21. Hukuk Dairesi 2016/9238 E. , 2018/3225 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverenlere ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, davacının 15.05.2004- 29.09.2012 tarihleri arasında günlük net 60 TL ücretle, 15.05.2004- 26.09.2012 tarihleri arasında davalı ..., 27.09.2012- 29.09.2012 tarihleri arasında davalı ..." ya ait iş yerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen...lı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının davalı ... Aşkına ait ... işyeri sicil nolu Nakliye işyerinde,a) 15.05.2004-15.09.2005 tarihleri arası çalışmaları yönünden çalıştığını ispatlayacak bilgi ve belge bulunmadığı, tanıkların ise davacı ile tespitini istediği dönemde birlikte çalışmadıkları anlaşıldığından bu sürenin...lı hizmet olarak tespitinin mümkün olmadığı anlaşılmakla buna ilişkin talebin reddine, 15.09.2005-26.09.2012 tarihleri arasında hizmet akdine istinaden aylık 2.351,98TL brüt ücret ile 2531gün...lı hizmet olarak çalıştığı, bu çalışmasının davalı ...’na bildirilmediğinin tespitine, 27.09.2012-29.09.2012 tarihleri arasında hizmet akdini istinaden davalı ...’ya ait 1461350.35 işyeri sicil nolu Nakliye işyerinde aylık 2.351,98TL.Brüt ücret ile 3 gün ...lı hizmet olarak çalıştığı, bu çalışmasının davalı ...’na bildirilmediğinin tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliğinin kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olusu her türlü delille ispat kazanabilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş ... tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve ...larına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda,davalı işverenlerin Kurumda bulunan işyeri dosyaları ve dönem ...ları getirtilip ... tanıkları dinlenmeden davacı ve davalı tanıklarının beyanları çelişkili olduğu halde davacı tanık beyanlarına itibar edilerek davacının serbest piyasa ...ı mı yoksa işyerinde devamlı çalışan ... mı olduğu açıklığa kavuşturulmadan eksik inceleme ve araştırma sonucu verilen karar hatalı olmuştur.eksik araştırma ile davanın kabulüne karar verilmesi hatalı olmuştur.
Davacının hizmet tespitine yönelik talebi bakımından yapılacak iş, davacının yaptığı işin ...lık olduğu anlaşılmakla piyasa ...ının...lı olamayacağı açık olup, davalılara ait işyerlerinde işlerin iş yerine bağlı sürekli ...larla mı yoksa piyasa ...larıyla mı yapıldığı hususunu, her gün ...a ihtiyaç olup olmadığı, davacıya her gün iş verilip verilmediği, ödenen ücretlerin miktarı ve nasıl ödendiği (günlük, haftalık, aylık) hususlarını belirleyerek ve davalıya ait işyerinde çalışması bulunan ... tanıkları ile ... ..., ... ... odası aracılığı ve...lık marifetiyle söz konusu işyerine komşu işyerlerini tespit edip bu işyerlerinin uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı çalışanları, yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek beyanlarını almak, ayrıca işin süreklilik arz edip etmediği hususunda mahallinde keşif yapılarak davalıların yıllar itibariyle sahip oldukları araç sayısı da dikkate alınmak suretiyle işyeri kapsam ve kapasitesi belirlenerek alanında uzman bir bilirkişiden alınacak rapor ile sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Kabule göre de; 15.09.2005- 26.09.2012 tarihleri arasındaki çalışmasının hangi işveren nezdinde geçtiği belirtilmeden infazı mümkün olmayacak şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı ve davalılar vekilleri ile feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ :Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davacıya ve davalılar ... ile ..."ya iadesine,
03.04.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.