10. Hukuk Dairesi 2014/14288 E. , 2014/21862 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi : Konya 1. İş Mahkemesi
Tarihi : 13.05.2014
No : 2011/1069-2014/322
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde, 03.08.1999-03.04.2004 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak, pazarlama ve tahsilat elemanı olarak aylık net 1000,00 TL ücretle aralıksız çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki belgeler okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda, davacının 03.08.1999-05.11.1999 tarihleri arasında davalı işverene ait işyerinden 122 günlük çalışmasının bildirildiği, davacının 09.09.2003 tarihinde yaşlılık aylığı talebinde bulunduğu, davacıya 01.10.2003 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlandığı, dosyaya davacı tarafından ibraz edilen ve davalı adi şirket anteti bulunan 02.09.2003-18.09.2003 tarihli tahsilat makbuzlarında davacının imzasının bulunduğu anlaşılmaktadır.
Dairemizin bozma ilamında; "Mahkemece, davanın; 03.08.1999-05.11.1999 tarihleri arasındaki talebin hukuki yarar yokluğu ve davacının yaşlılık aylığı talebinde bulunduğu 09.09.2003 tarihi sonrasına ilişkin olarak da ispatlanamadığından reddedilmiş olması yerindeyse de; 05.11.1999-09.09.2003 tarihleri arasındaki talebin reddi eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olduğu" belirtilmiştir.
Mahkemece bozma kararına uyulmasına karar verilmiştir. Bozma kararına uyulmakla, bozma kararı lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğar ve mahkemece de bozma kararı doğrultusunda karar verilmesi gerekir. (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı İBK) O halde mahkemece bozma kararına uyulduğuna göre, bozma kapsamı doğrultusunda inceleme ve araştırma yapılarak karar verilmesi gerekir.
Mahkemece, yukarıda açıklanan ilkeler ışığında, ...... sicil nolu işyerine ilişkin dönem bordrosu getirtilerek, davacı ile birlikte çalışan ve işverenin bordrolarında kayıtlı kişiler ile, aynı yörede komşu işverenler veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler saptanarak, bilgi ve görgülerine başvurulmalı, bunun dışında sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince araştırılmalı, davalı işyerinde tespiti istenen dönemde Kurum müfettişlerince inceleme yapılıp yapılmadığı sorulmalı, inceleme yapılmışsa, belgeler getirtilmeli, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde; iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği nazara alınmalı, böylece bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalı H.. O.."na iadesine, 31.10.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.