Danıştay 8. Daire 2021/6486 Esas 2021/5219 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/6486
Karar No : 2021/5219


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Başkanlığı
…VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesinin …gün ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: …Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde Beden Eğitimi ve Spor Bölüm …olarak görev yapmakta olan davacı tarafından, 2009 yılı Sonbahar Dönemi Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavı (ÜDS) sonucunun hayatın olağan akışına aykırı olduğundan bahisle 6114 sayılı Kanun'un 9/8. maddesi uyarınca çağrıldığı eş değer sınavdan almış olduğu puanın değerlendirilerek 2009 ÜDS Sonbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Yönetim Kurulunun …tarih ve …sayılı kararının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…K:…sayılı kararıyla, 6114 sayılı Kanunun 9. maddesinin sekizinci fıkrasında yer alan düzenlemenin amaçsal yorumu yapıldığında; sınavlarda olağan dışı hususlar tespit edildiğinde sınava giren kişinin eş değer sınava çağrılarak olağan dışı bulguların bertaraf edilmesinin amaçlandığı ve eş değer sınav sonucu ile geçmiş yıllara ait sınav sonuçları arasındaki olağan dışı durumların tespiti halinde sınavının geçerli sayılıp sayılmayacağına eş değer sınav sonuçlarına bakılarak Yönetim Kurulu tarafından karar verilebileceği hususunda davalı idareye takdir hakkı tanındığı anlaşıldığından, bu kapsamda eş değer sınava katılan davacının eş değer sınav sonucu ile daha önce girmiş olduğu ve şüpheli bulunan sınav sonuçları arasında büyük fark olduğu, davacının sınavları arasında bu kadar fark olmasının hayatın doğal akışına uygun olmadığından bahisle, davacının 2009 ÜDS Sonbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin olarak tesis edilen dava konusu işlemin; yasal düzenleme ile idareye tanınan takdir yetkisinin kullanımı açısından kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olduğu anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının eşdeğer sınava çağrılmasına yönelik davalı idarece karar alınırken davacının 2002 ila 2009 yılları arasında girmiş olduğu ÜDS ve KPDS sınavlarının kıyaslandığı, halbuki 1997 yılı KPDS sınavından 45; 1998 yılı KPDS sınavından ise 53 puan aldığı, davalı idarece bu husus değerlendirilmeden eksik, hatalı, soyut ve sübjektif bir
inceleme ile dava konusu işlemin tesis edildiği, KPDS ve ÜDS gibi yabancı dil sınavlarının bireylerin yabancı dil bilgisi seviyesini tam ve doğru olarak belirlemekten uzak olduğu, davacının yüksek lisans eğitimine başladığı 1994 yılında yabancı dil sınavından belirli bir puan alma zorunluluğunun bulunmadığı, mesleki anlamda kendisine katkı sağlayacağı düşüncesi ile bu dönemde yeterli hazırlık yapmadan girdiği sınavlarda elde ettiği sonuçların kriter olarak kabul edilmesinin hukuka aykırı olduğu, 17 Ağustos 2021 tarihinde TOEFL sınavına girerek bu sınavdan 82 puan aldığı, sınav sonuç belgesi dava dosyasına sunulmasına rağmen gerekçeli kararda bu hususta herhangi bir değerlendirme yapılmadığı, öte yandan 2009 yılı ÜDS Sonbahar Dönemi sınav sonucunun hayatın olağan akışına aykırı olarak kabul edilmesine neden olabilecek ve sınav güvenliğinin ihlali yönünde davalı idarece herhangi bir somut bilgi veya belgenin dosyaya sunulmadığı, sınavlarda gerekli güvenlik önlemlerinin alınmasından davalı idarenin sorumlu bulunduğu, işleme dayanak alınan yasal düzenlemenin geçmişe yürütüldüğü, dava konusu işlemin kazanılmış haklara saygı ilkesine, hukuki güvenlik ve belirlilik ilkelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : ÖSYM Başkanlığına gönderilen ihbar nitelikli bir dilekçeyi değerlendiren İhbar Değerlendirme Komisyonunun …tarih ve …sayılı raporu doğrultusunda 10 akademik personelin yabancı dil sınav sonuçlarının incelemeye alındığı, davacının en yüksek puanı dışında kalan yabancı dil sınav sonuçlarının ortalamasının 30.4 olduğu, en yüksek puanı aldığı 2009 ÜDS Sonbahar Dönemi sınavından ise 85 puan aldığı, söz konusu artışın hayatın olağan akışına uygun düşmediği değerlendirildiğinden, ÖSYM Yönetim Kurulu'nun …tarih ve …sayılı kararı ile davacının eşdeğer sınava çağrılmasına karar verildiği, e-YDS 2018/02 sınavına katılım sağlayan davacının bu sınavdan 10,00 puan aldığı, Eşdeğer Sınav Sonuçlarını Değerlendirme Komisyonunun raporu doğrultusunda olağandışılık sergileyen 2009 ÜDS Sonbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/B maddesi uyarınca işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
İhbar Değerlendirme Komisyonu'nun …tarih ve …sayılı yazısında, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın …tarih ve …sayılı ve Dumlupınar Üniversitesi Rektörlüğü'nün …tarih ve …sayılı yazılarında, bazı akademik personelin yabancı dil
sınav sonuçlarında anormallikler saptandığından bahisle bu konuda inceleme yapılmasının talep edilmesi üzerine, konu hakkında İhbar Değerlendirme Komisyonunca hazırlanan …sayılı komisyon raporu görüşülerek söz konusu 10 akademik personel hakkında yürütülen inceleme ve araştırma çalışmaları kapsamında, davacının da aralarında bulunduğu 8 akademik personelin sınav sonuçlarının hayatın olağan akışına aykırı olduğu gerekçesiyle …tarih ve …sayılı ÖSYM Yönetim Kurulu kararı ile eşdeğer sınava çağrılmalarına karar verilmiştir.
Davalı idarece inceleme konusu yapılan 2002-2009 yılları arasında davacının girmiş olduğu yabancı dil sınav sonuçları incelendiğinde, en yüksek puanı dışında kalan yabancı dil sınav sonuçlarının ortalamasının 30,4 olduğu, en son girdiği 2009 ÜDS Sonbahar Dönemi sınavından ise 85 puan aldığı anlaşılmıştır.
Davacının eşdeğer sınava çağrılması üzerine, 10.02.2018 tarihinde yapılan e-YDS 2018/2 sınavına katılan davacı, bu sınavdan 10,00 puan almıştır.
Davacının sınav sonucu Eşdeğer Sınav Sonuçlarını Değerlendirme Komisyonuna iletilmiş, Komisyonun 07.03.2018 tarihli oturumunda, davacının sınav sonuçlarının ortalaması, sınavlara ilişkin ölçmenin standart hataları toplamı, güven aralıkları, dil tazminatlarının ödenmesinde dildeki aşınmaya bağlı olarak dikkate alınan her beş yılda bir alt seviyeye düşürülmesine yönelik yapılan hesaplamalar doğrultusunda davacının 2009 ÜDS Sonbahar Dönemi sınavından almış olduğu 85 puanın olağandışılık sergilediği kanaatine varılmış, söz konusu rapor doğrultusunda davacının 2009 ÜDS Sonbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılması üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE :
İlgili Mevzuat:
6114 sayılı Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Hizmetleri Hakkında Kanun'un "Sınav güvenliği" başlıklı 9. maddesinin 09.12.2016 tarih ve 29913 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6764 sayılı Kanun'un 71. maddesi ile eklenen 8. fıkrasında, "Sınavlardan sonra incelenen sınav belgelerinde, elektronik kayıtlarda veya yapılan analizlerde olağandışı bulgulara rastlanması halinde adaylar, maliyeti Başkanlık tarafından karşılanmak üzere Yönetim Kurulu kararı ile eşdeğer sınava çağrılabilir. Adayın sınavının geçerli sayılıp sayılmayacağına eşdeğer sınav sonuçlarına bakılarak Yönetim Kurulu tarafından karar verilir. Çağrıya rağmen eşdeğer sınava katılmayan adayın sınavı geçersiz sayılır." hükmüne yer verilmiş; Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin "Başkan, Başkan yardımcıları ve Yönetim Kurulu" başlıklı 348. maddesinin 6. fıkrasının (d) bendinde ise, "Gerekli hâllerde sınavların kısmen veya tamamen iptaline, ertelenmesine, adayların eşdeğer sınavlara alınmasına veya aday işlemlerinin geçersiz sayılmasına ve sorumlular hakkında gerekli işlemlerin başlatılmasına karar vermek", Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Yönetim Kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen düzenlemeyle, sınavlardan sonra incelenen sınav belgelerinde, elektronik kayıtlarda veya yapılan analizlerde olağandışı bulgulara rastlanması hâlinde adayların Yönetim Kurulu kararıyla eşdeğer sınava çağrılabilecekleri hususunda davalı idareye takdir yetkisinin tanındığı, adayın eşdeğer sınava çağrılabilmesi için sınav sonuçlarında olağandışı bulgulara rastlanılmış olmasının yeterli olduğu, bunun dışında adayın kopya çektiğine yahut kendisi yerine bir başka adayın sınava girdiğine yönelik herhangi bir tespitte bulunulmasının gerekli olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda, sınavlarda olağandışı bulgulara rastlanılması durumunda, olağandışı bulguların bertaraf edilmesi amaçlanmış, eşdeğer sınava çağrılan adayın olağan dışı bulunan sınavının geçerli sayılıp sayılmayacağına eşdeğer sınav sonuçlarına bakılarak ÖSYM Yönetim Kurulunca karar verileceği, çağrıya rağmen eşdeğer sınava katılmayan adayın sınavının ise geçersiz sayılacağı kurala bağlanmıştır.
Buna göre, İdareye verilen takdir yetkisinin yasa maddesinin getiriliş amacına ve kamu yararına uygun olarak kullanılabilmesi için gerek eşdeğer sınava çağırma aşamasında gerekse adayların eşdeğer sınav sonuçları üzerinden yapılan değerlendirme sonucunda takdir yetkisine dayalı olarak tesis edilen işlemlerin yargısal denetiminde, idari işlemin dayandırıldığı maddi ve hukuki olayların işlemin tesis edilmesini gerektirecek düzeyde olup olmadığı yönünden incelenmesi gerekmektedir.
Olayda, ihbar dilekçesinde yer alan 10 akademik personelin sınav sonuçlarının davalı idareden incelenmesinin istenilmesi üzerine, davacının da aralarında yer aldığı sekiz akademik personelin geçmiş dönemde girdiği sınav sonuçları mukayese edilerek ilgili sınav sonuçları kuşkulu bulunmuş ve ilgililer eşdeğer sınava çağrılmıştır. Geriye kalan iki akademik personelden N.A.'nın 2009 yılında 64 TOEFL puanının bulunduğu, bu puanın 69 ÜDS puanı olarak işlem gördüğü; H.Y.O'nun ise 2013 yılında 87 TOEFL puanının bulunduğu, bu puanın 72,5 ÜDS puanı olarak işlem gördüğü belirtilerek adı geçen kişilerin eşdeğer sınava çağrılmadığı anlaşılmıştır.
Davacının ise 17.08.2021 tarihinde yapılan TOEFL IBT sınavına girdiği ve bu sınavdan 82 puan aldığı görülmektedir.
ÖSYM'nin 06.04.2021 tarihinde güncellenen "Uluslararası Yabancı Dil Sınavları Eşdeğerlikleri Dokümanı"nda yer verilen 3 nolu tabloda, TOEFL IBT sınavının KPDS/ÜDS/YDS/e-YDS'ye eşdeğer olduğu kabul edilmiş, bu Dokümanda kabul edilen uluslararası yabancı dil sınavlarının, KPDS,ÜDS, YDS veya e-YDS ile tek yönlü olarak eşdeğer olduğu belirtilmiştir.
Buna göre, 6114 sayılı Kanunun 9/8. maddesi ile getirilen düzenlemede nihai amaç, tespit edilen olağandışı bulguların bertaraf edilmesi olup, eşdeğerliği davalı idarece de kabul edilen TOEFL IBT sınavından davacının 82 puan (YDS eşdeğerliği 68,33 puan) aldığı anlaşıldığından, 2009 ÜDS Sonbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davacının 2009 ÜDS Sonbahar Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Yönetim Kurulunun …tarih ve …sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada, …İdare Mahkemesinin …gün ve E:…, K:…sayılı ret kararının kaldırılmasına ve dava konusu işlemin iptaline,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ve davacı tarafından yapılan toplam …TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmediğinden …TL yürütmenin durdurulması harcının ve istemi halinde artan posta avansının davacıya iadesine,
6. 2577 sayılı Kanunun 20/B maddesi uyarınca kesin olarak 10/11/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.