Danıştay 13. Daire 2015/2501 Esas 2021/3814 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2015/2501
Karar No:2021/3814

TEMYİZ EDENLER : 1) (DAVALI) ... İl Özel İdaresi
VEKİLİ : ...
2) (DAVALI YANINDA MÜDAHİL) ...
- ... İnşaat Kum Çakıl Hafriyat
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Belde Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Muş ili, Bulanık ilçesi, ... Beldesi sınırları içerisinde ... pafta üzerinde 6,07 hektar yüzölçümlü alanda bulunan 1 (a) grubu maden kum-çakıl ocağı ruhsatının 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulü ile gerçekleştirilen ihale sonucunda 5 yıl süreyle davalı yanında müdahile kiralanmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Muş İl Özel İdaresi İl Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davalı idarece söz konusu kum-çakıl ocağının kiralanmasına ilişkin olarak alınan Karayolları Genel Müdürlüğü 11. Bölge Müdürlüğü görüşünde, ruhsat talebinde bulunulan sahaya maden işletme ruhsatı verilmesi durumunda tesisin yola direkt bağlantı yapmasının uygun olmadığının, bunun için geçiş yolu izin belgesi alınmasının zorunlu olduğunun belirtildiği, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 17. Bölge Müdürlüğü'nün görüş yazısında, toplamda 10 maddede yapılan durum değerlendirilmesi dahilinde uygun olduğunun belirtildiği görülmekle birlikte Muş İl Özel İdaresi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü'nün 21/01/2015 tarihli yazısı ekinde yer alan Muş Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü yazısında, taşınmazda yapılan incelemede zeminde bağlantı yolunun olmadığı, bağlantı yolu olarak beyan edilen yerlerin tarla vasfında olduğu, malzemenin bulunduğu alanda yoğun olarak tarım arazilerinin bulunduğu ve tarımsal üretim yapıldığı, dolayısıyla zeminde fiilen kullanılan bağlantı yolunun olmamasının tarımsal bütünlüğü bozduğunun ifade edildiği, ekte yer alan inşaat mühendisi tarafından hazırlanan raporda ise, söz konusu alanın çevresinde taşkın riski olduğunun, bu taşkın riskinin arazilerle birlikte yerleşim yerini de tehdit ettiğinin belirtildiği, Devlet Su İşleri 17. Bölge Müdürlüğü 172. Şube Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı yazısında, Rüstemgedik Beldesine teknik elemanlarca gidilerek yapılan incelemelerde nehir kenarında herhangi bir ıslah sekisi veya taş tahkimat bulunmadığı, söz konusu parselde nehrin yatak değiştirdiği, zeminin yumuşak olduğu, ayrıca söz konusu alan ve çevresinde taşkın riski olduğu ve arazilerle birlikte yerleşim yerini de tehdit ettiği yönünde ifadelere yer verildiği;
Bu durumda, ihaleye çıkarılan taşınmazın bulunduğu alanın taşkın riski ile karşı karşıya kaldığı, ayrıca, çıkarılan madenin taşınmasında kullanılacak yol güzergahının da tarım arazilerinin yoğun olarak yer aldığı alanda bulunduğu, başka bir anlatımla taşınmazın bulunduğu alanda maden çıkarmak için ihale yapılmasının hukuka aykırı olduğu anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı, geçiş yolu izin belgesi alınmasının olumsuz görüş olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, zira bu belgenin ihale sonrasında ihale üzerinde bırakılan şirket tarafından alınması gerektiği, kurum ve kuruluşlardan alınan görüşlerin herhangi birinin olumsuz yönde olmadığı, bir ay geçtikten sonra verilen cevaplar ile sonradan istenilen görüşler dikkate alınarak karar verildiği, Mahkemece göz önünde bulundurulması gereken bilgi ve belgelerin yalnızca ilgili kurum ve kuruluşların 1 ay içinde verdiği cevapların olduğu, bağlantı yolu konusunda değerlendirme yapması gereken kurum Karayolları Genel Müdürlüğü olduğundan, Muş İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün bu hususta bir görüş belirtmesinin yetki alanı dahilinde olmadığı, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından enerji nakil hattı çalışması yapılırken bakım ve onarım işlerinin yolun işlevini aksatmayacak biçimde yapılacağı, mevzuat hükümlerine göre ilgili kurumlardan alınan uygun görüşlerin hiçbirinin Mahkemece dikkate alınmadığı, keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmadan eksik inceleme ile karar verildiği;
Davalı yanında müdahil tarafından, Encümen kararının iptal davasına konu olabilecek kesin ve yürütülebilir işlem niteliğinde olmadığı, ihaleye katılmayan davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı, keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmadan eksik inceleme ile karar verildiği, ihaleye konu maden sahasının çevresel açıdan hiçbir olumsuz etki taşımadığı, "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararının bulunduğu, ihalenin ilgili mevzuatta öngörülen usule uygun biçimde yapıldığı, ihale kapsamında yürütülen faaliyetlerin tamamının hukuka uygun şekilde devam ettirildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, ihaleye ilişkin Muş İl Özel İdaresi'nin 2015 yılı denetim komisyonunun yaptığı incelemeler sonucunda ihale evraklarından bir kısmının usulsüz hazırlandığının belgelendiği, kararın onanması gerektiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKÎ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı ile davalı yanında müdahilin temyiz istemlerinin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara ve müdahile iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 11/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.