Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/676 Esas 2021/2394 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/676
Karar No : 2021/2394


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- …Bakanlığı
VEKİLİ: …
2- …Müdürlüğü
VEKİLİ: Av. ….

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Beşinci Dairesinin 22/06/2020 tarih ve E:2016/11576, K:2020/2455 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: …Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünde polis memuru olarak görev yapan davacı tarafından, başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmemesine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü işlemi ile 28/10/2010 tarih ve 27743 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin 16. maddesinde yer alan ''İkinci bölge birimlerinde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler.'' cümlesinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Beşinci Dairesinin 22/06/2020 tarih ve E:2016/11576, K:2020/2455 sayılı kararıyla;
Dava konusu Yönetmelik hükmü yönünden;
3201 sayılı Kanun'un ek 28. maddesiyle idareye tanınan yönetmelikle düzenleme yapma yetkisi çerçevesinde hazırlanan Yönetmeliğin dava konusu olan 16. maddesinde yer alan ''İkinci bölge birimlerde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler." hükmünde tercihlerin alınmasına ilişkin hususların belirlendiği ve söz konusu düzenlemede, dayanağı Kanun maddesine aykırılık oluşturacak herhangi bir hususa yer verilmediği;
Dava konusu Yönetmeliğin 16. maddesi ile, ikinci bölgede görev yapan personele görev süresini tamamlamadığı takdirde yine bu bölgeler arasından tercih yapma hakkı tanınarak, Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde belirlenen zorunlu ikinci bölge görevinin yerine getirilmesinin aksamamasının sağlandığı, bu nedenle anılan maddede hukuka aykırılık bulunmadığı;
Davacının başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmemesine ilişkin işlem yönünden;
Dosyadaki belgelerden, davacının tercih ettiği birime puanının yetmediği, yerleştirmeme işleminin Yönetmelik hükümlerine uygun olduğu,
gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, başpolis memurluğu sınav sonucunun il bazında değil ülke genelinde değerlendirilmesi gerektiği, birinci bölgede yer alan iller arasından tercih yapma hakkı tanınsaydı sınavdan aldığı puanın yeterli olacağı ve başpolis memuru olarak yerleştirilmesinin olanaklı olacağı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idareler tarafından, temyize konu kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Daire kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Polis memuru olarak görev yapan davacı, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu'nun ek 28. maddesine dayanılarak çıkarılan ve 28/10/2010 tarih ve 27743 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin geçici 1. maddesi uyarınca 05/03/2011 tarihinde yapılan başpolis memurluğu yazılı sınavına katılmıştır.
Anılan geçici 1. maddenin, Danıştay 12. Dairesinin 16/04/2014 tarih ve E:2011/4973, K:2014/2764 sayılı kararı ile, "Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik ile ilke olarak başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru kadrolarına atamalarda puan sıralamasına göre ülke çapında atama yapılması kurala bağlanmışken geçici 1. madde ile başpolis memurluğu rütbesine yükselme için yapılacak ilk sınava yönelik olarak, başpolis memurluğu rütbesine yükselmeye hak kazananların birimler için tespit olunan kontenjan aşılmamak kaydıyla, çalıştıkları birimlerde yükselecekleri düzenlenerek, başpolis memurluğu rütbesine yükselmeye ilişkin esaslara ilk yapılacak sınav yönünden istisna getirildiği ve istisna ile idare tarafından başpolis memuru kontenjanı tespit edilirken atanılacak birime göre sayı belirlenmesi sonucu iller bazında atama yapılmasını sağlayan bir kural konulduğu ve ülke çapında yapılan değerlendirme sonucu oluşturulacak sıralamada daha üstte yer alan ve yüksek puana sahip olan adayın yerleşememesine karşın, daha alt sırada ve daha düşük puana sahip olan başka adayın başpolis memurluğuna yükseltilmesine imkan tanınarak başpolis memurluğuna atanacak adaylar arasında eşitsizlik meydana getireceği; diğer yandan hukuki metinlerde yer alan geçici maddelerin kural olarak, hukuki metinlerin kapsamına girenlerin asıl maddelerle getirilen yeni hukuki durumlara geçiş sürecini (intibakını) düzenlediği, bu kapsamda, yeni bir düzenleme yürürlüğe girinceye kadar geçecek süre içinde yapılacak işlem ve düzenlemeler ile daha önceki düzenlemelerden doğan hakların korunmasına ilişkin hususlar ve benzeri geçiş hükümlerinin geçici maddelerde yer aldığı, söz konusu Yönetmelik ile başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru rütbelerine yükseltilmenin usul ve esasları ayrıntılı olarak düzenlendiğinden dolayı ayrıca geçici maddeyle düzenleme yapılmasını gerektiren bir durumun söz konusu olmadığı" gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir. Geçici 1. madde uyarınca ülke çapında yapılan tüm yerleştirmelerin de, aynı Dairenin 30/04/2014 tarih ve E:2011/4396, K:2014/3166 sayılı kararıyla, "geçici 1. maddenin iptal edilmiş olması nedeniyle bu maddeye dayalı olarak yapılan yerleştirmelerin hukuki dayanağının kalmadığı; ancak iptal kararında belirtilen gerekçeler ve iptal sonucu oluşan hukuki durum dikkate alınmak suretiyle Yönetmeliğin 16. ve 20. maddesinde belirtilen atamaların, başarı sırasına göre birinci sıradaki adaydan başlamak üzere adayların tercihleri dikkate alınarak yapılacağı yolundaki esaslar çerçevesinde başpolis memurluğu kadrosuna atama yapılabilmesi amacıyla yeniden yerleştirme işlemi tesis edileceği" gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Söz konusu iptal kararlarının uygulanması amacıyla davalı idarece yürürlüğe konulan 17/09/2014 tarih ve 57 sayılı Genelgede; iptal kararları doğrultusunda başpolis memurluğuna yapılan yerleştirme ve atamaların iptal edilerek, Yönetmeliğin 17. maddesine göre "en az 10 yıl fiilen görev yapmış veya 35 yaşından gün almış polis memurları" ve Yönetmeliğin 18. maddesine göre "24 yıl ve üzeri fiili hizmet süresi bulunan polis memurları" için ayrı ayrı oluşturulan yerleştirme sıralamasına göre belirlenen listeler doğrultusunda personelin tercihleri alınmak suretiyle, ülke genelinde yeni bir yerleştirme işleminin yapılması gerektiği belirtilerek, yapılacak yerleştirmelerde dikkate alınacak hususların çerçevesi belirlenmiş ve bu Genelge uyarınca başpolis memurluğuna yerleştirmeler yapılmıştır.
Davacı, başpolis memurluğu sınavında aldığı puanın tercih ettiği yerler açısından yetersiz kalması nedeniyle tercihlerine yerleşememiştir.
Bunun üzerine, davacının başpolis memurluğuna yerleşememesine ilişkin işlem ile Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin 16. maddesinde yer alan ''İkinci bölge birimlerinde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler.'' hükmünün iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununda 16/06/2010 tarih ve 5997 sayılı Kanun ile değişiklik yapılmış, anılan Kanun'un 2. maddesiyle 3201 sayılı Kanun'un 13. maddesine kıdemli başpolis memuru ve başpolis memuru adı altında iki görev unvanı eklenmiş, 5. maddesiyle eklenen ek 28. maddede ise, "Emniyet Genel Müdürlüğünce, ihtiyaç duyulması halinde aşağıda belirtilen kriterlere göre seçilecek en az on yıl fiilen görev yapmış veya 35 yaşından gün almış polis memurları arasından başpolis memuru kadrolarına, başpolis memuru olarak fiilen altı yıl görev yapmış olanlar arasından ise kıdemli başpolis memuru kadrolarına atama yapılabilir. Başpolis ve kıdemli başpolis memuru kadrolarına atanacakların birimlere ve branşlara göre sayısı Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenir.
Başpolis memurluğu ve kıdemli başpolis memurluğuna atanacakların seçiminde; meslek kıdemi, eğitim düzeyi, personelin yöneticilik özelliğine ilişkin amirlerinin değerlendirmesi, performans değerlendirme puanı adli ve idari cezalar ile yazılı sınav sonuçları esas alınır.
Emniyet Genel Müdürlüğünce, ayrıca her yıl ihtiyaç olarak tespit olunan başpolis memurluğu sayısının % 20’sine kadarı 24 yıl ve üzeri fiili hizmet süresi bulunan polis memurları için ayrılır. Bu sayıya göre belirlenecek polis memurları, yönetmelikte belirlenen başvuru şartları, kendi aralarında düzenlenecek yazılı sınav ve diğer kriterler esas alınarak yapılacak sıralamaya göre başpolis memurluğuna atanır.
Kıdemli başpolis memuru, başpolis memuru ve polis memurunun; başpolis memuru ise polis memurunun hiyerarşik üstüdür.
Başpolis memuru ve kıdemli başpolis memurları hakkında, bu Kanun ve diğer kanunlarda belirtilmeyen hususlarda polis memurları hakkındaki hükümler uygulanır.
Başpolis ve kıdemli başpolis memurluğuna atanacakların seçiminde aranacak şartlar, başvuru ve değerlendirme, uygulanacak yazılı sınav, başarı sırasının tespiti, verilecek eğitimler, atanma ve bunlara ilişkin diğer esas ve usuller yönetmelikle düzenlenir." hükümlerine yer verilmiştir.
3201 sayılı Kanun'un ek 28. maddesine dayanılarak yürürlüğe konulan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik ile başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru kadrolarına atanacakların seçiminde aranacak şartlar, başvuru, değerlendirme, yapılacak sınavlar, verilecek eğitimler ile atanmalarına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiş, anılan Yönetmeliğin "Tercihlerin alınması" başlıklı 16. maddesinde, "Adayların tercihleri 6/8/1992 tarihli ve 92/3393 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 7 nci, 34 üncü ve 35 inci maddelerine göre alınır. İkinci bölge birimlerde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
28/10/2010 tarih ve 27743 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin 16. maddesinde yer alan ''İkinci bölge birimlerinde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler.'' cümlesinin incelenmesi;
Dava konusu Yönetmelikte ilke olarak başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru kadrolarına atamalarda puan sıralamasına göre ülke çapında atama yapılması kurala bağlanmışken, uyuşmazlık konusu 16. maddenin son cümlesinde, ikinci bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanların, birinci bölgedeki birimleri tercih edemeyecekleri düzenlemesine yer verilmiştir.
Dava konusu düzenlemenin, ülke çapında yapılan değerlendirme sonucu oluşturulacak sıralamada daha üstte yer alan ve yüksek puana sahip olan adayın yerleşememesine karşın, daha alt sırada ve daha düşük puana sahip olan başka bir adayın başpolis memurluğuna yükseltilmesine imkan tanıdığı, hiyerarşinin asıl olduğu polislik mesleğinin niteliği göz önüne alındığında düşük puanlı olup başpolisliğe yükselen personelin, daha yüksek puan aldığı halde 16. madde uygulaması nedeniyle yükselemeyen personelin amiri konumuna gelmesine yol açacağı, bu durumun da, sözü edilen başpolis memurluğuna atanacak adaylar arasında eşitsizlik meydana getireceği gibi hakkaniyete de aykırı uygulamalara neden olacağı sonucuna varıldığından dava konusu Yönetmelik maddesinde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Davacının başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmemesine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü işlemi yönünden;
Yukarıda hukuka aykırılığı tespit edilen Yönetmelik hükmü uyarınca birinci bölge iller arasından tercihte bulunamayan davacının başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmemesine ilişkin işlemde de hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Öte yandan bu durum, davacının doğrudan başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmesi sonucunu doğurmayacak olup, idarenin yargı kararına uygun şekilde alacağı tercihlerden sonra yeniden yerleştirme yapması gerekmektedir.
Bu itibarla, davanın reddi yolundaki Daire kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Beşinci Dairesinin temyize konu 22/06/2020 tarih ve E:2016/11576, K:2020/2455 sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. Kesin olarak, 11/11/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.



KARŞI OY

X- Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; Danıştay Beşinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile temyize konu kararın onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.