BAM Hukuk Mahkemeleri Adana Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi 2020/728 Esas 2022/1115 Karar Sayılı İlamı

T.C. ADANA BAM 9. HUKUK DAİRESİ
T.C.
ADANA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
9. HUKUK DAİRESİ


DOSYA NO : 2020/728
KARAR NO : 2022/1115
KARAR TARİHİ : 22/09/2022

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I


BAŞKAN : ... (...)
ÜYE : ... (...)
ÜYE : ... (...)
KATİP : ... (...)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ADANA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 30/01/2020
NUMARASI : 2018/... Esas, 2020/... Karar

DAVACI : 1 -... -TCK NO:...
VEKİLİ : Av. ...,
DAVACI : 2 -... ...
VEKİLLERİ : Av. ...,
Av. ...
DAVALI : 1 -... - ...
DAVALI : 2 -... - ...
VEKİLİ : Av. ..., ...
DAVALI : 3 -... -
VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Kambiyo Senedinden Kaynaklanan)

İSTİNAF KARARININ
KARAR TARİHİ : 22/09/2022
YAZIM TARİHİ :

Adana 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 30/01/2020 tarih, 2018/... esas ve 2020/... karar sayılı kararı aleyhine istinaf başvurusunda bulunulmuş olup, dosya üzerinden yapılan istinaf incelemesi sonucunda;

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ :
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilerinden... Ltd. Şti.'nin, diğer müvekkili ... lehine davaya konu.../Hatay Denizbank Şubesi'nin ... nolu 70.000,00.TL'lik 30/01/2018 tarihli çeki düzenleyip verdiğini, bu çek dahil verilen çek sayısının 3 olduğunu, ancak müvekkilerinden ...'in davaya konu çeki ve diğer çekleri ciro imzası olmadan kaybettiğini, bunun üzerine Ceyhan 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2017/... esas sayılı dosyası ile 3 çek için iptal davası açıldığını, dava konusu olan çekin Adana 8. İcra Müdürlüğü'nün 2018/... Esas sayılı dosyası ile davalılardan TEB A.Ş. tarafından icraya konulduğunu ve müvekkiller aleyhine kambiyo senedine bağlı takip yapıldığını, çekin iptaline karar verildikten sonra bu kararın iptali için dava açılması zorunlu olmasına rağmen davalı TEB'in kötü niyetli olarak keşide tarihi değiştirilmiş ödeme yasağı koyulduğunu bildiği halde bu dosyaya yasal hamil olduğunu da bildirmeyip iptaline karar verilmiş çek için çek iptalinin iptali davasını açmadan icra takibi yaptığını, çekte cirosu görülen müvekkilerden ... ismi altındaki imzanın müvekkiline ait olmadığını belirterek, müvekkillerinin takip dosyasında borçlu olmadıklarının tespiti ile takibin iptaline, kötü niyetli davalının % 20 tazminata mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı TEB A.Ş. vekili cevap dilekçesi özetle; dava konsu çekte ki davacı ... imzasının sahte olduğunun tespiti halinde müvekkilinin dava konusu çeki son ... Yayıncılık Turz. Motorlu Araçlar Org. Tic. Ltd. Şti.'den ciro ve teslim alındığı bu nedenle davacı imzasının kendisine ait olup olmadığının müvekkili tarafından bilinemeyecek olması ve neticede müvekkilinin kötü niyeti veya ağır kusurunun bulunmaması nedeni ile tazminat taleplerinin reddine, bilahare keşide tarihine ilişkin tahrifat iddiasının gerçek olduğu tespit edilse dahi davacı keşideci yönünden TTK'nin 732 maddesi gereğince davanın ayrıca reddi gerektiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... Ajans vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile diğer davalı ... Prodiksiyon Ltd. Şti. arasında 15/02/2018 tarihli sözleşmesinin akdedildiğini ve sözleşme uyarınca davaya konu çekin müvekkili şirkete ciro edildiğini, davalı ... Şirketi tarafınan bu çekin karşılıksız çıkması ve sözleşme bedeli de ödenmemesi üzerine müvekkili şirketin... Pordük.. Ltd. Şti. ile arasındaki sözleşmeyi feshettiğini, davacı tarafından borcun ödenmesini geciktirmek için haksız ve kötüniyetle çek iptali davacı açıldığını, davacının çek iptali davasını ileri sürerek iş bu davayı müvekkil şirkete yöneltilmesinin hukuken mümkün olmadığını, söz konusu çeke dayalı icra takibine müvekkili tarafından geçilmediğinden son yetkili hamil olmadığından müvekkil şirkete karşı bu davanın açılmasının haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Prodiksiyon şirketi davaya cevap vermemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ'NİN KARAR ÖZETİ :
İlk Derece Mahkemesi kararında özetle; 6102 sayılı TTK'nın 793 mad uyarınca süresinde bankaya ibraz edilmeyen çekin müracaat borçluları yönünden kıymetli evrak vasfını kaybedeceği ve kıymetli evrak vasfını müracaat borçluları yönünden kaybeden belge nedeni ile lehtar durumundaki davacı ...'in kendinden sonra gelen cirantalar ve hamile karşı hukuki sorumluluğunun ortadan kalkacağı bir diğer anlatımla hamil ve çeki elinde bulunduran diğer cirantaların süresinde bankaya ibraz edilmemiş çek nedeni ile lehtar ve kendilerinden önceki cirantalara müracaat haklarının bulunmadığı davaya konu çekin tahrif edilmeden önceki keşide tarihi 31/01/2018 olduğu ve bu keşide tarihine göre ibrazın bulunmadığı, bu nedenle davacı ...'in Adana 8. İcra Müdürlüğü'nün 2018/... esas sayılı takip dosyası nedeni ile ve takibe dayanak muhatap Denizbank Hatay... Şubesi olan keşidecisi... Tarım Ürenleri San. ve Tic. Ltd. Şti., çek nosu ..., bedeli 70.000,00.TL olan çek nedeni ile davalılara borçlu olmadığının tespitine, davacı ... yönünden talep edilen tazminatın koşulları her ne kadar davacı taraf çek hakkında iptal kararı bulunduğu ve buna dair takip yapıldığı hamil tarafından bilindiği iddiasını öne sürmüş ise de, bu durumun başlı başına takip alacaklısının kötü niyetini oluşturmadığı takip alacaklısı davalı TEB A.Ş.'nin ...'den sonra arada başka cirantaların da bulunması nedeni ile keşide tarihindeki tahrifatı bilebilecek durumda olmadığından reddine, keşideci davacı yönünden ise, emsal nitelikli Yargıtay 19. Hukuk Dairesi'nin 2018/4135-2019/5514 EK, 2017/893-2018/6431 EK sayılı ilamlarında da ayrıntılarla açıklandığı üzere süresinde ibraz edilmeyen çek nedeni ile 6102 sayılı TTK'nın 818 maddesi delaleti ile aynı Yasa'nın 732. maddesi uyarınca keşidecinin hamil ve çeki elinde bulunduran diger cirantalara karşı sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre hukuki sorumluluğunun devam ettiği, davacı... Tarım Ürenleri San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından davalılara yönelik açılan menfi tespit davasının ayrı ayrı reddine, red edilen kısım yönünden herhangi bir tedbir uygulanmadığından davalı ... Ajans Yayıncılık Tur. Mot. Araç Org. Tic. Ltd. Şti. tazminat talebinin koşulları oluşmadığından reddine karar verilmiştir.
DAVACI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı... Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili istinaf dilekçesinde özetle; zayi nedeni ile iptal kararının bulunduğunu, müvekkilinin sorumlu olması için öncelikle davalı bankanın iptal kararının iptali davası açması gerektiğini, senet üzerinde tahrifatın bulunduğunu, geçerliliğini kaybettiğini, ayrıca süresinde ibrazının bulunmadığını, bu nedenle kambiyo vasfı taşımadığını, borçtan sorumlu olmadığını, müvekkili şirketin düzenleyerek ...'e vermiş olduğu çekin hatır çeki olduğunu, bu nedenle müvekkilinin davacı ...'e borcunun bulunmadığını, müvekkili keşidecinin sebepsiz zenginleşmesinin söz konusu olmayacağını, lehtar ...'in davalı cirantalara borcunun yokluğunun tespit edildiğini, keşidecinin tanımadığı ve ticari ilişkisi olmayan davalılara karşı borcunun yokluğunun tespit edilememiş olmasının hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir.
DAVALI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davalı .... vekili istinaf dilekçesinde özetle; sadece davası kabul edilen davacıya karşı istinafa gelindiğini, rapora itirazının dikkate alınmadığını, tahrifatın çıplak gözle anlaşılmadığını, tahrifatın keşideci tarafından çek düzenlenirken yapılıp yapılmadığının belirsiz olduğunu, raporda tahrifat mı yoksa tashihatı mı olduğu hususunda açıklamanın yapılmadığını ileri sürerek mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir.
DELİLLER :
Tarafların beyan ve dilekçeleri, davaya konu çek fotokopisi, takip dosyası, ATK Raporu ve tüm dosya kapsamı.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE :
Dava, çeke dayalı takip nedeniyle borçlu bulunulmadığının tespiti istemine ilişindir.
İlk Derece Mahkemesi'nce davacı ... tarafından açılan davanın kabulüne, davacı şirket tarafından açılan davanın reddine karar verildiği, karara karşı davalı TEB A.Ş. Vekili ve davacı... Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.
İstinaf incelemesi, HMK'nin 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.
Adli Tıp Kurumu tarafından düzenlenen 15/11/2019 tarihli rapordan, takibe konu çekin keşide tarihinin aylar hanesinin birler basamağında evvelce "1" rakamı mevcut iken farklı fiziki evsafta bir kalem ile sürşarj ve tamamlama yöntemiyle "4" rakamına dönüştürülmüş olduğu anlaşılmaktadır.
Çekin keşide tarihinde tahrifat yapılması çekin kambiyo senedi niteliğini kaybettirmez ancak çekin tahrifattan önceki haliyle değerlendirilmesi gerektiği sonucunu doğurur. (Yargıtay 19. Hukuk Dairesi'nin 11/12/2019 tarih 2018/4135 E., 2019/5514 K.sayılı ilamı)
ATK'nin yukarıda özetlenen raporuna göre, davaya konu çekin üzerinde tahrifat yapıldığı anlaşılmakta olup, çekin tanzim tarihi 30/01/2018 iken, üzerinde oynama yapılarak 30/04/2018 yapıldığı, bahse konu çekin gerçek tanzim tarihine göre ibraz süresinden sonra olmak üzere 30/04/2018 tarihinde bankaya ibraz edildiği, süresinde ibraz edilmeyen çekin kambiyo vasfını yitirdiği, çek kambiyo vasfını yitirdiğinden çekte lehtar ve ciranta olarak görünen davacı ...'in çekten dolayı bir sorululuğu bulunmadığından davalı bankanın istinaf sebebi yerinde görülmemiştir.
Davaya konu çekin keşidecisi davacı şirket olup, çekte atılı bulunan imzaya davacı şirketin bir itirazı bulunmamaktadır.
Kıymetli evrak niteliğinde olan çek bankaya ibraz edilmediği zaman son hamil, kambiyo hukukundan doğan haklarını yitirmiş ise de TTK'nin 732. maddesine dayalı olarak alacağını keşideciden talep hakkına sahiptir. Bu durumda keşideci sebepsiz zenginleşmediğini ispatlamalıdır.(Yargıtay 19. Hukuk Dairesi'nin 2016/15157 E. 2018/1171 K., Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 2016/6742 E. 2018/772 K. kararları)
Davacı şirket, çeki keşide eden olarak TTK'nin 818/1-m maddesi atfıyla TTK'nin 732 maddesine göre sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre hamile karşı sorumlu olup, sebepsiz zenginleşmediğini ispat etmelidir. Her ne kadar davacılar vekili istinaf dilekçesinde, davaya konu çekin davacı şirket tarafından diğer davacıya hatır çeki olarak verildiğini, bu nedenle davacı şirketin sebepsiz zenginleşmediğini iddia etse de, hatır çeki yönündeki definin şahsi defi olması nedeniyle davalı hamile karşı ileri sürülmesi mümkün olmadığı gibi, bu husus ispat da edilmediğinden davacı yanın çekin hatır çeki olduğu yönündeki istinaf sebebi yerinde görülmemiştir.
Her ne kadar davacı istinaf dilekçesinde hasımsız çek iptali davasında verilen iptal kararı ile çekin teşhis fonksiyonunun ortadan kaldırdığını ve bu nedenle müvekkilinin bir sorumluluğu bulunmadığını iddia etse de, hasımsız çek iptali davasında verilen iptal hükmü, davada taraf olmayan hamil banka yönünden kesin hüküm niteliği taşımadığı gibi, davalı yönünden aleyhe bir sonuç da doğuramayacağından davacı yanın bu yöndeki istinaf sebebi de yerinde görülmemiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, ilk derece mahkemesinin davanın kısmen kabulüne dair kararının usul ve yasaya uygun olduğu anlaşıldığından, davalı TEB A.Ş. vekili ve davacı... Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere :
1-6100 sayılı HMK'nin 353/1-b-1 maddesi gereğince davalı TEB A.Ş. vekili ve davacı... Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin ilk derece mahkemesi kararına ilişkin istinaf başvurularının ESASTAN AYRI AYRI REDDİNE,
2-a)492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince karar tarihi itibarıyla alınması gereken 5.731,26.TL karar ve ilam harcından peşin olarak alınan 1.432,82.TL harçtan mahsubu ile bakiye 4.298,44.TL harcın davalı ....'den alınarak HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
b) 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince karar tarihi itibarıyla alınması gereken 80,70.TL karar ve ilam harcının peşin olarak alınan 1.432,82.TL harçtan mahsubu ile bakiye 1.352,12.TL harcın kararın kesinleşmesi ile talep halinde davacıya İADESİNE,
3-6100 sayılı HMK'nin 326/1 maddesi gereğince istinaf edenler tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerlerinde BIRAKILMASINA,
4-6100 sayılı HMK'nin 330. maddesi gereğince inceleme duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,
5-6100 sayılı HMK'nin 333. maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının İlk Derece Mahkemesince İADESİNE,
6)-6100 sayılı HMK'nin 7035 sayılı yasanın 30. maddesiyle değişik 359/3 maddesi gereğince kararın kesin olması nedeniyle ilk derece mahkemesince taraf vekillerine tebliğine,
Dair, 6100 Sayılı HMK'nin 352/1-b maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda ve 6100 sayılı HMK'nin 362/1-a maddesi gereğince dava değerinin karar tarihi itibariyle temyiz kesinlik sınırı olan 107.090,00.TL'nin altında kalması nedeniyle 22/09/2022 tarihinde KESİN olmak üzere oy birliği ile karar verildi.

...
Başkan
...
¸e-imzalıdır

...
Üye
...
¸e-imzalıdır

...
Üye
...
¸e-imzalıdır

...
Katip
...
¸e-imzalıdır