Danıştay 8. Daire 2018/6979 Esas 2021/5244 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/6979
Karar No : 2021/5244

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü
VEKİLLERİ : Av. ... , Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Su ve Kanalizasyon İdaresi

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ... Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğü Sülfürik Asit Fabrikasında, abone olmaksızın sayaçlı olarak 28.998 m³'lük su tüketildiğinden bahisle gerçekleştirilen 307.931,71-TL kaçak su kullanım bedeli tahakkukuna yapılan itirazın reddine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istemidir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararda; davacı kurumun tesisine tek bir su hattı girişinin olduğu ve bu hattın içeride 3 ayrı hatta ayrıldığı, davacı kurum ile davalı idare arasında, kaçak kullanımın tespit edildiği 22/08/2017 tarihi itibariyle mevcut 2 adet abonelik sözleşmesinin bulunduğu, 3. abonelik kaydının, kaçak kullanımın tespitinden sonra oluşturulmuş olmasının bu durumu değiştirmeyeceği, su bedelinin istenmesine ilişkin işlemin taraflar arasındaki abonman sözleşmesine dayanan özel hukuk hükümlerine tabi bir alacak borç ilişkisinden doğduğu ve söz konusu bedele itirazın reddine dair işlemin iptali istemiyle açılan davada, uyuşmazlığın görüm ve çözüm yerinin adli yargı merciileri olduğu, işin esasına girilerek karar verilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararında; Mahkeme kararının usul ve yasaya uygun olduğu, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu iptali istenilen cezanın abonelik sözleşmesinden kaynaklanmadığı, abone olunmaksızın kullanım sebebiyle ceza uygulandığı, ortada abonelik sözleşmesinin bulunmadığı, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
... Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğü Sülfürik Asit Fabrikasında, abone olmaksızın sayaçlı olarak 28.998 m³'lük su tüketildiğinden bahisle gerçekleştirilen 307.931,71.-TL kaçak su kullanım bedeli tahakkukuna yapılan itirazın reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 'İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı' başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında; iptal davaları, idarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmış, 2. fıkrasında ise; idari yargı yetkisinin, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olduğu belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Elektrik, su ve doğalgaz gibi kamu idarelerince bedeli karşılığı dağıtılan kamu hizmetinden abonman sözleşmesi ile yararlanılmakta olup, bu sözleşmeler belirli bir konuyu, şartları, karşılıklı hakları ve borçları belirler. Sözleşmedeki koşulların yerine getirilmemesi halinde tarafların edimlerini yerine getirmekten kaçınma hakları doğar ve gerekirse cezai şartlara ilişkin hükümler uygulanır. Bu sözleşmelerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıkların da özel hukuk hükümleri uyarınca adli yargı yerinde çözümleneceği açıktır.
Bununla birlikte, bu tür kamu hizmetlerinin ifası sırasında idare ile kamu hizmetinden yararlananlar arasında sözleşme yapılmadan, tek taraflı olarak, idarenin kamu gücüne dayanarak tesis ettiği icrai ve kesin yürütülebilir nitelikteki işlemlerin ise, idari yargı yerince çözümleneceği yerleşik içtihatlarla kabul edilmiş bulunmaktadır.
Uyuşmazlıkta; ... Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğü Sülfürik Asit Fabrikasına şebeke suyu hattından tek bir girişin olduğu, bu girişin 2'sinde sayaç takılmak suretiyle kolektör hat ile 3 dağıtım hattına ayrıldığı, 1 numaralı sayacın kullanma suyu deposu girişindeki şebeke suyu kollektöründe bulunan sülfirik asit fabrikası ve asit lojmanları su tüketim toplamını gösteren sayaç olduğu, 2 numaralı sayacın kullanma suyu deposundan asit lojmanlarına su beslemesini gösteren sayaç olduğu, 3 numaralı sayacın ise su deposuna girmeden direkt fabrikaya giden su hattı tüketimini gösteren sayaç olduğu; 1 ve 2 numaralı sayaçlar için aboneliğin bulunduğu, ancak 3 numaralı sayaç için 22/08/2017 tarihinde yapılan denetimde sayaçlı abonesiz su kullanıldığının tespitinin yapıldığı ve 05/09/2017 tarihinde 3 numaralı sayaç için abonelik başvurusunun oluşturulduğu, abonelik sözleşmesi yapılmadan önce sayaçlı abonesiz su kullanıldığından bahisle 307.931,71-TL kaçak kullanım bedelinin tahakkuk ettirildiği; dolayısıyla davacı ile davalı idare arasında 3 numaralı sayaca ilişkin daha önceden belirlenmiş bir abonelik sözleşmesinin bulunmadığı, bu haliyle davacı adına 307.931,71-TL kaçak kullanım bedeli tahakkuk ettirilmesine ilişkin işlemin, idarece kamu gücüne dayanılarak hazırlanmış ve tek taraflı olarak uygulanan bir idari işlem niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda; uyuşmazlık konusu işlemin idari yargının görev alanına giren işlemlerden olduğu ve işin esasına girilerek bir değerlendirme yapıldıktan sonra karar verilmesi gerektiğinden, görev nedeniyle davayı reddeden İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2 ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ... -TL yürütmenin durdurulması harcının, istemi halinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine kesin olarak, 11/11/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :
(X)- Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Bu nedenle, temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyoruz.