MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA :Davacı, 22. Dönem Toplu İş Sözleşmesinin 25. maddesinin c bendinin (2822 sayılı yasanın 60.maddesi doğrultusunda) yorumlanarak "akdi tatil günlerinde çalıştırılan işçilere normal haftalık çalışma süresi ile 45 saat arasında geçen fazla süreli çalışmalar için ücretlerin % 25 (TİS 62.madde delaletiyle % 35 ( zamlı olarak, 45 saati aşan çalışmalar için ise %80 zamlı ödenmesi" gerektiği hususunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, TÜHİS’in MSB adına ... Sendikası ile yaptığı 22. Dönem toplu iş sözleşmesinin 25. ve 31. Maddeleri gereğince Milli Savunma Bakanlığı"na bağlı işyerlerinde çalışan üyelerin, günde 8,5 saat ve haftada 5 gün çalışması hususu düzenlenmiş olup Cumartesi ve Pazar günleri de Hafta Tatili ve Akdi Tatil Günü olarak tanımlandığını , Milli Savunma Bakanlığı"nın 18 nisan 2008 tarihli genelgesi ile üyelerinin akdi tatil gününde çalışması halinde ödenecek ücretin tespitinde haftalık çalışma süresinin fiilen tamamlanması hususu göz önüne alınarak uygulama yapılmaya başlanmış ve bu çerçevede hafta içerisinde Toplu İş Sözleşmesi gereğince işçiye verilen ücretli izin/ücretsiz izin ve 6 günü geçmeyen istirahat halleri gibi durumların varlığı halinde işçinin akdi tatil günlerinde çalıştırılmasında ödenecek ücretin hesabında haftalık fiilen çalışma süresi ile haftalık normal çalışma süresi arasındaki bu süreler kadar süre için normal mesai ücreti üzerinden ödeme yapılması uygulaması hayata geçirildğini , Toplu İş Sözleşmemizin 25. Maddesinin “ c ” fıkrasında akdi tatil günü çalışmalarının ne şekilde ücretlendirileceği açık bir biçimde belirlendiğini , bu fıkraya göre isçinin hafta içerisindeki çalışmalarını fiilen tamamlayıp tamamlamadığına bakılmaksızın isçinin çalıştırılması halinde kendisine normal çalışma süresi ile 45 saat arasındaki çalışmaları için % 35 zamlı ücret ödeneceği, 45 saat üzerindeki çalışmaları için % 80 zamlı ücret ödeneceği düzenlendiğini, burada ayrıca işçinin normal çalışma süresine kadar olan çalışmaları için normal mesai ücreti ödeneceği hükmüne yer verildiğini, belirterek 22. Dönem Toplu İş Sözleşmesinin 25.maddesinin c bendinin yorumlanarak " akdi tatil günlerinde çalıştırılan işçilere normal haftalık çalışma süresi ile 45 saat arasında geçen fazla süreli çalışmalar için ücretlerin %25 (TİS 62.madde delaletiyle %35) zamlı olarak, 45 saati aşan çalışmalar için ise %80 zamlı ödenmesi" gerektiği husususun yorumlanmak suretiyle tespitinin yapılmasını istemiştir
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, 01 Mart 2005 ile 28 Şubat 2007 tarihleri arasında yürürlükte olan 20"nci Dönem İşletme Toplu İş Sözleşmesi’ nin 25/c maddesi; “Akdi tatil günlerinde çalıştırılan işçilere o günden önceki hafta içinde haftalık normal çalışma süresini fiilen tamamlayıp tamamlamadıklarına bakılmaksızın, haftalık normal çalışma süresini 45 saate tamamlayan çalışmaları için normal mesai ücretleri üzerinden, 45 saati aşan çalışmaları için ise, %80 zamlı ödeme yapılır." şeklinde düzenlendiğini , 01 Mart 2007 ile 28 Şubat 2009 tarihleri arasında yürürlükte olan 21"inci Dönem TİS’in bahse konu maddesinin 24 Ekim 2007 tarihli Yüksek Hakem Kurulu Kararları ile "Akdi tatil günlerinde çalıştırılan işçilere o günden önceki hafta içinde haftalık normal çalışma süresini fiilen tamamlayıp tamamlamadıklarına bakılmaksızın, haftalık normal çalışma süresine kadar çalışmaları ile ilgili ücretleri normal mesai üzerinden, normal haftalık çalışma süresi ile 45 saat arasında geçen fazla süreli çalışmaları için ücretleri %25 zamlı olarak, 45 saati aşan çalışmaları için ise, %80 zamlı ödeme yapılır."şeklinde düzenlendiğini ,anılan hüküm 22"nci Dönem TİS" de herhangi bir değişikliğe uğramadığını , Yüksek Hakem Kurulu, 21"inci Dönem TİS müzakereleri esnasında taraflar arasında uyuşmazlık konusu olan ve fazla çalışmanın belirlenmesinde günlük çalışma süresi ölçütünü getiren maddelerin hepsini haftalık çalışma süresi ölçütü kurallarına göre düzenleyerek kabul ettiğini, bu kapsamda; TİS" in 33/a maddesinin de değiştiğini ,21"inci Dönem TİS" in 33/a maddesinde; "İşçilerin haftalık normal çalışma süresini 45 saate tamamlayan çalışmalarına fazla süreli çalışma, 45 saati aşan çalışmalarına ise, fazla çalışma denir. Haftanın 6"ncı ve 7"nci (Akdi ve hafta tatili) günlerinde çalışma yaptırılması halinde 61"inci ve 62"nci madde esaslarına göre ödeme yapılır." şeklinde yeniden düzenlendiğini , YHK anılan TİS"in ("fazla süreri ve fazla çalışma ücreti" başlıklı) 62"nci maddesini haftalık çalışma ölçütüne göre düzenlediğini YHK" nın bu şekilde düzenlemeye gitmesinin nedeni, 4857 sayılı İş Kanununun fazla çalışmanın belirlenmesinde getirdiği haftalık çalışma süresi ölçütünün (mad.41) mutlak emredici bir hüküm olarak değerlendirilmesinden kaynaklandığını , dolayısıyla 21"inci Dönem TİS"in yürürlük tarihinden itibaren akdi tatil günü yapılan çalışmaların ücretlendirilmesi 25/c, 33/a ve 62"nci madde esaslarına (haftalık çalışma süresi ölçütüne) göre yapılmaya başlandığını , işçilerin hafta içindeki fiili çalışma süreleri ile yasal farazi (4857 sayılı İş Kanunu mad.66) ve akdi farazi (TİS mad.30) çalışma süreleri toplanarak çalışma süresi bulunmakta olduğunu, bu bağlamda, hafta içindeki istirahat, ücretli izin, ücretsiz izin, ulusal bayram ve genel tatil süreleri ve izinsiz ve mazeretsiz işe gelinmeyen günler çalışma süresinden sayılmadığını , askerî iş yerlerindeki mevcut uygulamanın bu şekilde olduğunu , cumartesi günü yapılan çalışmalar ücretlendirilirken, sadece fiili çalışma süreleri değil (TİS" in 25/c maddesinde, "...haftalık normal çalışma süresini fiilen tamamlayıp tamamlamadıklarına bakılmaksızın..." denildiği için) farazi çalışma süreleri de hesaba katılmakta olduğunu ,TİS" in 25/c maddesinin devamında "...haftalık normal çalışma süresine kadar çalışmaları ile ilgili ücretleri normal mesai üzerinden..." denildiği için de bu kuralın gözetildiğini belirtmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, TİS’in akdi tatil ve hafta tatili alacaklarının düzenlendiği 25. ve 31. maddeleri ve tüm TİS dikkate alınarak birlikte değerlendirilmesi sonucunda, bu maddenin; akdi tatillerde çalışma halinde haftalık çalışma süresine bakılmaksızın, haftalık fiili normal çalışma süresinin normal mesai ücretinden, haftalık normal mesai süresi 42,5 saatten 45 saat arasındaki 2,5 saatlik fazla çalışma süresi ücretinin %25 zamlı olarak, 45 saati aşan çalışmalar içinde %80 zamlı olarak hesaplanıp ödenmesi şeklinde yorumlanmasına gerektiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Dava, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununun 60. maddesi gereğince TİS’nin 25/c maddesinin yorumu istemine ilişkindir.
Normal Çalışma Süresi başlıklı TİS 25/c maddesinde “ Akdi tatil günlerinde çalıştırılan işçilere o günden önceki hafta içinde haftalık normal çalışma suresini fiilen tamamlayıp tamamlamadıklarına bakılmaksızın, haftalık normal çalış­ma süresine kadar çalışmaları ile ilgili ücretleri normal mesai üzerinden, normal haftalık çalışma süresi ile 45 saat arasında geçen fazla süreli çalışmaları için ücretleri %25 zamlı olarak. 45 saati aşan çalışmaları için ise, %80 zamlı ödeme yapılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
22. dönem Toplu İş sözleşmesine ilişkin 26.8.2009 tarihli Resmi Arabulucu Tutanagında, tekilifin 25.maddesi yerine, süresi sona eren 21. dönem toplu iş sözleşmesinin aynı başlıklı maddesinin aynen kabul edildiği belirtilmiş ve 22. dönem Toplu İş sözleşmesine son şekli Yüksek Hakem Kurulu tarafından verilmiştir.
Somut olayda mahkemece yöntemince inceleme yapılmadan hüküm kurulmuştur. Öncelikle 21. dönem toplu iş sözleşmesi ve görüşme tutanakları ile 21. ve 22. TİS dönemi işyeri işçi ücret bordroları dosyaya getirtilerek, 21. dönem Toplu İş Sözleşmesi dönemindeki işyeri uygulamaları ile uyuşmazlık konusu 22. dönem Toplu İş Sözleşmesi dönemindeki işyeri uygulamaları, örnek olarak seçilecek işçi ücret bordroları üzerinden kıyaslama yapılmak sureti ile incelenerek, bu konuda alınacak ayrıntılı bilirkişi raporu ile tüm dosya kapsamı bir değerlendirmeye tabi tutularak sonucu gidilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20.01.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.