Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi


Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı davalılar vekillerince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ... San. Tic. A.Ş ve ...ve ... Montaj Tekstil San. Tic. Ltd. Şti. Vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı Kurum vekili dava dilekçesinde özetle: "sigortalılar ... ile ...."in davalılardan ... ve İzolasyon Montaj Tekstil Danışmanlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi"nin sigortalıları olduklarını, anılan şirket adına işlem gören ... Çimento Fabrikası ... Fırın Bakım ve Onarım İşi işyerinde sigortalı olarak göründükleri, bu işin yapılması sırasında 11.8.2010 tarihinde meydana gelen iş kazasında vefat ettiklerini, davalılardan ... Çimento Fabrikasının asıl işveren sıfatının bulunduğunu ve gerekli iş güvenliği tedbirlerinin alınıp alınmadığını denetlememesi nedeniyle kusurlu olduğunu, davalılardan... ve İzolasyon Montaj Tekstil Danışmanlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi"nin iş güvenliği ile ilgili tedbirleri almaması nedeniyle kusurlu olduğunu, ... ve İzolasyon Montaj Tekstil Danışmanlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi yetkilisi davalı ..."nın da olayla ilgili yapılan ceza yargılamasında kusurlu olduğunun belirlendiğini, bu olay nedeniyle dava dışı sigortalı ..."in hak sahiplerine 34596 TL peşin sermaye değerli gelir bağlandığını, yine bu olay nedeniyle dava dışı sigortalı Yahya Koçak ın hak sahiplerine 77951.54 TL peşin sermaye değerli gelir bağlandığını belirterek ve davasını belirsiz alacak davası olarak niteleyerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, 20000 TL nin (Yahya için 14000 TL, Hüseyin için 6000 TL) 22.8.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen, davalılardan Mehmet için ise bu miktarın yarısından sorumlu olmak üzere, tahsiline" karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP
Davalılardan ... ve İzolasyon Montaj Tekstil Danışmanlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve ... vekili süresinde verdiği cevap dilekçesinde; davalılardan ... nın şirket sahibi olduğunu, hem şirkete ve hem de yetkilisine dava açılamayacağını belirtmiş, davanın reddini istemiştir.
Davalılardan ... Çimento şirketi vekili süresinde verdiği cevap dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, taleplerin zamanaşımına uğradığını, müvekkili şirket ile diğer davalı şirket arasında yapılan sözleşmenin anahtar teslimi iş yapılmasına ilişkin olduğunu, bu nedenle müvekkilinin kusurlu olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, “1.-Dava dışı sigortalı... in vefatı yönünden, 31136.40 TL maddi tazminatın 15568.20 TL sinin 21.9.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen, 15568.20 TL sinin 21.9.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan ... Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile ... ve İzolasyon Montaj Tekstil Danışmanlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi"nden alınarak davacıya verilmesine,
2.- Dava dışı sigortalı... ın vefatı yönünden, 77941.94 TL maddi tazminatın 38975.77 TL sinin 22.8.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen, 38975.77 TL sinin 22.8.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan...Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile ... ve İzolasyon Montaj Tekstil Danışmanlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi"nden alınarak davacıya verilmesine,
3.- Bu dava nedeniyle alınması gereken 7451.79 TL harcın 3725.89 TL sinin davalılardan müştereken ve müteselsilen, 3725.90 TL sinin davalılardan... Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile ...ve İzolasyon Montaj Tekstil Danışmanlık Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi"nden alınarak hazineye gelir kaydına,
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi’nce verilen kararda; “Yerel mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına yönelik davalıların istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanun’un 353-(1)-b.1 maddesi gereğince esastan reddine,“ dair hüküm kurulmuştur.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
...vekili; tuğla örüm işinin yapıldığı sırada yüklenici firma çalışanlarının kendi kurdukları iskelenin devrilmesi sonucu ölümlerin meydana geldiğini, anahtar teslim iş verildiğini, husumet yokluğundan davanın reddi gerektiğini, kazadan yüklenici firmanın sorumlu olduğunu, kusur ve hesap bilirkişi raporlarının geçerli olmadığını ileri sürmüştür.
...Ltd. Şti vekili; Hesap raporunun hatalı olduğunu, davalı lehine vekalet ücreti takdiri gerektiğini, ...’nın şirket sahibi olduğunu ve kusurunun mükerer değerlendirildiğini, ...’nın 5510 sayılı Kanun"un 21/4. maddesi gereği zararın 1/2 kısmından sorumlu olması gerektiğini, ölen Hüseyin Özmen’in kusurunun tenkis edilmediğini ileri sürmüştür.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dava; 11/08/2010 tarihli iş kazası vefat eden sigortalılar Hüseyin Özmen ve Yahya Koçak"ın hak sahiplerine bağlanan ilk peşin sermaye değerli gelirin tahsili istemine ilişkin olup, davanın yasal dayanağı olay tarihinde yürürlükte bulunan ve 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu"nun 21/1 ve 21/4. maddeleridir.
5510 sayılı Kanunun 21/1. maddede işverenin, 21/4. maddede üçüncü kişinin rücu alacağından sorumlulukları düzenlenmiş olup bu maddelere göre açılan rücuan tazminat davalarında işveren ile üçüncü kişi arasında müteselsil borçluluk ilişkisi bulunduğundan konuya ilişkin olarak 818 sayılı Borçlar Kanununun irdelenmesi de gerekmektedir. Sigortalının iş kazası veya meslek hastalığına uğramasına birden çok kişinin birlikte kusurlarıyla neden olmaları durumunda, anılan Kanunun 50.- 51. maddeleri (6098 sayılı Kanunun 61. ve 62. maddeleri= gereğince teselsül hükümleri kapsamında bu kişilerin birlikte sorumlulukları vardır ve 146. maddeye (6098 sayılı Kanunun 62. maddesine) göre, kendi payından fazlasını ödeyenin diğer müteselsil borçlulara karşı rücu hakkı saklı kalmak kaydıyla, her bir borçlu yönünden kusurlarına karşılık gelen miktar ayrılmaksızın teselsül kurallarına göre sorumluluklarına karar verilmelidir. İş kazası veya meslek hastalığına birlikte sebebiyet veren sorumluların işveren ve üçüncü kişi olması durumunda ise, işverenin müteselsilen sorumlu olacağı tutar, İşverenin müteselsilen sorumlu olacağı tutar, 1. fıkra gereğince kendi kusur payı gözetilerek sorumlu tutulacağı miktarın (gelirin ilk peşin sermaye değeri x işverenin kusur oranı), üçüncü kişinin 4. fıkraya göre sorumlu olacağı tutar (gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı x üçüncü kişinin kusur oranı=ya da peşin sermaye değeri x üçüncü kişinin kusurun yarısı) ile toplamı, kanun koyucunun getirdiği “gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı” sınırlaması karşısında üçüncü kişinin müteselsilen sorumlu tutulacağı miktarın ise, gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı ile işveren de dahil olmak üzere tüm davalıların kusurları toplamının çarpımı sonucu elde edilecek tutar kadar olması gerekmektedir. Bu yaklaşım ve uygulama, işvereni, iç ilişkide üçüncü kişiye rücu edemeyeceği miktarı Kuruma ödemek zorunda bırakmadığından da hakkaniyete uygundur.
Somut olayda; mahkemece davalı ...Ltd. Şti.nin %65, davalı ... A.Ş’nin %20, davalı ...Ltd. Şti. Sahibi ...’nın %5 ve sigortalı Hüseyin Özmen"in %10 kusurlu olduğunu bildiren kusur raporu hükme esas alınarak hüküm kurulmuş ise de;
1- Yeniden bir kusur raporu alınmak suretiyle davalı ... A.Ş ile ...Ltd. Şti. Arasındaki ilişkinin asıl-alt işverenlik ilişkisi olup olmadığı, değil ise ... Çimento A.Ş"ye asıl işverenlik sıfatı ile kusur izafe edildiği anlaşılmakla anılan şirketin 3. kişi sıfatı ile varsa kusurunun olup olmadığı irdelenmeli,
2- Kabule göre de; hükme esas alınan raporda bu yönde bir değerlendirme olmamasına rağmen ölen kazalı Hüseyin Özmen"in müterafik kusurunun Ölen ..."a yönelik talebin tahsili cihetinde ...Ltd. Şti. In kusuruna ilave edilerek kabule karar verilmesi,
3- Kararı temyiz etmeyen ... yönünden kurum lehine oluşan usuli kazanılmış hak gözetilerek;
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu, karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalılardan ...Ltd. Şti. Vekili ile ... Çimento San. Tic. A.Ş vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ...Ltd. Şti. ile ... Çimento San. Tic. A.Ş"ye iadesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 08/10/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.