10. Hukuk Dairesi 2014/16804 E. , 2014/21989 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : Kayseri 1. İş Mahkemesi
Tarihi : 05.06.2014
No : 2013/4-2014/559
Dava, aidiyet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi .. tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, 506 sayılı Kanunun 79. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacı, 01.11.1983-08.04.1988 tarihleri arasında dava dışı işveren nezdinde çalıştığını ancak çalışmalarının davalı kardeşi H.. Ç.. üzerinde göründüğünü, bu sürelerin davacıya ait olduğunun tespitini istemiştir. Davalı H.. Ç..’in hizmet cetvelinin incelenmesinden, 1.11.1983- 08.04.1988 tarihleri arasında dava dışı işveren tarafından bildirimleri olduğu ayrıca 01.11.1983 tarihli dava dışı işverence düzenlenip süresinde Kurum’a intikal etmiş işe giriş bildirgesinin bulunduğu, işyeri dönem bordrolarında da davalı H.. Ç..’in hizmet cetveliyle uyumlu adının yer aldığı anlaşılmıştır. Davacının ise, Kurum nezdinde 4/a, 4/b, 4/c kapsamında çalışmaları bulunmamaktadır. Mahkemece dinlenen davacı tanıkları doğrultusunda yazılı şekilde karar verilmiştir. Mahkemenin, bu yöndeki kabulü eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.Mahkemece, yapılacak iş, davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; davacının çalıştığını iddia ettiği ancak davalı kardeşi üzerinde görünen çalışmalarla ile ilgili tüm belgeler davalı Kurumdan, puantaj kayıtları ve ücret tediye bordrolarının asılları çalışmaların geçtiği işverenden getirtilmeli, iş bu belgelerden sigortalının imzasını içerenler yönünden imzanın aidiyeti konusunda ehil bilirkişi incelemesi yapılmalı, işbu yazılı belgelerin aksi eşdeğerde delillerle kanıtlanması için davacıya delilleri sorulmalı; resen araştırma ilkesi doğrultusunda; bu işyerine ait talep edilen tüm dönemi kapsar bordrolar istenmeli, davalı Kuruma verilmiş dönem bordrolarından kayden çalışması görünen ve uyuşmazlığa konu dönemi kapsar şekilde çalışması bulunan tanıklardan kanaat edinmeye yetecek kadarının re’sen belirlenerek beyanlarına başvurulmalı; talep edilen döneme ilişkin bordro tanıklarına ulaşılamadığı takdirde sigortalı ile birlikte çalışan kişiler ile aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler re’sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı; Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin, 23.09.2013 tarihli Sağlık Kurul Rapor’unda, davalı H.. Ç..’in, hafif mental reterdasyon rahatsızlığı bulunup, bu halinin çalışmasını engelleyecek nitelikte olduğu hususunun belirtildiği anlaşılmış ise de, davalı Hanım’ın dava konusu dönemde çalışma kabiliyeti olup olmadığına ilişkin bir araştırmanın yapılarak davalı adına görünen hizmetlerin davacıya ait olup olmadığı hususu yeterince araştırılmalı; toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 03.11.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.