21. Hukuk Dairesi 2016/18557 E. , 2018/3247 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...... Mahkemesi
Davacılar murisinin, ......sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi ...... ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle, davalılardan ... hakkında açılan davanın reddine, 593.954,46 TL maddi ve manevi ...... yasal faiziyle birlikte diğer davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine ilişkin hükmün temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmesi ve davacılar vekilince de duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 03/04/2018 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davacılar vekili Avukat ... geldi. Davalılar adına gelen olmadı.Davalılar vekilinin mazeretini bildirir dilekçesi var dosyasına konuldu.Davalılar vekili duruşmaya katılamayacağına dair mazeret dilekçesi göndermiştir.Duruşmaya başlanarak hazır bulunan Avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı gün düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
1- Mahkemece 08/09/2015 günlü kararın davalılar vekiline 13/11/2015 tarihinde tebliğ edildiği, 09/09/2015 tarihli süre tutum dilekçesinde davalılar vekilinin ......... San ve Tic. A.Ş ile ... yönünden kararı temyiz ettiklerini belirttiği, 03/12/2015 tarihli temyiz dilekçesinde ise davalı ... yönünden de temyiz ettiğini belirtmiş olduğu anlaşılmakla 8 günlük temyiz süresinin hükmü temyiz eden davalı ... bakımından geçtiği açıktır.O halde, 1.6.1990 Tarih ve 1989/3 E. 1990/4 K. sayılı Yargıtay ...... ...... kararı da göz önünde tutularak davalı ...’in temyiz dilekçesinin süre aşımı yönünden REDDİNE, temyiz harcının istek halinde davalı ...’e iadesine,
2-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere, temyiz kapsamı ve temyiz nedenlerine göre, davacılar ve davalı davalı ... ......Tekstil San ve Tic. A.Ş ile ... vekillerinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
3-Dava sigortalının iş kazasından vefatı nedeniyle hak sahibi eş ve ......larının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece davalı ... yönünden davanın reddine, Davacı eş ...... lehine 354.518,52 TL maddi ...... 10.000 TL’lik kısmı için kaza tarihinden bakiyesi için ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle, davacı ...... İlayda lehine 59.620,51 TL maddi ...... 10.000 TL’lik kısmı için kaza tarihinden bakiyesi için ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle, davacı ...... ... lehine 123.815,43 TL maddi ...... 10.000 TL’lik kısmı için kaza tarihinden bakiyesi için ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle, davacı eş lehine 10.000 TL, davacı ......lar lehine 8.000 TL’şer manevi ...... davalılar ......... San ve Tic. A.Ş ile ... ‘den müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine karar verilmiştir.
Dosya kapsamına göre sigortalının, davalı şirkete ait otelde mutfakta çalıştığı sırada, 15/04/2011 tarihinde otelde yapılan tadilat nedeniyle açıkta kalan elektirik hattından elektiriğe kapılması neticesinde ağır yaralandığı ve hastanede tedavi görmekteyken 20/04/2011 tarihinde vefat ettiği anlaşılmıştır. İş kazasının gerçekleşmesinde kazalı sigortalının kusurunun bulunmadığı, hesap raporunda imzasız bordrolar ve ...... kaytlarına göre asgari ücretin 1,27 katı üzerinden, tanık anlatımları ve davacı iddiasına göre ise asgari ücretin 3,33 katı üzerinden hesap yapıldığı mahkemece 3,33 kat üzerinden yapılan hesaba itibar edilerek karar verildiği anlaşılmıştır.
......sonucu maluliyete dayalı maddi ......ın hesaplanmasında, gerçek ücretin esas alınması koşuldur. Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta pirimi ödenmesi amacıyla zaman zaman iş sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı görülmektedir. Öte yandan, gerçek ücretin ise; işçinin kıdemi ve yaptığı işin özelliği ve niteliğine göre işçiye ödenmesi gereken ücret olduğu, işyeri veya sigorta kayıtlarına geçmiş ücret olmadığı Yargıtay’ın yerleşmiş görüşlerindendir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanır.
Somut olayda, hakkaniyete uygun maddi ...... tespiti açısından, öncelikle taraflar arasında görülen alacak davasının dosya içerisine geirtilerek, bu dosyada tespit edilen ücretin kesin delil olmamakla beraber taraflar lehine güçlü delil olduğu dikkate alınması, sigortalının sendika üyesi olması halinde bağlı olduğu sendika tarafından bildirilen ücretin bağlayacı olduğunun dikkate alınması, sendika üyesi olmaması halinde ise ilgili mselek odalarından sigortalının yaşı, yaptığı iş ve mesleğindeki kıdemi dikkate alınarak ücret araştırması yapılması gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.
4- Gerek mülga 818 sayılı Borçlar Kanununun 47 ve gerekse yürürlükteki 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 56. maddesi hükmüne göre, Hakim, ölenin yakınlarına manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verebilir. ...... manevi zarar adı ile ölenin yakınlarına verilmesine karar vereceği para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde, bu ...... sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin Duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 26.06.1966 günlü ve 7/7 sayılı Yargıtay ...... ...... Kararı’nın gerekçesinde takdir olunacak manevi ...... tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
Manevi ...... tutarını belirleme görevi ...... takdirine bırakılmış ise de; hükmedilen tutarın uğranılan manevi zararla orantılı, duyulan üzüntüyü hafifletici olması gerekir.
...... bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları tarafların sosyal ve ekonomik durumları paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu olayın ağırlığı olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutması, bunun yanında olayın işverenin sağlığı ve güvenliği önlemlerini yeterince alınmamasından kaynaklandığı da gözetilerek gelişen hukuktaki yaklaşıma da uygun olarak tatmin duygusu yanında caydırıcılık uyandıran oranda manevi tazminat takdir edilmesi gerektiği açıkça ortadadır. ( HGK 23.6.2004, 13/291-370)
Bu ilkeler gözetildiğinde, davacı eş ve ......ların her biri için takdir edilen manevi tazminatların ayrı ayrı az olduğu açıktır.
5- ......nedeniyle tazminat alacağı haksız fiile dayalı olup faiz başlangıcı tazminatı doğuran zararlandırıcı olay tarihidir.
HMK 26. (HUMK. nun 74) maddesi gereğince de hakim, kural olarak iki tarafın iddia ve savunmaları ile bağlı olup talepten fazlasına hüküm veremez.
Somut olayda davacının maddi ve manevi tazminata olay tarihinden itibaren faiz işletilmesini talep ettiği, temyiz dilekçesinde ise manevi tazminat istemine sigortalının vefat tarihinden itibaren faiz işletilmesini talep ettiği dikkate alındığında, Maddi ...... tamamına olay tarihinden itibaren faiz işletilmesi gerekirken, dava dilekçesinde istenilen kısım için kaza tarihinden ıslah ile istenilen kısım için ıslah tarihinden faiz işletilmesi, aynı zamanda manevi tazminat için faize hükmedilmemesi hatlı olmuştur.
Bu açıklamar doğrultusunda Mahkemece yapılacak iş, sigortalının hesaba esas ücretinin açıklanan şekilde tespiti ile taraflar lehine oluşan usuli kazanılmış haklar da dikkate alınarak davacıların maddi tazminat alacaklarının tespiti, maddi tazminat alacaklarına kaza tarihinden, manevi tazminat talebine ise temyiz dilekçesinde daraltılan taleple bağlı kalınarak sigortalının vefat tarihinden faiz işletilmesi ve davacıların her biri lehinbe takdir edilen manevi tazminatların az olduğunun anlaşılması karşsıında hakkaniyete uygun manevi ...... belirlenmesinden ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacılar ve davalı ... ......Tekstil San ve Tic. A.Ş ile ... vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA, davacılar yararına takdir edilen 1.630,00TL duruşma Avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde davacılar ve davalı ... ......Tekstil San ve Tic. A.Ş ile ...’e iadesine 03/04/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.