MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi



Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesi kararının müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçi vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1-Temyiz incelemesinin murafaalı yapılmasına işin ivediliği ve niteliği nedeniyle 5311 sayılı Kanunla değişik İİK"nun 366. maddesi hükmü uygun bulunmadığından bu yöndeki isteğin reddine oybirliği ile karar verildikten sonra işin esası incelendi:
2-Alacaklı tarafından borçlu aleyhine başlatılan ilamlı icra takibinde,şikayetçi borçlunun icra mahkemesine başvurusunda, ... İcra Hukuk Mahkemesi"nin 21/09/2017 tarih, 2017/476-631 E.K. sayılı kararı ile icra emrinin 275.000 TL.asıl alacak ve 54.985,92 TL.işlemiş faiz yönünden kısmen iptaline karar verilmesi üzerine, takip dosyasından fazla tahsil edilerek alacaklıya ödenen paranın İİK’nun 361. maddesi gereği iadesi talebinin icra müdrülüğünce reddi kararının kaldırılmasını talep ettiği,ilk derece mahkemesince İİK’nun 40/2. maddesi uyarınca yapılan ödemenin takibe dayanak ilamın kesinleşmesi koşuluna bağlı olduğu gerekçesi ile şikayetin reddine karar verildiği, borçlu vekili tarafından ilk derece mahkemesi kararına karşı istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi...Hukuk Dairesi’nin 05.04.2018 tarih ve 2018/715 – 751 E.K. sayılı kararı ile İİK’nun 361.maddesinden bahisle ve akabinde 40/2.maddesi uyarınca icranın kısmen ya da tamamen eski haline iadesi için borçlu lehine verilen ilamın kesinleşmesinin şart olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği, karara karşı şikayetçi vekilince temyiz yoluna başvurulduğu anlaşılmaktadır.
İİK’nun 40. maddesinin 2. fıkrasında; “Bir ilâm hükmü icra edildikten sonra bölge adliye mahkemesince kaldırılır veya yeniden esas hakkında karar verilir ya da Yargıtayca bozulup da aleyhine icra takibi yapılmış olan kimsenin hiç veya o kadar borcu olmadığı kesin bir ilâmla tahakkuk ederse, ayrıca hükme hacet kalmaksızın icra tamamen veya kısmen eski hâline iade olunur” hükmü yer almaktadır.
Öte yandan İİK"nun 361. maddesi gereğince icra dairelerince borçludan fazla para tahsil olunarak alacaklıya verildiği, yahut yanlışlıkla bir tarafa para tediye olunduğu hesap neticesinde anlaşılırsa verilen para ayrıca hükme hacet kalmaksızın o kimseden geri alınır.
Anılan madde hükmü, ilamlı veya ilamsız tüm icra takiplerinde, her ne sebeple olursa olsun, borçludan fazla para tahsil edilen her durumda uygulama yeri ve alanı bulunan, özel bir hükümdür. Buna göre, icra daireleri, hesaplama sonucunda fazladan tahsil edildiği ortaya çıkan tutarları, ayrı bir mahkeme hükmüne gerek olmaksızın, borçluya geri vermekle
yükümlüdürler. Açıktır ki, burada, icra müdürüne kanun tarafından verilmiş, özel bir görev ve daha da önemlisi cebri icra gücünün kullanılması kapsamındaki bir yetki söz konusudur. İcra müdürü, dayanağı ve şekli ne olursa olsun, girişilmiş bir icra takibinde, borçludan tahsil edilen paranın, tahsili gerekenden daha fazla olduğunun (veya yanlışlıkla bir tarafa para tediye olunduğunun) hesap sonucunda belirlediği durumlarda, cebri icra gücünü kullanarak, fazla tahsilatı borçluya geri verecektir(HGK’nun 2009/17-242 E., 2009/290 K. ve 24.06.2009 tarihli kararı). Şu halde İİK"nun 361. maddesi hükmünün uygulanabilmesi için icra dairesince borçludan "tahsil edilmiş" bir para mevcut olmalıdır.
Somut olayda,... 1.İcra Müdürlüğünün 2011/7082 Esas sayılı dosyası ile borçlu aleyhine başlatılan örnek 4-5 ilamlı icra takibinde, borçlu tarafından takip dosyasına farklı tarihlerde ve miktarlarda olmak üzere toplam 225.000,00 TL.ödeme yapıldığı,daha sonra borçlunun takibe konu ilamın eda hükmü içermediğini, bu nedenle yargılama giderleri dışındaki alacakların ilamlı takibe konu edilemeyeceğini ileri sürerek icra emrinin iptali talebi ile icra mahkemesine başvurduğu, ... İcra Hukuk Mahkemesi"nin 21/09/2017 tarih, 2017/476-631 E.K. sayılı kararı ile icra emrinin 275.000,00 TL.asıl alacak ve 54.985,92 TL.işlemiş faiz yönünden kısmen iptaline karar verilmesi üzerine kendisinden tahsil edilen ve alacaklıya ödenen paraların İİK’nun 361. maddesi uyarınca geri alınması için alacaklıya muhtıra çıkartılması talebinin icra müdürlüğünce; genel hükümlere göre mahkemeye başvurarak paranın geri istenebileceğinden bahisle reddine karar verildiği görülmektedir.
Bu açıklamalara göre, ortada yanlışlıkla ödenen veya ödeme tarihi itibariyle fazladan yapılmış bir ödeme söz konusu olmayıp takip borcuna ilişkin yapılmış bir ödeme söz konusu olduğundan icra emrinin iptaline ilişkin şikayetin sonradan kabul edilmiş olması borçlu tarafından yapılan ödemeyi hükümsüz kılmaz. Aksi halde her iptal kararı verilen icra dosyasından ödenen paraların iadesi talep edilerek icra dosyasının hiçbir zaman infaz edilememesi, sürekli açık kalması sonucu doğar. Bu durumda İİK"nun 361. maddesinin somut olayda uygulama yeri yoktur. Anılan istemin borçlu tarafından genel mahkemelerde açılacak istirdat davasında tartışılması gerekir.
Kaldı ki; İİK.nun 361.maddesinin uygulandığı hallerde mahkeme kararının kesinleşmesi gibi bir durumun söz konusu olmadığı, zira ortada bu madde kapsamında bir karar olmadığı ve yine ayrıca somut olayda, ortada ilamlı takibe dayanak yapılan bozulmuş, yeniden verilmiş ve kesinleşmiş bir karar olmayıp İİK.nun 40/2. maddesinin de uygulama yerinin bulunmadığı anlaşılmakla, şikayetin bu gerekçelerle reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi doğru değil ise de, sonuçta istem reddedildiğinden sonucu doğru Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanması gerekmiştir.
SONUÇ : Şikayetçi vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile sonucu doğru Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK"nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK"nun 370. maddesi uyarınca ONANMASINA, alınması gereken 44,40 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline, 15/10/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.