MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ... Madencilik San. ve Tic. A.Ş. vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, ... A.Ş.’nin asıl işveren olarak cam sektörü için gerekli endüstriyel minareleri, ruhsatı kendilerine ait ... Kuvarsit Maden Ocağından alarak yine kendilerine ait ...Köyünde bulunan kırma-eleme tesisine getirip, burada işlem gördükten sonra Mersin’de bulunan fabrikasına naklettirdiğini, bu işlemleri 1997 yılından 01.05.2013 tarihine kadar alt işveren diğer davalı ... İnş. Mad. Ltd. Şti. aracılığı ile yerine getirdiğini, maden elde edilmesi, arındırılması ve depolanması işlerinin asıl iş olduğunu, ayrı bir uzmanlık gerektiren iş olmadığını, asıl işverenin bu işleri alt işverene devredemeyeceğini, muvazaalı ilişki içinde olduğunu, müvekkilinin 01.10.1990 tarihinde işe başladığını, iş akdinin 31.03.2013 tarihinde feshedildiğini, fesih için yazılı bildirim yapılmadığını ve tazminatlarının ödenmediğini, çalıştığı süre boyunca hiç yıllık izin kullanmayan müvekkiline 1990-2013 yılları arası yılık izin ücretlerinin ödenmediğini, 06.30-17.30 arası çalıştığını, bayramların ilk üç günü hariç diğer günler ile resmi bayramlarda çalıştığını, zamlı ücretin ödenmediğini öne sürerek, kıdem ve ihbar tazminatları ile diğer bir kısım işçilik alacaklarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar, ayrı ayrı davanın reddine karar verilmesini istemişlerdir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, ... İnşaat Madencilik Deniz Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında açılan davanın feragat nedeni ile reddine, diğer davalı hakkında açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı ... Madencilik San. ve Tic. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle temyiz edenin sıfatına göre, davalı ... Madencilik San. ve Tic. A.Ş."nin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davalı ... Madencilik San. ve Tic. A.Ş.’nin sorumlu olduğu dönem konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Mahkemece, davacının 01.10.1990-31.03.2013 tarihleri arasında davalı asıl işveren ... Madencilik San. ve Tic. A.Ş. bünyesinde çalıştığı kabul edilmiş ise de; yapılan araştırma hüküm kurmaya elverişli değildir. Davacının 01.10.1990-31.03.2013 tarihleri arasında SGK kayıtlarında çalışması gözüken işyerlerinin hangi işyerleri olduğu, bu işyerleri ile davalı ... Madencilik San. ve Tic. A.Ş. arasında bu davalının sorumlu tutulmasını gerektirecek hukuki bir ilişki olup olmadığı araştırılıp, varsa denetime elverişli olacak şekilde hukuki ilişkiyi ortaya koyan belgeler dosya arasına alınmadan karar verilmesi eksik incelemeye dayalı olduğundan hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Taraflar arasındaki bir başka uyuşmazlık konusu fazla çalışma ücreti alacağıdır.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, 17.04.2009-31.03.2011 tarihleri arasında davacının ayın iki haftasında haftada 6 saat, iki haftasında ise haftada 8.5 saat çalıştığı kabul edilerek hesaplama yapılmış ise de; hesaplama yöntemi hatalıdır.
Şöyle ki; belirtilen dönemde davacının, ayın iki haftası haftanın altı günü, iki haftası ise haftanın yedi günü olmak üzere 07.00-17.00 saatleri arasında çalıştığı, günlük 1.5 saat ara dinlenme süresi kullandığı, tüm hafta çalışıldığında hafta tatili alacağı olarak hesaplanan 7.5 saati aşan 2.5 saat olduğu ve bu sürenin fazla çalışmaya eklenmesi gerektiği kabul edilmiştir. Ancak, hafta tatili gününde günlük 7.5 saati aşan ve fazla çalışmaya eklenmesi gereken süre hesaplanırken günlük çalışmadan önce ara dinlenme süresi düşülmeli bundan sonra bulunacak süreden de hafta tatili alacağı olarak hesaplanan 7.5 saat dışlanmalıdır. Dolayısıyla, günlük çalışma süresi olan 10 saatten temyiz edenin sıfatı da dikkate alındığında; 1.5 saat ara dinlenme süresi düşüldükten sonra bulunan 8.5 saatin, 7.5 saati aşan kısmı 1 saat olduğundan bu süre fazla çalışmaya eklenmelidir. Bu kabule göre; yedi gün çalışıldığında haftada 7 saat yerine 8.5 saat fazla çalışma yapıldığının kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
4-Taraflar arasında bir başka uyuşmazlık konusu, davacının ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışması olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacı tanığı ...’ın beyanına göre davacının resmi tatil günlerinde çalıştığı kabul edilerek hesaplama yapılmış ise de; varılan sonuç hatalıdır.
Şöyle ki; beyanı hükme esas alınan davacı tanığı ...’ın açtığı davada ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağının kabulüne yönelik verilen karar, Dairemizin 06.03.2019 tarih, 2017/20167 esas ve 2019/5204 karar sayılı ilamı ile yöntemince ispatlanamadığından reddi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur. Şu halde; ispat yükü üzerinde olan davacı, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığını tereddüte mahal vermeyecek şekilde ispatlayamadığından sözü edilen talebin reddi yerine kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
5-Son olarak, Mahkemece hüküm altına alınan alacakların “net” mi yoksa “brüt” tutarlar mı olduğunun hüküm yerinde belirtilmemesi de infazda tereddüt yaratır mahiyette olduğundan doğru bulunmamıştır.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20.02.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.