10. Hukuk Dairesi 2020/6661 E. , 2020/5727 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 09/11/1971-30/06/1981 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum ve ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
KARAR
Dava, davacının davalı ... Kasabası Belediyesi"ne ait işyerinde 09/11/1971-30/06/1981 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, Yargıtay 21.Hukuk Dairesinin (kapatılan)13/11/2014 tarih ve 2014/7107 Esas ve 2014/23699 Karar sayılı bozma ilamına karşı “uyma” kararı verilmek suretiyle yapılan yargılama neticesi “davanın kısmen kabulüne”, “davacının, davalı ... Kasabası Belediyesi"ne ait 1.4009.01.01.0001908.050. 02.82 sicil sayılı işyerinde sigortasız işçi olarak 09/11/1971-30/06/1981 tarihleri arasında çalıştığının tespitine, davacının bu sigortasız çalışmalarının sigortalı çalışmaları ile birleştirilmesine, davacının fazlaya ilişkin istemlerinin reddine, ... aleyhine açılan davanın reddine, ” şeklinde hükümde yazıldığı gibi ve sonuç olarak tespiti talep olunan hizmet dönemi içerisinde Kurum"a bildirimi yapılan hizmet süreleri ile askerlikte geçen süreler dışlanmak suretiyle davacının davalı ... nezdinde 360 tam gün üzerinden çalıştığının kabulü ile karar verilmiştir.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, ilk derece Mahkemesince yapılan araştırma ve incelemenin hüküm kurmaya elverişli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 15/01/1955 doğum tarihli, Arif oğlu davacının 01/07/1975- 01/03/1977 tarihleri arasında askerlik görevini yaptığı, 09/11/1971 tarihli ilk işe giriş bildirgesi Arif oğlu Hüseyin İnce adına, davalı ... tarafından düzenlenmiş olup bildirgenin Kurum kayıtlarına intikal ettiği, davacı adına davalı ... tarafından
01/09/1981-31/07/2008 tarihleri arasında hizmet bildiriminde bulunulduğu, Hüseyin İnce adına 1971/4-30/09/1981 tarihleri arasında hizmet bildiriminde bulunulduğu, 1971/10- 1981/07 ay dönem bordrolarında Hüseyin İnce adına 30 günden az olmak üzere sigortalılık çalışma kaydının yer aldığı, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 1995/27 Esas ve 1995/179 Karar no lu ilamı ile ... ile ..."in aynı kişi olduğunun tespit edildiğinin hükme bağlandığı, verilen kararın 06/02/1995 tarihinde kesinleştiği, yargılama esnasında Kurum tarafından aynı kişi olmaları nedeniyle dönem bordrolarında yer alan Hüseyin İnce adına kayıtlı sigortalı gün sayılarının davacıya ait sigorta sicil dosyasına aktarılmak suretiyle davacıya ait hizmet cetvelinin güncellendiği, bozma ilamı sonrası davalı ... yazı cevabı ile Hüseyin İncel"in 1973 yılında 2 gün, 1977 yılında 14 gün, 1977 yılında 5 gün, 1975 yılında 8 gün, 1975 yılında 3 gün , 1976 yılında 2 gün, 1972 yılında 5 gün, 1974 yılında 1 gün çalıştığının arşiv kayıtlarından tespit edildiği hususunun Mahkemeye bildirildiği, alınan bilirkişi raporlarının dosyaya sunulduğu, duruşmalarda davacı tanıkları ile kamu tanıklarının dinlendiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, uyulmasına karar verilen bozma ilamında “ davalının ücret ödemesine ilişkin belgelerin bulunmaması ile ilgili haklı nedeninin olması halinde iddianın tanık sözleri ile ortaya konulabileceği” açıkça belirtilmiş olmasına rağmen Mahkemece davalı idare nezdinde davacı sigortalının çalışmalarına ilişkin herhangi bir kayıt içeren belgelerin bulunmamasının haklı ve izah edilebilir bir nedene (arşiv kayıtlarının düzgün tutulmaması, sel, yangın v.b. nedenlerle kaybolması gibi) dayanıp dayanmadığı araştırılmaksızın, salt tanık beyanları doğrultusunda yazıldığı gibi sonuca gidilmesi hatalı olmuştur. Bozmaya uyulduğu halde, bozma gerekleri yerine getirilmemiştir. 09/05/1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca bozma kararına uyan mahkeme artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır.
Yapılacak iş, yargılama esnasında davalı Kurum tarafından dönem bordrolarında yer alan Hüseyin İnce adına kayıtlı sigortalılık çalışma sürelerinin davacının sigortalılık sicil dosyasına aktarıldığı da gözetilerek dönem bordrolarında yer alan çalışma süreleri dışındaki dönemde davacının ücretini ne şekilde aldığını araştırmak, bu dönemde çalıştığına ve ücret aldığına ilişkin belgeleri getirtmek, davacının resmi kayıtlara geçmeyen dönemlerde çalıştığını ve ücretini aldığını gösterir belgelerin ibraz edilememesi halinde bunun nedenini araştırmak ve davalı idare nezdinde davacı sigortalının çalışmalarına ilişkin herhangi bir kayıt içeren belgelerin bulunmamasının haklı ve izah edilebilir bir nedene (arşiv kayıtlarının düzgün tutulmaması, sel, yangın v.b. nedenlerle kaybolması gibi) dayanması halinde dinlenen tanık beyanlarına itibar etmek aksi halde kamu kurumu olan davalı iş yerinde çalışma iddiasının yazılı belgelerle ispat edilebileceğinden dosya içerisindeki mevcut yazılı belgelere itibar etmek ve sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucunda yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılardan Kurum ile ... vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... Belediye Başkanlığına iadesine, 08/10/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.