar davalı idarece, maden ruhsatı dışı alanlarda da üretimin gerçekleşmesinden dolayı üretim yapan firmalara bu tazminatın yöneltilmesi gerektiği öne sürülmekte ise de uyuşmazlıkta; davalı idarenin denetim ve nezaret yükümlülüğünün yerine getirilmemesinden doğan hizmet kusuru sorumluluğu ile dava dışı şirketlerce taşınmaza verilen fiziki zararın haksız fiil sorumluluğu bir arada bulunduğu ve davacılar tarafından alanda faaliyet gösteren dava dışı ... Kum Ocakları İşletmeciliği İnşaat Nakliyat Ticaret ve Sanayi Limited Şirketine karşı açılan maddi tazminat istemli davada, ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ... tarihli, E: ..., K: ... sayılı kararıyla 9.814,20-TL tazminata hükmedildiği; dava dışı ... Nakliyat Kum Kırma Eleme Tesisi Şirketine karşı açılan maddi tazminat istemli davada ise anılan Mahkemenin ... tarihli, E: ..., K: ... sayılı kararıyla davacılar lehine 3.876,40-TL tazminata hükmedildiği, her iki kararın da kesinleştiği görüldüğünden, kararda bu yönüyle hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin reddiyle ... İdare Mahkemesince verilen ve hüküm fıkrası itibariyle hukuka uygun bulunan kararınyukarıda yer verilen açıklama ile onanmasına temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 10/11/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.