MAHKEMESİ : ......Asliye Hukuk (......)Mahkemesi

Davacılar murisinin, ...... ...... sonucu......ünden doğan maddi ve manevi ......ın ödetilmesine karar verilmesini istem......tir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar verm......tir.
Hükmün, davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, ......in gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, ...... ...... sonucu ...... eden ......lının yakınlarının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine il......kindir.
Mahkemece, maddi ...... talebinin reddine, manevi ...... taleplerinin kısmen kabulüne karar verilm......tir.
Dosya kapsamından, Yerel Mahkemece kusura il......kin bilirk......i raporu aldırılmadan sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.Şu halde uyuşmazlık, meydana gelen ...... ......nda sorumluluğun tespiti noktasında toplanmaktadır.
Gen...... anlamıyla sorumluluk kavramı, bir k......inin başka bir k......iye verdiği zararları giderme yükümlülüğü olarak açıklanmıştır. Hukuki anlamda sorumluluk ise, taraflar arasındaki borç il......kisinin zedelenmesi sonucu doğan zararların giderilmesi (tazmin edilmesi) yükümlülüğünü içerir. ......çi ve ......verenin hizmet sözleşmesinden kaynaklanan sıkı ...... il......kisi, ......çi yönünden ......verene içten bağlılık (sadakat borcu), ......veren yönünden ......çiyi korumak ve gözetmek borcu şeklinde ortaya çıkar. Gerçekten ......çi, ......verenin ......i ve ...... yeri ile ilgili çıkarlarını korumak, çıkarlarına zarar verebilecek davranışlardan kaçınmak, buna karşı ......veren de, ......çinin k......iliğine saygı göstermek, ......çiyi korumak, ...... yeri ......lerinden zarar görmemesi için ...... ...... önlemlerini almak, ......çinin özlük hakları ve diğer maddi çıkarlarının gerektirdiği uygun bildirimlerde ve davranışlarda bulunmak, ......çinin çıkarına aykırı davranışlardan kaçınmakla yükümlüdür.
Sanayi ve teknolojideki gel......meler, yeni ......letmelerin açılması, fabrikaların kurulması ...... yerlerindeki makinalaşmanın artmasına yol açmış, bu durum ...... kazaları ile meslek hastalıklarında artışlara neden olmuştur. Bu gel......me, ...... yerinde ...... ...... önlemlerinin daha etkili şekilde alınması gereğini ortaya çıkarmıştır.
......veren, gözetme borcu gereği, çalıştırdığı ......çileri, ...... yerinde meydana gelen ......lerden korumak, onların yaşam, bedensel ve ruhsal sağlık bütünlüklerini korumak için ...... yerinde teknik ve tıbbi önlemler dahil olmak üzere bilimsel ve teknolojik gel......melerin gerekli kıldığı tüm önlemleri almak zorundadır.
......nın 17. maddesinde "Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve gel......tirme hakkına sahiptir.
Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, k......inin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz." hükmü getirilerek yaşama hakkı güvence altına alınmış, bu yasal güvencenin yaşama geçirilmesinde ...... ve ...... Mevzuatında da ......çilerin korunması, ......in düzenlenmesi, ...... güvenliği, sosyal düzen ve adaletin sağlanması düşüncesi ile koruyucu bir takım hükümler getirilm......tir.
818 sayılı ......... Kanununun 332. maddesinde "...... sahibi, aktin özel halleri ve ......in mahiyeti noktasından hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebileceği derecede çalışmak dolayısıyla maruz kaldığı ......lere karşı icabeden tedbirleri ittihaza ve münasip ve sıhhi çalışma mahalleri ile, ......çi birlikte ikamet etmekte ise sıhhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur.
...... sahibinin yukarıdaki fıkra hükmüne aykırı hareketi neticesinde ......çinin ölmesi halinde onun yardımından mahrum kalanların bu yüzden uğradıkları zararlara karşı isteyebilecekleri ...... dahi akde aykırı hareketten doğan ...... davaları hakkındaki hükümlere tabi olur." hükmü düzenlenm......tir.
Yasa koyucu 818 sayılı ......... Kanununun 332. maddesinin karşılığını 01/07/2012 tarihinde yürürlüğe giren yeni 6098 sayılı ......Kanununun 417. maddesinin 2. fıkrasında düzenlem......tir.
Anılan fıkrada "......veren, ......yerinde ...... ......nin sağlanması için gerekli olan her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; ......çiler de ...... ...... konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür." hükmü yer almaktadır.
Bu fıkraya göre, ......verenin, ......çinin yaşam, sağlık ve bedensel bütünlüğünü korumak için gerekli önlemleri alma yükümlülüğü öngörülmektedir. Burada ......verenin özellikle ...... kazalarına karşı gerekli önlemleri alma yükümlülüğü söz konusudur. Buna göre ......veren, hizmet il......kisinin ve yapılan ......in niteliği göz önünde tutulduğunda, hakkaniyet gereği kendisinden beklenen; deneyimlerin zorunlu kıldığı, teknik açıdan uygulanabilir ve ...... yerinin özelliklerine uygun olan önlemleri almakla yükümlüdür."
Aynı maddelere paralel olarak, 4857 sayılı ...... Kanununun "......verenlerin ve ......çilerin Yükümlülükleri" kenar başlıklı 77. maddesinin 1. fıkrasında da benzer bir düzenlemeye yer verilm......tir. Bu fıkraya göre "......verenler ...... yerlerinde ...... ......nin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, ......çiler de ...... ...... konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler."
Bundan başka ......veren, mevzuatta öngörülmem...... olsa dahi bilimsel ve teknolojik gel......melerin gerekli kıldığı ...... ...... önlemlerini almak zorundadır. Bilim, teknik ve örgütlenme düşüncesi yönünden alınabilme olanağı bulunan, yapılacak gider ve emek ne olursa olsun bilimin, tekniğin ve örgütlenme düşüncesinin en yeni verileri göz önünde tutulduğunda ......çi sakatlanmayacak, hastalanmayacak ve ölmeyecek ya da bu kötü sonuçlar daha da azalacaksa her önlem ......verenin koruma önlemi alma borcu içine girer.
Bu önlemler konusunda ......veren ...... yerini yeni açması nedeniyle tecrübesizliğini, bilimsel ve teknik gel......meler yönünden bilgisizliğini, ekonomik durumunun zayıflığını, benzer ...... yerlerinde bu ...... güvenliği önlemlerinin alınmadığını savunarak sorumluluktan kurtulamaz. Gerçekten, çalışma hayatında süregelen kötü alışkanlık ve geleneklerin varlığı ......verenin önlem alma borcunu etkilemez. Işverenlerce, ...... güvenliği açısından yaşamsal önem taşıyan araç ve gereçlerin ......çiler tarafından kullanılması sağlandığında, kaza olasılığının tamamen ortadan kalkabileceği de tartışmasız bir gerçektir.
Nitekim, günümüzde gel......en sanayi ve teknoloji karşısında yukarıda açıklanan hükümler yeterli görülmem......, insan yaşamının kutsallığı çerçevesinde ......verenin, ...... yerinde ......çilerin sağlığını ve ...... güvenliğini sağlamak için gerekli olanı yapmak ve bu husustaki şartları sağlamak ve araçları noksansız bulundurmakla yükümlü olduğu 4857 sayılı ...... Kanununun 77. maddesinin açık buyruğu iken, ...... Kanununun 77. ve devamı bir kısım maddeler 30/06/2012 tarih ve 28339 sayılı ......... Gazetede yayımlanan 6331 sayılı ...............nun 37. maddesiyle yürürlükten kaldırılmış olup, 6331 sayılı ..............., ......verenin sağlık ve güvenlik önlemlerini alma yükümlülüğünü daha ayrıntılı bir biçimde düzenlem......tir.
6331 sayılı ...............nun "......verenin ...... Yükümlülüğü" kenar başlıklı 4. maddesine göre;
(1) ......veren, çalışanların ......le ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup, bu çerçevede;
a) Mesleki ......lerin önlenmesi eğitim ve bilgi verilmesi dahil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değ......en şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
b) ...... yerinde alınan ...... ...... tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
c) ...... değerlendirmesi yapar ve yaptırır.
ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden ......e uygunluğu göz önüne alır.
d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel ...... bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.
(2) ......yeri dışındaki uzman k......i ve kuruluşlardan hizmet alınması, ......verenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
(3) Çalışanların ...... ...... alanındaki yükümlülükleri, ......verenin sorumluluklarını etkilemez.
(4) ......veren , ...... ...... tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.
Aynı kanunun " ......lerden Korunma İlkeleri " kenar başlıklı 5.maddesine göre
(1) ......verenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler gözönünde bulundurulur.
a)......lerden kaçınmak.
b)Kaçınılması mümkün olmayan ......leri analiz etmek.
c) ......lerde kaynağında mücadele etmek.
ç) ......in k......ilere uygun hale getirilmesi için ......yerlerinin tasarımı ile ...... ekipmanı çalışma şekli ve üretim metodlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek.
d) Teknik gel......melere uyum sağlamak.
e) ......li olanı ......siz veya daha az ......li olanla değ......tirmek.
f) Teknoloji, ...... organizasyonu, çalışma şartları, sosyal il......kiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve ...... bir önleme ......sı gel......tirmek.
g)Toplu korunma tedbirlerine, k......isel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.
ğ)Çalışanlara uygun talimatlar vermek.
Yine 6331 sayılı Kanun " ...... Değerlendirmesi;......" karar başlıklı 10. maddesinde şu hüküm düzenlenm......tir.
(1) ......veren, ...... ...... yönünden ...... değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. ...... değerlendirmesi yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) Belirli ......lerden etkilenecek çalışanların durumu,
b) Kullanılacak ...... ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi,
c) ......yerinin tertip ve düzeni,
ç) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel ...... gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu,
2) ......veren, yapılacak ...... değerlendirmesi sonucu alınacak ...... ...... tedbirleri ile kullanılması gereken koruyucu donanım veya ekipmanı belirler.
(3) ......yerinde uygulanacak ...... ...... tedbirleri, çalışma şekilleri ve üretim yöntemleri, çalışanların sağlık ve güvenlik yönünden korunma düzeyini yükseltecek ve ......yerinin idari yapılanmasının her kademesinde uygulanabilir nitelikte olmalıdır.
(4) ......veren, ...... ...... yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı ......lerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar.
Görüldüğü üzere, ......verenin çalışanlarla ilgili sağlık ve güvenliği sağlama yükümlülüğünün çerçevesi, 6331 sayılı ...............nun 4. maddesinde çizilm......tir. Bu çerçevede ......verenin, " Çalışanların ......le ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olduğu belirtildikten sonra, yapacağı ve uymakla yükümlü bulunacağı bir takım esaslara yer verilm......tir. Bunun gibi 5.maddede ......verenin anılan yükümlülüklerle gerçekleştireceği korunma sırasında uyacağı ilkeler belirlenm......tir. 10. maddede ise ......yerinde sağlık ve güvenlik sağlanırken, ......verenin yapacağı ...... değerlendirmesi çalışmasında dikkate almakla yükümlü bulunduğu hususlar belirlenm......tir. (HGK . 09/10/2013 tarih, 2013/21-102 Esas, 2013/1456 Karar )
6331 sayılı ............... ......verenlerin yükümlülüklerini belirlerken aynı zamanda çalışanların da yükümlülüklerini belirlem......tir.
Kanunun 19. Maddesine göre;
(1) Çalışanlar, ...... ...... ile ilgili aldıkları eğitim ve ......verenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları ......ten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini ......ye düşünmemekle yükümlüdür.
(2) Çalışanların, ......veren tarafından verilen eğitim talimatları doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır.
a) ......yerindeki makine, cihaz, araç, gereç, ......li madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını ......lara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değ......tirmemek.
b) Kendilerine sağlanan k......isel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.
c) ......yerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir ...... ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, ......verene veya çalışan temsilcisine ...... haber vermek,
ç) Teft......e yetkili makam tarafından ......yerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, ......veren ve çalışan temsilcisi ile ......birliği yapmak.
d) Kendi görev alanında ...... ......nin sağlanması için ......veren ve çalışan temsilcisi ile ......birliği yapmak.
...............nun 37. maddesiyle 4857 sayılı Kaunnun 2. maddesinin dördüncü fıkrası, 63. maddesinin dördüncü fıkrası, 69, maddesinin dördüncü, beşinci ve altınca fıkraları, 77,78,79,80,81,83,84,85,86,87,88,89,95,105 ve geçici 2. maddeleri yürürlükten kaldırılmış, 4857 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan " ...... ...... hükümleri saklı kalmak üzere" ifadesi ile 98. maddesinin birinci fıkrasında yer alan "85. madde kapsamındaki ......yerlerinde ise çalıştırılan her ......çi için bin ......" ifadesi metinden çıkartılmıştır.
Yine 6331 sayılı Kanunun "Atıflar " kenar başlığını taşıyan geçici 1. maddesinde "(1) Diğer mevzuatta ...... ...... ile ilgili olarak 4857 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu kanuna yapılmış sayılır" hükmü düzenlenm......tir.
Yukarıda yapılan bu açıklamalardan sonra 818 sayılı ......... Kanununun 332. maddesinin karşılığı olarak çağdaş yaklaşımla düzenlenen 6098 sayılı ......Kanununun 417. maddesinin 2. fıkrasında; "......veren, ...... yerinde ...... ......nin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; ......çilerde ...... ...... konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlü" olacağı belirtilerek, ...... Kanununun 77/1. maddesiyle bütünlük sağlandığı gibi 3. fıkrasında; "......verenin yukarıdaki hükümler dahil kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle ......çinin......ü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi veya k......ilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabi" olduğu hükme bağlanmak suretiyle, hizmet sözleşmesinden kaynaklanan sorumluluğun hukuki niteliği konusunda tartışmalar sona erdirilm......, sözleşmeye aykırılıktan kaynaklanan......e ve vücut bütünlüğünün zedelenmesine veya k......ilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmininde sözleşmeden doğan sorumluluk hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.
4857 sayılı ...... Kanununun 77. ve devamı maddelerini yürürlükten kaldıran 6331 sayılı ............... 4. ve 5. maddelerde ......verenin yükümlülüklerini, 19. maddede de çalışanların yükümlülüklerinin çağdaş anlaşıyla daha ayrıntılı ve somut olarak ortaya koymuş ve kusur sorumluluğunun sınırlarını kusursuz sorumluluğun sınırlarına yaklaştırmıştır.
6331 sayılı Kanunun 4. ve 5. maddeleri ile buna uygun olarak çıkarılan ...... ...... yönetmelikleri hükümleri ......verenin sorumluluğunu objektifleştiren kriterler olarak değerlendirilmelidir. Bu sebeple mevzuatta yer alan tenik ...... ......larına uyulmaması ......verenin kusurlu davranışı olarak kabul edilmelidir. Ancak ......veren sadece anılan yazılı ......lara değil, yazılı olmayan ve teknolojinin gerekli kıldığı önlemlere aykırı davrandığında da kusurlu görülerek oluşan zararı karşılamalıdır.
Öte yandan objektifleştirilen kusur, kusur sorumluluğunu kusursuz sorumluluğa yaklaştırsa da, onu kusursuz sorumluluk haline dönüştüremez. Çünkü, bazı ...... dışında ......verenin sorumluluğu için kusurun varlığı şarttır. Ancak ......Kanununun 417/2. maddesi, ...... ve 6331 sayılı Kanun hükümleri objektifleştirilm...... kusur sorumluluğu ilkesi gereğince ......verenin sorumluluğunu oldukça gen......letm......tir.
Öte yandan ......vereni, zararlandırıcı olay nedeniyle sorumluluktan kurtaracak olan durum, eylem ile meydana gelen zarar arasındaki uygun illiyet rabıtasının kesilmesidir. Kusursuz sorumlulukta olduğu gibi kusur sorumluluğunda da illiyet bağı; mücbir sebep, zarar görenin ve üçüncü k......inin ağır kusuru nedenleriyle kesilebilir. Uygun illiyet bağının kesildiğinin ispatı halinde, ......verenin sorumluluğuna gidilmesi mümkün değildir. (HGK, 20/03/2013 tarih, 2012/21-1121 Esas, 2013/386 Karar)
Tüm yukarıda açıklananlar doğrultusunda, bir ...... ......nda somut olaya 4857 sayılı Kanunun 77 ve devamı maddeleri veya 6331 sayılı ...............nun ilgili madde hükümlerinin hangisinin uygulanacağı bakımından 6331 sayılı Kanunun yürürlük hükümlerinin incelenmesi gerekmektedir.
6331 sayılı ............... ......"de 20/06/2012 tarihinde kabul edilm...... ve 28339 sayılı ......... Gazetede 30/06/2012 tarihinde yayımlanmıştır.
Yasanın "Yürürlük " kenar başlıklı 38. Maddesine göre;
(1) Bu Kanunun :
a) (Değ......ik: 12/07/2013-6495/56 md) 6 ve 7. maddeleri;
1)4857 sayılı ...... Kanununun mülga 81. maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile 50" den az çalışanı olan ve az ......li sınıfta yer alan ......yerleri için 01/07/2016 tarihinde,
2) 50"den az çalışanı olan ......li ve çok ......li sınıfta yer alan ......yerleri için 01/01/2014 tarihinde,
3) Diğer ......yerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra,
b) 9,31,33,34,35,36 ve 38. maddeleri ile geçici 4, geçici 5, geçici 6, geçici 7 ve geçici 8. maddeleri yayımı tarihinde,
c) Diğer maddeleri yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer.
6331 sayılı ...............nun ......li ...... Belirlenmesi" kenar başlıklı 9. maddesinde de;
" (1) ......yeri ...... sınıfları; 31/05/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal ......lar ve ...... Sağlık ......sı Kanunun 83. maddesine göre belirlenen kısa vadeli ...... kolları prim tarifesi de dikkate alınarak, ...... ...... ...... Müdürünün Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan komisyonun görüşleri doğrultusunda, Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.
(2) ......yeri ...... sınıflarının tespitinde o ......yerinde yapılan asıl ...... dikkate alınır. "
Ancak 5510 sayılı Kanunun 83. maddesi 10/01/2013 tarih ve 6385 sayılı Kanunun 10. maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.
Öte yandan 6331 sayılı Kanunun 9. maddesine dayanılarak ve 26/12/2012 günlü 28509 sayılı ......... Gazetede yayımlanarak ...... ......ne İl......kin ......yeri ...... Sınıfları Tebliği yürürlüğe girm......tir.
......... Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ...... ......ne il......kin ......yeri ...... Sınıfları Tebliğinin 1. maddesine göre, ...............nun 9. maddesi uyarınca ......yerlerinin ...... ...... açısından yer aldığı ...... sınıfları Ek 1 de yer alan ......yeri ...... Sınıfları Listesinde belirtilm......tir.
Tebliğin 2. maddesinde;
"(1)...... ......ın tespitinde bir ......yerinde yürütülen asıl ......in ...... sınıfı dikkate alınır.
(2) ......veren asıl ...... faaliyet değ......ikliğini en geç bir ay içersinde...... Bakanlığına bildirir.
(3) Asıl ......in tayininde tereddüde düşülmesi halinde ......yerinin kuruluş amacına bakılır. ...... yerinde birden fazla asıl ...... tanımına uygun faaliyetin yürütülmesi halinde, bu ......lerden ...... sınıfı yüksek olan ...... esas alınır. 6331 sayılı Kanunun ......yeri tanımına giren ......yerlerinde yapılan asıl ......in yanında veya devamı niteliğinde faaliyet alanının gen......letilmesi halinde o ......yerinde bu fıkrada esas alınan ......a göre belirlenir," hükmü düzenlenm......tir.
Bu açıklamalara göre hakim önüne gelen bir uyuşmazlıkta hangi kanun maddesini uygulayacağı sorununu, zaman yönünden yürürlük hukuk ......ları gereğince çözümlemelidir.
"Zaman yönünden yürürlük hukukunda ...... ilke şöyle ifade edilebilir.
1)Her kanun yürürlük tarihinden itibaren yürürlükten kalkıncaya kadar, yürürlük ......ndeki il......ki ......lem ve olgulara uygulanır. ...... ......nde kurulmuş ve gerçekleşm...... il......ki, ......lem ve olguların kendi yürürlük tarihinden sonra doğan sonuçları da ...... olarak bu kapsamdadır.
2) ...... ......nde gerçekleşm...... ve kurulmuş il......ki, ......lem ve olgular ile bunların yine ......un yürürlük ......nde doğan sonuçlarına tekrar dönülerek bunlar tartışılmaz. Çünkü birinci ilke gereğince bunlarda ...... Kanuna tabi olmuştur.
3) Ancak: sözleşme serbestisi alanına giren il......kilerde, yeni Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra doğan sözleşme sonuçlarına da ......un, sözleşmede açıkca gönderme yapılmış veya sözleşmenin örtülü içeriğine -güven kuramına göre- dahil sayılan ......ları artık kanun ......ı olarak değil de sözleşme ......ı olarak uygulanmaka devam eder meğerki bu " ......dan ...... edilen sözleşme ......ları", yeni Kanunun ......, aksine sözleşme yapılamayacak olan ......larına aykırı olsun. Bu ihtimalde artık bu ......lar, sözleşme ......ı kılığında ortaya çıksalar dahi, sözleşme ......larının ...... ......ları bertaraf edemeyeceği ...... ......ı gereğince uygulanamazlar ve yeni Kanunun ......ları gözönünde tutularak sözleşmenin "uyarlanması" veya "tamamlanması" gerekir.
Belirtilen bu ...... ilkeler; "Özel hukuk alanında da uygulanacak ...... ilkelerdir" (...... (Geç......) ...... Hukuku-Zaman Yönünden Yürürlük Hukuku-...... 2004......l-Sayfa 24 vd. )
"Yasalar 22/05/1928 tarihli ve 1322 sayılı ...... bir özel yasa uyarınca, yayımlandıkları ......... Gazetede belirtilen günde, eğer böyle bir gün belirtilmem......se, ......... Gazetede yayımlandıkları günü izleyen kırkbeşinci günde yürürlüğe girerler.
Eğer Yasa, yürürlüğü süreye bağlanmış "süreli" (......) bir yasaysa, bu sürenin dolmasıyla kendiliğinden yürürlükten kalkar. Böylesine özel bir yürürlük süresinin öngörülmediği durumlarda ise yasa, ancak başka bir yasayla açıkça ya da üstü örtülü (zımni) bir biçimde yürürlükten kaldırılabilir.
Belirli bir yasa (......ı) yürürlükteyken aynı konuda yeni bir yasa (......ı) yürürlüğe sokulursa, ......de, yeninin ......yi "...... ...... " ettiği ( yürürlükten kaldırdığı) kabul edilir. Bazen her iki yasada pekala bir arada yaşamlarını sürdürebilirler. Bu gibi durumlarda ......lar arasında öncelik ve birliktelik il......kisi ......ların amacını göz önünde bulunduran duyarlı bir değer yargıyla saptanır.
Yasayı ...... Mahkemesi de yürürlükten kaldırabilir. ...... olarak ......ya aykırılığı saptanmış ......, iptal kararının ......... Gazetede yayımlandığı gün yürürlükten kalkmış olur. Ama ...... Mahkemesinin geçici (intibakı) kolaylaştırmak için bir yılı aşmamak üzere daha geç bir iptal gününü öngörmesi de olanaklıdır. (...... M.153/III)
Bir yasanın, resmen yürürlükten kaldırılmadığı halde, anlamını ve ......levini yitirdiği için "fiilen ......" (......) sayılması da olanaklıdır.
Yasa ......larının zamansal yürürlüğünden söz edilince akla gelen asıl önemli sorun şudur: Acaba yeni bir yasa yürürlüğe girdiğinde ...... yasanın yürürlüğü sırasında oluşup tamamlanmış olan olguların ve etkileri süre gelen olguların durumu ne olacaktır.
Bu sorun "yasaların geçm......e etkisi" ve "...... yürürlüğü" sorunu diye bilinir.
...... olarak, yeni yasa geçm......te oluşmuş hukuksal olgulara, sona erm...... hukuksal etkilere il......mez.
...... MK (......) § 5 ......ı bu bakımdan çok açıktır, "Yasalar geçm......e etkili olamazlar, yürürlüğe girdiği tarihten önce oluşmuş eylemlere ve evvelce edinilm...... haklara il......mezler."
Dar ve teknik anlamda geçm......e yürümezlik ......ı (...... yasağı) olarak bilinen bu ...... yurttaşların korunmayı hak etm...... güvenlerinin korunması gerektiğinin, ...... ve soyut bir deyimle hukuksal güvenlik isteminin ve son aşamada ......l hukuk devleti ilkesinin bir ürünüdür. " (......... 2015-Sayfa 150vd)
Yukarıda açıklanan ilkeler ve yasa maddeleri doğrultusunda, meydana gelen ...... ......nda olay tarihine göre, öncelikle 4857 sayılı ...... Kanununun 77. maddesi mi yoksa 6331 sayılı ...............nun yürürlük maddeleri göz önüne alınarak bu Kanun hükümlerinin mi uygulanacağını açık olarak belirledikten sonra yürürlük hükümlerine göre 6331 sayılı ............... hükümleri uygulanacaksa; Kanunun 9. maddesinde açıklanan tebliğe ekli Ek 1 Listesine göre ......yerinin ...... ......ın belirlenerek, ......verenin yükümlülüklerini açıklayan 4,5 ve 10.maddeler ile çalışanların yükümlülüklerini açıklayan 19. madde hükümleri aksi halde 4857 sayılı ...... Kanununun 77 ve devamı maddeleri hükümleri doğrultusunda, ...... ...... uzmanlarından oluşan 3 k......ilik bilirk......i heyetince inceleme yaptırılarak, tarafların kusurlarının belirlenerek çıkacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılara iadesine, 03.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.