Danıştay 2. Daire 2021/10927 Esas 2021/4178 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/10927
Karar No : 2021/4178


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Gemlik Liman ve Depolama İşletmeleri A. Ş.
VEKİLLERİ : Av. ...
Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Bursa ili, Gemlik ilçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, No:... adresinde davalı idareden aldığı ithalat ve ihracat işleriyle ilgili depo faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile faaliyet gösteren davacı şirketin, Bursa Büyükşehir Belediye Meclisinin ... günlü, E:... sayılı kararı ile Gemlik Belediye Meclisinin .. günlü, K:... sayılı kararına aykırı olarak krom, kurşun ve çinko konsantreleri depoladığından bahisle 1608 sayılı Kanun uyarınca 189.00-TL idari para cezası ile cezalandırılması ile işyerinin ruhsat harici faaliyetten men edilmesine ilişkin Gemlik Belediye Encümeninin ... günlü, ... sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; Gemlik Belediye Meclisinin ... günlü, ... sayılı kararı ile Gemlik ilçe ve mücavir alan sınırları içerisinde bulunan Gemlik konutdışı kentsel çalışma alanları, depolama alanları ve sanayi alanlarında her türlü çevresel olumsuz etkisi bulunan ve toplum sağlığını olumsuz etkileyebilecek olan kömür, krom, kurşun, bakır, çinko v.b madenler ile yanıcı, parlayıcı, patlayıcı her türlü maddenin depolanması yapılmayacağı şeklindeki 1/1000 ölçekli imar planı notunun tüm planlarda geçerli olmasının uygun olduğuna karar verildiği, ... günlü, ... sayılı Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile de Gemlik ilçe sınırları içinde yer alan mevcut sanayi ve depolama alanlarında ilave kömür, kurşun, krom, çinko, amonyak, nitrikasit v.b madenler ile yanıcı, parlayıcı, boğucu ve patlayıcı cinsten madenlerin depolanması, işletilmesi, üretim ve satışı yapılamayacağı şeklindeki 1/5000 ölçekli nazım imar planı notu değişikliğinin uygun olduğuna karar verildiği, davacı şirkete ait Bursa ili, Gemlik ilçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, No: ... adresinde bulunan ve faaliyet konusu, ithalat ve ihracat işleriyle ilgili depo olan yere ilişkin olarak ... günlü, ... sayılı işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı düzenlendiği, 07/08/2014 tarihinde davalı idare personelince yapılan denetimde, davacı şirkete ait depolama alanının krom, kurşun, çinko konsantrelerini ihracat amaçlı üstü brandayla kapatılmak suretiyle depolandığının tutanakla tespiti üzerine dava konusu encümen kararının alındığı, bu duruma göre; Gemlik Belediye Meclisinin ... günlü, ... sayılı kararı ile Gemlik konutdışı kentsel çalışma alanları, depolama alanları ve sanayi alanlarında her türlü çevresel olumsuz etkisi bulunan ve toplum sağlığını olumsuz etkileyebilecek olan kömür, krom, kurşun, bakır, çinko v.b madenler ile yanıcı, parlayıcı, patlayıcı her türlü maddenin depolanması yapılmayacağı yolundaki 1/1000 ölçekli imar planı notunun geçerli olmasının uygun olduğuna karar verildiği, işyeri açma ve çalıştırma ruhsatının düzenlendiği tarihte söz konusu meclis kararı yürürlükte olduğundan, davacının kazanılmış hakkından söz edilemeyeceği; ayrıca, yerinde yapılan denetimde depolanması yasak malların tutanakla tespit edilmesi ve düzenlenen tutanağın şirket yetkilisi tarafından da imzalanmış olduğu görüldüğünden, mevzuat hükümleri uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; madencilik faaliyeti yürütülmediği, sadece müşterilere ait olan ihracat veya ithalat konusu malları kısa süreli depolama faaliyeti yürütüldüğü, dava konusu işlemin dayanağı olan meclis kararının ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla iptal edildiği, ruhsatta kısıtlayıcı bir şerh bulunmadığından yasak maddeler hariç her türlü maddenin depolanabileceği, meclis kararının tebliğ edilmediği, kazanılmış hakkının ihlal edildiği, kamu yararına aykırı karar alındığı, faaliyetler sırasında çevreye herhangi bir zarar verilmediği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Meclis kararını iptal eden Mahkeme kararının temyiz edildiği, kamu yararı gözetilerek hazırlanan plan notları uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının açıklamalı olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararı uyarınca Danıştay Onuncu Dairesine, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından ise; Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, davacının duruşma istemi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca yerinde görülmeyerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Öte yandan; dava konusu işlemin dayanağı olan Bursa Büyükşehir Belediye Meclisinin ... günlü, E:... sayılı kararı ile Gemlik Belediye Meclisinin ... günlü, K:... sayılı kararı, ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla "dosyadaki bütün bilgi ve belgelerle, bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesi neticesinde, dava konusu edilen plan notu değişikliklerinin her ne kadar planlama hiyerarşisi, kanun ve yönetmeliklere uygun olarak onaylanan planlara ilave edilen plan notu işleminin bütün Gemlik Bölgesini kapsadığı gözönüne alındığında kamu yararı bulunduğu ve dava konusu planların üst ölçekli plan kararlarına, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararı ve Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik hükümlerine uygun olduğu yönünde bilirkişi raporu tanzim edilmiş ise de; uyuşmazlığa konu plan notunun uygulanacağı Gemlik İlçesi Organize Sanayi Bölgesinde davacı şirket ile birlikte bir çok şirketin faaliyet gösterdiği, sözü edilen şirketlerin çok büyük imalat kapasitelerine sahip sanayi şirketleri olduğu ve bu şirketlerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için ham madde temini ve depolamasına ihtiyaç duydukları, genel itibariyle temini ve depolanması gereken bu ham maddelerin "yanıcı, parlayıcı, uçucu ve patlayıcı maddeler olduğu, bunun karşısında Gemlik İlçesi'nin deprem fay hattı kuşağı üzerindeki coğrafi konumu ve bu konum nedeniyle olması muhtemel bir deprem sonucu oluşabilecek çevresel felaketlerin önlemesi için ivedilikle bir eylem planın hayata geçirilmesi ve özellikle Gemlik Sanayi Bölgesindeki sanayi şirketlerine yönelik olarak Gemlik İlçesi ve civarına verecekleri çevresel zararlara karşı tedbirlerin alınması ve gerekli düzenlemelerin yapılması gerektiği açık ve tartışmasız olup, uyuşmazlığa konu plan notu değişiklikleri incelendiğinde ise, değişikliklerle oluşturulan son durumun somut ve teknik verilere dayanmaksızın ölçüsüz ve genel şekilde bir yasaklama mantığı taşıdığı, değişikliğe konu plan notlarında bahsedilen "kömür, kurşun, krom, çinko, amonyak, nitrikasit v.b madenler ile yanıcı, parlayıcı, boğucu ve patlayıcı cinsten madenlere" ilişkin olarak getirilen ilave depolama yasağının Gemlik İlçesi'nin mevcut deprem tehlikesini ve oluşabilecek çevresel riskleri ortadan kaldırmayacağı, hali hazırda mevcut yanıcı, parlayıcı, boğucu ve patlayıcı cinsten maddelerin depolanmış hali için de sözü edilen bu risklerin geçerli olduğu, dolayısıyla Gemlik İlçesi'nin deprem fay hattı kuşağındaki coğrafi durumu gözönünde bulundurularak belirlenecek olan plan notlarında, Gemlik İlçesi'ne ilişkin olarak yapılmış veya yeniden yapılacak jeolojik etüt, çalışma ve teknik raporlar ile birlikte sanayi bölgesindeki şirketlerin "kömür, kurşun, krom, çinko, amonyak, nitrikasit v.b madenler ile yanıcı, parlayıcı, boğucu ve patlayıcı cinsten madenlerin" teminine, depolanmasına ve hammadde olarak kullanılmasına ilişkin teknik kapasite ve fiziki şartlarının da bir bütün olarak değerlendirilerek gerekli, belirli ve somut sınırlamaların yapılması gerekirken, bahsedilen bu niteliklere uymayan plan notu değişikliklerinde kamu yararına ve hukuka uygunluk bulunmadığı" gerekçesiyle iptal edilmiştir.
Davalı idare tarafından temyiz yoluna başvurulması üzerine, anılan karar, Danıştay Altıncı Dairesinin 19/04/2017 günlü, E:2016/1945, K:2017/2791 sayılı kararıyla onanmış olup; aynı Dairenin 27/09/2018 günlü, E:2017/4978, K:2018/7100 sayılı kararıyla karar düzeltme isteminin reddedilmesi üzerine kesinleşmiştir.
Her ne kadar dava konusu işleme gerekçe gösterilen Belediye Meclisi kararları yargı kararı ile iptal edilmiş ise de; davacının işyeri açma ve çalışma ruhsatının ithalat ve ihracat işleriyle ilgili depo faaliyeti konulu olduğu, bu ruhsatta maden cevheri depolanmasını yasaklayıcı ifade bulunmamasının her türlü maddenin depolanması anlamına gelmeyeceği, nitekim "ithalat ve ihracat işleriyle ilgili depo" işyerlerinin, 10/08/2005 günlü, 25902 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2005/9207 Karar sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'in ekinde yer alan İkinci Sınıf Gayrisıhhi Müesseseler Listesi'nin "Diğerleri" başlıklı kısmının B-9.13 maddesinde düzenlendiği, "maden cevheri depolama yerleri"nin ise yine İkinci Sınıf Gayrisıhhi Müesseseler Listesi'nde ve "Maden Sanayi" başlıklı kısmının B-3.8 maddesinde ayrıca düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; maden cevheri depolama işyerleri ile ithalat ve ihracat işleriyle ilgili depo işyerlerinin Yönetmelik ekindeki cetvelde ayrıca düzenlenmesi karşısında, iki işyerinin de ikinci sınıf gayrisıhhi müessese olmasının aynı faaliyette bulunma serbetisi anlamına gelmeyeceği, ithalat ve ihracat işleriyle ilgili depo ruhsatına dayanılarak maden cevheri depolanamayacağı, maden cevheri depolanabilmesi için "maden cevheri depolama yerleri" faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatına sahip olunması gerektiği açık olduğundan, ithalat ve ihracat işleriyle ilgili depo faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınan bölgede ihracat konusu olduğu iddia edilen maden cevherlerinin üzerinin brandayla kapatılarak depolanmasının ruhsat harici faaliyet kabul edilerek tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın yukarıda belirtilen açıklama eklenmek suretiyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.