BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2020/1256 Esas 2022/1510 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2020/1256 Esas
KARAR NO: 2022/1510 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 19/09/2019
NUMARASI: 2017/425 E. - 2019/304 K.
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Maddi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 22/09/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin tescilli tasarımları bulunduğunu, davalı şirketin, müvekkilinin tasarım hakkı sahibi bulunduğu dış mekan aydınlatma armatürlerinde ufak tefek değişiklikler yaparak bu tasarımları kopyaladığını ve ürettiği ürünleri Türkmenistan'daki projelerde kullanmak üzere anlaştıkları firmalara teslim ettiklerini, davalı şirket ...'nin müvekkil şirketine ait tescilli tasarımlarını www...com unvanlı web adresinde ve kataloğunda da kullandığını, davalı şirketin 2016/145 D.İş sayılı dosyasında yer alan kataloğunda yer alan müvekkili şirketine ait tescilli tasarımların; ... nolu tescilin 04 ve 04-1 nolu tescili kataloğun 16. Sayfasında ... adıyla, ... nolu tescilin 02 nolu tescili kataloğun 38. Sayfasında ... adıyla, ... nolu tescilin 02 ve 02-1 nolu tescili kataloğun 39. Sayfasında ... adıyla, ... nolu tescilin 01 nolu tescilli kataloğun 49. Sayfasında ... adıyla ve ... nolu tescilin 13 ve 13-1 nolu tescili kataloğun 62. Sayfasında ... adıyla yer aldığını, Bakırköy 1. FSHHM'nin 2016/145 D.İş sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporunda, davalı firmalar tarafından üretilen dış mekan aydınlatma armatürlerinin müvekkil şirketin tescilli tasarımları ile iltibas oluşturacak nitelikte benzer olduğunu tespit edildiğini, davalı ... yetkililerinin elektronik ortamda dış mekan aydınlatma armatürlerine ait resimler sunduğunu, bu ürünleri diğer davalı ...'dan satın aldıklarını, üretici firmanın ... olduğunu bildirdiklerini ve ürünlerin faturalarını sunduklarını, oysa ki ... Ltd. Şti ile Bakırköy Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi'nin 2011/39 D.İş ve 2011/56 D.iş sayılı dosyalarıyla yapılmış olan tespit ve alınan bilirkişi raporu sonrasında imzalanan protokolde tasarım hakkı sahibi ...'nın izni olmaksızın hiçbir şekilde kullanmayacaklarını kabul ve taahhüt ettiklerini, şirketin bu taahhütlere uymaması halinde 100.000,00 TL tazminat ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğini, işbu protokole rağmen ...'ın müvekkil şirkete ait tescilli tasarımları müvekkil şirketin izni olmaksızın ürettiğini ve diğer davalı şirkete sattığını, protokol hükümlerini ihlal ettiğini beyanla, davalıların müvekkili şirkete ait tescilli tasarımın üretilmesi ile ürünün pazarlanması ve satışına ilişkin tüm eylemler ile tecavüzlerin durdurulmasını, tasarıma konu ürünlerin taklidi olan ve piyasaya sunulan ürünler ile www...com isimli internet sitesinde teşhir edilen ürünlere ve bu ürünleri üretmeye yarayan kalıplara, tanıtım evraklarına, broşürlerine el konulmasına ve toplanmasına, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla avans faiziyle birlikte şimdilik 10.000,00 TL maddi tazminat ödenmesine mahkum edilmelerine, davalı ... firmasının müvekkili ile imzalamış olduğu protokole aykırı davranması sebebiyle şimdilik 10.000,00 TL maddi tazminat ödemeye mahkum edilmesine, manevi zararların giderilmesi amacıyla 20.000,00 TL manevi tazminat ödeme mahkum edilmelerine, kararın ilgili kişi ve kuruluşlara tebliği ile kamuya yayın yoluyla ilan edilmesine, davalıların eylemlerinin aynı zamanda haksız rekabet niteliğinde olduğunun tespitine, haksız rekabetin men'ine, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
ISLAH: Davacı vekili 24/04/2019 tarihli ıslah dilekçesi ile; 10.000 TL'lik cezai şart talebini 100.000,00 TL'ye, davalılar adına 10.000,00 TL'lik maddi tazminat talebini ise 200.000,00 TL'ye arttırmıştır.
CEVAPLAR: Davalı ...şirket vekili cevap dilekçesinde; Davacı tarafından müvekkili aleyhine açılan marka tasarımına tecavüz davasının, haksız ve yersiz olup davanın reddi gerektiğini, müvekkilinin davacı tarafından tasarlanan hiçbir tasarıma tecavüz etmediğini, aydınlatma sektöründe faaliyet gösteren müvekkil firmasının kendisine ait tasarımları ürettiğini, huzurdaki davanın haksız ve yersiz olduğunu, hem davanın, hem de öncelikle ihtiyati tedbir niteliğinde olan mallara el koyma kararının da reddi gerektiğini, tespit edildiği iddia edilen ürünleri müvekkilinin üretmediğini, davacının bu yöndeki iddialarının gerçeği yansıtmadığını, davacı ile müvekkil şirketi arasında 2011 tarihinde imzalanan iyi niyet protokolüne müvekkilinin sadık kalmaya devam ettiğini, davacının iddia ettiği gibi müvekkili şirketinin davacıya ait ürünleri üretip satmadığını, izah olunan nedenlerle, usul ve yasaya aykırı haksız ve yersiz davanın reddini talep etmiştir. Davalı ... şirket vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin davaya konu ürünlerin üretimini yapmadığını, müvekkilinin davaya konu ürünleri diğer davalı ... Ltd. Şti isimli firmadan satın aldığını, dolayısı ile davaya konu ürünleri imal etmesi söz konusu olmadığını, bu ürünlerin imalatında ve piyasaya sürülmesinde bir kusur var ise, bu kusur diğer davalı ... Tic. Ltd. Şti. isimli firmaya ait olduğunu, bu alımlara ilişkin faturalarda delil listesinde ekinde dosyaya ibraz ettiklerini, müvekkili firmanın kataloğunda yer aldığı iddia edilen ürünlerin güncel katalogda bulunmadığını, dava dilekçesinde bahsi geçen kataloğun 2014 tarihli bir katalog olup hali hazırda kullanılan bir katalog olmadığını, müvekkili firmanın sipariş üzerine üretim yapmakta olduğunu, yani kendi tasarım ürünlerinin bulunmadığını, müvekkili firmanın internet sitesinde bahsi geçen ürünlerin yer almadığını, iş bu sebeple müvekkile ait internet sitesinde davaya konu ürünler bulunmadığını, öncelikle husumet yönünden davanın reddine, mahkeme aksi kanaatte ise davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nin 19/09/2019 tarihli 2017/425 E. - 2019/304 K. sayılı kararıyla; "... Mahkemece toplanan tüm deliller ışığında alınan rapor ve ek rapora göre; diğer davalı ... şirketine ait http://...com/ isimli web sitesinde ve dosyaya delil olarak sunulan aynı davalıya ait ürün kataloğunda ..., ... ve ... ismi verilen ürünler ile davacı adına tescilli tasarımlar arasında belirgin bir farklılık bulunmadığı ve aynı algılandıkları, yalnızca "..." isimli ürün ile davacı adına tescilli tasarım arasında farklılık bulunduğu ve aynı algılanmadıkları sonucuna ulaşıldığı,... firmasına ait defterlerde ürün gruplarına göre alt hesaplar kullanılmadığı için davalı ... firmasının dava konusu tasarımlara ilişkin satışlarının tespit edilemediği, sunulan faturalara göre ise yalnızca "..." isimli ürün satışının tesbitinin yapılabildiği, bu ürünün ise yukarıda bahsi geçen ve davacı tasarımlarına benzer ya da aynı algılanan ürünler arasında olmadığı, diğer faturalarda ise "döküm dip, endirek armatür kafa, profil ahşap, döküm boru, altepe modeli, döküm makaraları" gibi ürünlere ait olduğu, bu ürünlerin nihai ürün değil, ürün parçaları olarak nitelendirilebileceğinin anlaşıldığı, bu durumda davalı ... firmasının protokole uygun davrandığı ve diğer davalıya tecavüze konu ürünleri satmadığı yönündeki savunması aleyhine herhangi bir somut delilin dosyada bulunmadığı, tam tersine Bakırköy 1. FSHHM'nin 2016/145 D.İş sayılı dosyasında yapılan tespit ve alınan bilirkişi raporuna göre mahallinde yapılan tespitte davalı ... firmasının ticari işyerinin alt katının üretim yeri ve dış kısmında yarı mamul malzemelerin bulunduğu yönünde tespit yapıldığı, buna göre faturalarda yer alan yarı mamul ürünlerin söz konusu davalı firma tarafından alınarak üretime konu edildiği, yarı mamul ürün satışının üretim sonucunda tecavüze konu ürün meydana gelmiş olsa dahi- satış yapan açısından tasarıma tecavüz eylemi olarak nitelendirilemeyeceği kanaatine varıldığı, faturalara konu ürünler yarı mamul olup nihai ürün olmadığı, koruma kapsamında olanın, tescile konu ürünün bütünü olduğu, bu durumda davacının protokolün cezai şartının koşullarının oluştuğu yönündeki iddiasını destekler mahiyette yalnızca diğer davalının beyan ve iddialarının olması, bunun dışında herhangi bir delil elde edilememesi nedeniyle davalı ... hakkında açılan davanın esastan reddine karar vermek gerektiği. Diğer davalı yönünden yapılan değerlendirmede, gerek "www...com" isimli web sitesinde, gerekse dosyaya sunulu ürün kataloğunda yer alan "...", "..." ve "..." isimli ürünlerin davacı tarafa ait ..., ... ve ... nolu tescilli tasarımlar ile aynı algılandığı, bu nedenle tecavüz teşkil eder mahiyette bulunduğu; söz konusu ürünlerin üretiminin kendileri tarafından yapılmadığı iddiasına dayalı husumet ve esastan yapılan itirazların ise tecavüz fiilinin oluşması için üretici olmanın zorunlu olmaması, ürünü satan kişi ve firmalarında sorumlu olacağı ve son tahlilde davalı firmanın tüccar olmasından dolayı basiretli bir tacir gibi davranma zorunluluğu karşısında dinlenemeyeceği kanaatine varıldığı, tecavüz eylemini gerçekleştirdiği tespiti yapılan davalı ... San.Tic.Ltd.Şti. Hakkında maddi tazminat tutarı belirlenirken, incelenen defterlerde ve kayıtlarda ürün ve model bazlı bir kayıt tutulmadığı ve bu nedenle davacının tercihine göre net bir tazminat tutarının belirlenmesinin mümkün olmadığı anlaşıldığından TBK 50-51 maddeleri nazara alınarak somut olayın özelliklerine göre değerlendirme yapıldığı" gerekçesiyle; "1-Davacının ... San. Ve Tic. Ltd. Şti'ne karşı açmış olduğu davanın REDDİNE, 2-Davacının ... Tic. Ltd. Şti aleyhine açmış olduğu davanın KISMEN KABULÜ ile; -Davalının davacının sınai mülkiyet haklarına tecavüz ve haksız rekabetinin tespitine, durdurulmasına ve önlenmesine, sonuçlarının ortadan kaldırılmasına, davalının tescilli tasarımlarına tecavüz teşkil eden ve dosyaya sunulu 02/11/2018 tarihli bilirkişi raporunda ayrıntısı belirtilmiş olan davacı taraf adına tescilli ... numaralı, ... numaralı, ... numaralı tasarımlara benzer olarak algılanan ürünlerin ve münhasıran bu ürünlerin üretiminde kullanılan kalıpların toplatılarak el konulmasına, bu ürünlerin tanıtımının davalıya ait web sitesinden kaldırılmasına, -TBK 50-51.mdlerine göre takdiren 50.000,00 TL tazminatın; 10.000,00 TL'lik kısmına dava tarihinden, 40.000,00 TL'lik kısmına ıslah tarihi olan 24/04/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı ... İnş. San. Tic. Ltd. Şti'den alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, -Davacının manevi tazminat davasının davalı ... İnş. San. Tic. Ltd. Şti yönünden KISMEN KABULÜ ile;10.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte söz konusu davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, -Hüküm özetinin masrafı davalı ... İnş. San. Tic. Ltd. Şti'ne ait olmak üzere Türkiye genelinde yayın yapan tirajı en yüksek günlük üç gazeteden birinde ilanına," karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; müvekkili adına tescilli ... numaralı tasarım ile davalı ... tarafından ... adı ile piyasaya sürülen ürün ve tespit raporunun resim 33-34 altında sunulan ürünler arasında ayırt edilemeyecek derecede benzerlik bulunduğu, kataloğun 38. Sayfasında yer alan ... isimli ürün ile müvekkilinin ürünü karşılaştırıldığında her ikisinde de 3 adet lamba kullanıldığını, lambalar arasında kullanılan desenlerin ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğunu, tespit raporunda ürünlerin birbiri ile benzer bulunduğunu, mahkemece alınan raporda ise farklı görüş beyan edildiğini. -... adresinde yapılan tespitte, yetkililerin elektronik ortamda dış mekan armatürlerine ait resim sunduklarını (Rapor Resim 33-34), bu ürünleri ...'dan aldıklarını beyan ederek fatura sunduklarını, bu ürünler ile müvekkilinin ... numaralı tasarımın benzer olduğunu, bilirkişilerin benzerlikleri ele alarak tartışmadıklarını, renk farkının benzerliği ortadan kaldırmayacağını. -Davalı ... firmasının müvekkilinin tasarımlarını taklit ettiğini, davalı ... Makine işyerinde yapılan tespitte "..." adı altında satılan ürünün ... firmasından satın alındığını beyan ederek fatura sunduğunu, bu tip ürünler Türkmenistan'a satıldığı için böyle bir isim tercih edildiğini, satış sırasında ürün tiplerine verilen model isimlerinin neden kullanılmadığı sorusunun cevabında; davalı ... şirketi ile müvekkili arasında 29/06/2011 tarihli protokol imzalandığını, Bakırköy FSHHM'nin 2011/39 D.İş ve 2011/56 D.İş sayılı dosyasıyla yapılan tespit ve alınan rapor sonrasında imzalanan protokolde; ...'ın ...'nın tasarım hakkı sahibi bulunduğu, Türk Patent nezdinde kayıtlı tasarım tescil belgeleri ile koruma kapsamında bulunan tüm tasarımlarını veya tasarımların uygulandığı ürünleri, tasarım hakkı sahibi ...'nın izni olmaksızın hiçbir şekilde kullanmayacaklarını kabul ve taahhüt ettikleri, şirketin bu taahhütlerine uymamaları sözleşmenin ihlali sonucunu doğuracağını, bu durumda ...'ın ...'ya 100.000,00 TL. (yüz bin TL.) tazminat ödemeyi kabul ve taahhüt ettiği"nin bildirildiğini, bu protokole rağmen, üretim yapmaya devam eden ... firmasının cezai şart ödememek için ürettiği ürünlere "model ismi" kullanmadığını, kötüniyetli olduğunu. -Tedbir kararı ile haklılıklarının anlaşılarak, ... tarafından ibraz edilen faturalar sebebiyle davalı ... hakkında da tedbir kararına hükmettiğini, gerekçeli kararda hatalı bir karar verdiğini, davalılar arasında 2015-2016 yıllarında ticari ilişkiden kaynaklı 55 adet fatura kesildiğini. -Müvekkili lehine hesaplanan tazminat miktarlarının gerçeği yansıtmadığını, defter ve faturalardaki tutarsızlığın davalılar lehine yorumlanmasının mümkün olmadığını, taraflar arasındaki ticari ilişkide cari hesap dökümünden, 2015 yılında KDV hariç 154.649,09 TL, 2016 yılında 669.777,00 TL mal alımı gerçekleştiğinin görüldüğünü, ... ürününe ait 4 adet fatura sunulduğunu, raporda şirket merkezinde koliler içerisinde çok sayıda fatura klasörü bulunduğunun tespit edildiği, incelenmek için sunulmasına karar verilmesine rağmen sunulmadığını, 4 adet fatura üzerinden inceleme yapıldığını oysa belirtilen dönemde 55 faturaya dayalı ticari ilişkileri olduğunu, TTK 83 yollamasıyla HMK 220. Maddenin uygulanarak, faturaların tamamının müvekkilinin tasarımlarına konu ürünler olduğunun kabulü ile bu yönde maddi tazminat incelemesi yapılması gerekirken yapılmadığını, tespit edilen tazminatın neye göre belirlendiğinin anlaşılamadığını, oysa tazminat belirlenmesi için birçok veri bulunduğunu. -Davalı ... firmasının, ... açıklamalı faturadan sadece birini sunduğunu, davalı ... firmasının da delil dilekçesi ekinde sunduğu 10 faturadan sadece ikisinde bu açıklamanın bulunduğunu, her iki davalının da istediği faturayı sunup istemediklerini sunmadıklarını, senetten imtina hükümlerinin uygulanması gerektiğini. -Davalı ... hakkında maddi tazminata hükmedilirken diğer davalı açısından maddi tazminat talebinin reddedilmesinin hukuka aykırı olduğunu. -Mahkeme tarafından BK 50 ve 51 uyarınca tazminat miktarının taktiren belirlenmesine rağmen karşı vekalet ücretine hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, beyanla mahkeme kararının kaldırılarak taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davalı ... İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti' vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; müvekkilinin davaya konu ürünlerin üretimini yapmadığını, davaya konu ürünleri diğer davalı ... firmasından satın aldığını, ürünleri imal etmesinin söz konusu olmadığını, bu alımlara ilişkin faturaların delil listesi ekinde dosyaya ibraz edildiğini. -Müvekkilinin firmasının kataloğunda yer alan ürünlerin güncel katalogda bulunmadığını, dava dilekçesinde bahsi geçen kataloğun 2014 yılı kataloğu olduğunu, müvekkili firmanın sipariş üzerine üretim yaptığını, kendi tasarım ürünlerinin bulunmadığını, gelen siparişlere göre üretim ve satış yaptığını, müvekkilinin internet sitesinde bahsi geçen ürünlerin bulunmadığını, dosyaya ibraz edilen protokolden davalı ... firmasının tasarımlardan haberdar olduğunun anlaşıldığını, oysa müvekkilinin böyle bir durumdan haberdar olmadığını. -Müvekkili aleyhinde dava açılmasının haksız ve yersiz olduğunu, MK 2. Maddesinde düzenlenen dürüst davranma kuralına aykırılık teşkil ettiğini. -Tasarım hakkına tecavüz teşkil eden fiillerin kanunda düzenlendiğini, müvekkilinin yasada tahdidi olarak sayılan fiillerden hiçbirini işlemediğini. -BK 50. Madde de "zarar gören zararın ve zarar verenin kusurunu ispat yükü altındadır." hükmü düzenlenmiştir, müvekkili şirketin ticari defterlerinde davaya konu malların imalatı ve satışı konusunda faturaya rastlanmadığına göre bu konuda hesaplama yapılmasının da hatalı olduğunu beyanla, kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: İlk derece mahkemesince mali, bilişim uzmanı ve tasarım uzmanı bilirkişi heyetinden alınan 05.11.2018 havale tarihli raporlarda; " Dosyaya ibraz edilen ve 2015 yılına ait katalogda geçen "...", ..." ve "..." isimli ürün görsellerinin http://...com/ isimli web sitenin 05.03.2016 tarihli arşiv kayıtların da yer aldığı, "..." ve "..." adlı ürün görsellerinin ise katalogda geçtiği şekilde web sitede kullanılmadığı, yani web sitede geçen "..." ve "..." isimli ürün görsellerinin katalogda geçen ürün görsellerinde farklı olduğunun tespit edildiğini, davacı tarafa ait ... tescil nolu tasarım ile davalı tarafa ait kataloğun 39. Sayfasında yer alan İstralya isimli ürünün aynı biçimsel ve yapısal özelliklerde olduğu ve bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattıkları genel izlenimde belirgin bir farklılık bulunmadığı ve benzer algılandıklarını, davacı tarafa ait ... tescil nolu tasarım ile davalı tarafa ait kataloğun 16. Sayfasında yer alan ... isimli ürünün aynı biçimsel ve yapısal özelliklerde olduğu ve bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattıkları genel izlenimde belirgin bir farklılık bulunmadığı ve benzer algılandıklarını, TPE web sitesinde yapılan güncel araştırmada ... tescil dosyasında 1-2-3-4-5-6-7-10-11-12-14-16-17-18 numaralı ürünler yer almakta olduğunu, ... numaralı tescil güncel dosyada bulunmadığını, bu sebeple değerlendirmeye alınmadığını, davacı tarafa ait ... tescil nolu tasarım ile davalı tarafa ait kataloğun 38. Sayfasında yer alan ... isimli ürünü oluşturan ögelerin benzer yapısal özelliklerde olduğu yani bir esinlenmenin olduğu ama farklı biçimsel ögeler taşıdığı için birbirinden farklılaştığı ve bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattıkları genel izlenimde farklılıklar bulunduğu ve aynı algılanmadıkları sonucuna varıldığını, davacı tarafa ait ... tescil nolu tasarım ile davalı tarafa ait kataloğun 39. Sayfasında yer alan ... isimli ürünün aynı biçimsel ve yapısal özelliklerde olduğu ve bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattıkları genel izlenimde belirgin bir farklılık bulunmadığı ve benzer algılandıklarını, davacı taraf ait ... tescil nolu tasarıma benzer davalıya ait web sitesinde ve katalogda benzer bir ürüne rastlanmadığı, davalılardan ... Tic. Ltd. Şti yetkilisinin, davaya konu "..." açıklaması ile diğer davalı ... Ltd. Şti den satın aldığını, ticari defter ve kayıtları üzerinde ürün gruplarına göre alt hesaplar kullanılmadığı, bu nedenle dava konusu tasarımlara ilişkin satışlarının tespit edilemediği davalı tarafından inceleme günü sunulan faturalar üzerinde görünen ürünler üzerinden yapılan hesaba göre, davalı tarafın ürün satışlarından elde ettiği muhtemel kazancın 123.731,76 TL'sı olarak hesap edildiği, Diğer davalı ... Ltd. Şti.'nin ticari defter ve kayıtları üzerinde ürün gruplarına göre alt hesaplar kullanılmadığı, bu nedenle dava konusu tasarımlara ilişkin satışlarının tespit edilmediği, diğer davalı tarafa satışı gerçekleştirilen ürünler üzerinden, mali tablolarında görünen Faaliyet Karlılık oranına (%1,7419) göre 2.904,71 TL'si muhtemel kazanç elde ettiği, mali tablolarında görünen karlılık oranın çok düşük olduğu, bu durumun dönemsel nedenlerle farklı sebeplerinin olabileceği, bu nedenle ortalama piyasa şartlarına göre(%10) hesap edilen 16.675,50 TL'si muhtemel kazanç tutarının dikkate alınmasının daha uygun seçenek olabileceği kanaatine varıldığı" hususlarını tespit etmişlerdir. Kök bilirkişi raporunun 18. Sayfasında; "Davalı taraf diğer davalıdan satın aldığı armatürleri, farklı boylardaki aydınlatma direklerine monte ederek "Dekoratif Aydınlatma Direği" açıklaması ile piyasada satışa sunduğunu beyan etmiştir. Davalı tarafın, satış faturaları üzerinde yapılan incelemelerde, farklı boylardaki aydınlatma direklerinin, satış fiyatlarında farklılıklar bulunduğu tespit edilmiştir." şeklinde açıklama bulunduğu anlaşılmıştır. Bilirkişiler 05.03.2019 havale tarihli ek raporlarında; "Maddi tazminat hesabı yönünden, tarafların kök raporun hazırlanması sırasında taraflarına sundukları belgelerin dışında, ek rapor için yeni bir belge sunulmadığı, kök raporda yapılan hesaplamalar değiştirecek yeni bir bulgu bulunmadığı, mahkemenin, davacı tarafın taleplerini kabul etmesi ve davalılardan ... şirketinin, diğer davalı ... 2015 ve 2016 yılında kesinlen 55 adet faturanın tamamının maddi tazminat hesabına dahil edilmesi durumunda, davalı ... şirketinin mali tablolarında görünen faaliyet karlılık oranı üzerinden yapılan hesaba göre 21.849,26 TL'si piyasa ortalama karlılık oranına göre yapılan hesaba göre 82.442,61 TL'si muhtemel kazanç elde ettiği, diğer davalı ... şirketinin ise 55 adet fatura da görünün ürünlerin tamamının dava konusu ürün kabul edilmesi ve tamamının satışının gerçekleşmiş olması durumunda mali tablolarında görünen faaliyet karlılık oranı üzerinden yapılan hesaba göre 529.914,51 TL muhtemel kazanç elde edeceği, mahkeme tarafından inceleme günü her iki davalı tarafından taraflarına sunulan belgeler üzerinden yapılan hesaplamalar ve ek raporda yapılan hesaplamaların yeterli olmadığına karar verilmesi halinde, davacı tarafın maddi tazminat talebinin Borçlar Kanunun 50. Ve 51. Maddelerine göre belirlenmesi hususu mahkemenin takdirinde olduğu sonucuna varıldığı" beyan edilmiştir.Davacı tarafça dosyaya sunulan 29/06/2011 tarihli protokol metninde; "... Ltd. Şti.'nin, taraflar arasındaki dava konusu ..., ..., ... nolu ve TPE'de kayıtlı olan tüm tasarım belgeleri ile tasarım hakkı sahibi bulunduğu endüstriyel tasarımların kullanılması hak ve yetkileri tasarım sahibinindir... a-... Ltd. Şti. ...'nın tasarım hakkı sahibi bulunduğu TPE'de kayıtlı tasarım tescil belgeleri ile koruma kapsamında bulunan tüm tasarımlarını veya tasarımların uygulandığı ürünleri, tasarım sahibi ...nın izni olmaksızın hiçbir şekilde kullanmayacaklarını kabul ve taahhüt eder. ...'ın bu taahhütlerine uymaması sözleşmenin ihlali sonucunu doğurur. Sözleşmenin ihlali durumunda, ... tasarım hakkı sahibi ...ya 100.000,00 TL tazminat ödemeyi kabul ve taahhüt eder..." düzenlemesinin bulunduğu anlaşılmıştır.Bakırköy 1. FSHHM'nin 2016/145 D.İş sayılı dosyasında, davalı ... şirketinin adresinde inceleme yapıldığı, endüstri ürünleri tasarımcısı ... tarafından inceleme yapıldığı, tespit dosyasına davalı şirkete ait katalog örneği sunulduğu, işyerinde yarı mamul halde ürün parçalarının görülerek resimlendiği, ... nolu tasarım ile katalog 16. Sayfadaki ... ismi ile yer alan tasarımın iltibas oluşturacak şekilde benzer olduğu, ... nolu tasarım ile katalog 36. Sayfadaki ... ismi ile yer alan tasarımın iltibas oluşturacak şekilde benzer olduğu, ... nolu tasarım ile katalog 16. Sayfadaki ... ismi ile yer alan tasarımın iltibas oluşturacak şekilde benzer olduğu, ... nolu tasarım ile katalog 39. Sayfadaki ... ismi ile yer alan tasarımın iltibas oluşturacak şekilde benzer olduğu, ... nolu tasarım ile katalog 49. Sayfadaki ... ismi ile yer alan tasarımın iltibas oluşturacak şekilde benzer olduğu, ... nolu tasarım ile katalog 62. Sayfadaki ... ismi ile yer alan tasarımın iltibas oluşturacak şekilde benzer olduğu, tespit sırasında tespit istenen firma yetkilisi tarafından tespit isteyen vekiline elektronik ortamda sunulan aydınlatma elektrik armatürüne ait görsellerin (Resim 33-34) gösterildiği ... sayılı tasarımın armatür yapılarının ters kullanıldığı, orijinal üründe üç diğerinde dört armatür olduğu, bağlantı dizayn yapılarının farklı olduğu, iki üründe de sarı beyaz renklerin kullanıldığı, ürünlerde orta direk yapı üzerinde bulunan tek armatür yapının şapka yapısında sarı ton kısım parçanın orijin üründe daha geniş, diğer üründe cam kısımla birlikte oluştuğu, tasarım açısından genel izlenimde ayırt edici özellik olduğu, yalnızca orijin ürün orta armatür üzerinde bulunan çoklu yıldız yapının diğer üründe hem armatür üzerinde sarı tonda benzer şekilde kullanıldığı, kısmen armatürler üzerindeki bu yıldız yapının kısmen benzerlik arzettiği görsel olarak ön planda olan bir parça olması nedeniyle karıştırma ihtimali nedeniyle iltibas oluşturacak nitelikte öneme haiz vurgulayıcı parça olduğu, yıldız yapının tasarım açısından geniş seçenek özgürlüğü bulunduğu halde iltibas yaratacak nitelikte benzer uygulamayla üretildiğinin görüldüğü beyan edilmiştir.
G E R E K Ç E: Davacı tarafça tescilli tasarımlarına davalılarca tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, meni, refi ile maddi ve manevi tazminat ile, davalılardan ... Ltd. Şti. İle aralarında yapılan 29/06/2011 tarihli protokolde yükümlendiği taahhüdüne aykırılık nedeniyle tazminat talep edilmiştir. İlk derece mahkemesince davalı ... şirketi hakkında açılan davanın reddine, davalı ... şirketi hakkında açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, davacı vekili ve davalı ... şirketi vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur. Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde; müvekkili adına tescilli ... numaralı tasarım ile davalı ... tarafından ... adı ile piyasaya sürülen ürün ve tespit raporunun resim 33-34 altında sunulan ürünler arasında ayırt edilemeyecek derecede benzerlik bulunduğu, kataloğun 38. Sayfasında yer alan ... isimli ürün ile müvekkilinin ürünü karşılaştırıldığında her ikisinde de 3 adet lamba kullanıldığını, lambalar arasında kullanılan desenlerin ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğunu, tespit raporunda ürünlerin birbiri ile benzer bulunduğunu, mahkemece alınan raporda ise farklı görüş beyan edildiğini ileri sürmüştür.Dosya kapsamında bulunan 2016/145 D.İş sayılı dosyasında alınan tespit raporunda; ... nolu tasarım ile katalog 16. Sayfadaki ... ismi ile yer alan tasarımın iltibas oluşturacak şekilde benzer olduğu görüşünün açıklandığı, mahkemece alınan kök raporda ise; katalogda 38. sayfada ... ismi ile tanıtılan tasarım ile davacının ... numaralı tasarımın karşılaştırılarak, benzer olmadığı görüşünün açıklandığı, itiraz üzerine alınan ek raporda aynı görüşün korunduğunun beyan edildiği, tespit raporu ile mahkeme tarafından alınan kök ve ek rapor arasındaki çelişki giderilmeden ve itirazlar karşılanmadan eksik inceleme ile karar verildiği, yine 2016/145 D.İş sayılı dosyasında alınan tespit raporunda; tespit sırasında tespit istenen firma yetkilisi tarafından tespit isteyen vekiline elektronik ortamda sunulan aydınlatma elektrik armatürüne ait görsellerin (Resim 33-34) gösterildiği, bu ürünün ... sayılı tasarım ile karşılaştırıldığı, " kısmen armatürler üzerindeki bu yıldız yapının kısmen benzerlik arzettiği görsel olarak ön planda olan bir parça olması nedeniyle karıştırma ihtimali nedeniyle iltibas oluşturacak nitelikte öneme haiz vurgulayıcı parça olduğu, yıldız yapının tasarım açısından geniş seçenek özgürlüğü bulunduğu halde iltibas yaratacak nitelikte benzer uygulamayla üretildiğinin görüldüğünün" beyan edildiği, mahkemece alınan kök raporda, davalıya ait katalogda ve web sitesinde benzer bir ürüne rastlanmadığı görüşü açıklanmışsa da, tespit raporundaki fotoğraflar üzerinde inceleme yapılmadığı, dava dilekçesinde bu ürünün de ... tescil numaralı tasarımına tecavüz ettiğinin beyan edildiği , bu tasarım yönünden de eksik inceleme ile karar verildiği anlaşılmıştır. Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde; davalı ... firmasının müvekkilinin tasarımlarını taklit ettiğini, davalı ... işyerinde yapılan tespitte "..." adı altında satılan ürünün ... firmasından satın alındığını beyan ederek fatura sunduğunu ve davalı ... firmasının taraflar arasındaki protokole aykırı hareket ettiğini ileri sürdüğü anlaşılmıştır. Mahkemece, davalı ... tarafından diğer davalıdan satın alındığı beyan edilen ve faturaları sunulan "..." isimli ürünün, hangi ürün tasarımı olduğunun da taraflara açıklattırılarak netleştirilmediği anlaşılmıştır.Mahkemece eksik inceleme ile karar verildiğinden, davacı vekilinin sair istinaf sebepleri ile davalı vekilinin istinaf sebeplerinin bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-a-6 maddesi gereğince kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, taraflara "..." adlı ürünün, hangi tasarıma ilişkin olduğu açıklattırılarak, tespit raporu ile yargılamada alınan rapor arasındaki ... ürününe ilişkin çelişkinin giderilmesi, tespit raporundaki 33-34 numaralı resimlerdeki tasarım ile davacı tarafın tescilli tasarımlarının karşılaştırılarak benzer olup olmadığının tespitinden sonra, tecavüz bulunduğunun beyan edilmesi halinde, davalı ... tarafından diğer davalıdan satın alındığı beyan edilmekle, faturalarının sunulması istenerek ve defterler üzerinde inceleme yapılarak tarafların sorumluluğunun değerlendirilmesi ve hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE, 2-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, 3-Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nin 19/09/2019 tarihli 2017/425 E. - 2019/304 K. sayılı Kararının 6100 Sayılı HMK 353/1-a-6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, 4-Dosyanın Dairemizin kararında işaret edilen hususlarda yargılamaya devam edilmek üzere mahkemesine gönderilmesine, 5-Davacı vekilinin istinaf talebi kabul edildiğinden, davalı vekilinin istinaf talebi bu aşamada incelenmediğinden, istinaf peşin harçlarının talepleri halinde ilgili tarafa iadesine, 6-İstinaf yargılama giderleri olarak; a)Davacı avansından kullanıldığı anlaşılan; 44,00 TL (posta-teb-müz) masrafının 1/2 oranında 22,00 TL'sinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine, b)Davalı avansından kullanıldığı anlaşılan; 36,10 TL (posta-teb-müz) masrafının 1/2 oranında 18,05 TL'sinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine, b)Davacı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına, 7-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 8-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 22/09/2022 tarihinde HMK'nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.