Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2016/13860 Esas 2018/4891 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... İdaresi aleyhine 02/01/2014 gününde verilen dilekçe ile izinsiz toprak alınması sebebiyle bozulan ve vasfı değiştirilen tarlanın eski hale getirilmesi için taşınması gereken toprak bedeli ile üretim yapılamaması sebebiyle uğranılan kazanç kayıp miktarının istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 15/03//2016 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, haksız fiil nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı,...ili... ilçesi,...mahallesi,... mevkiinde bulunan 117 ada 21 parselde kayıtlı taşınmazından yer altı baraj yapım inşaatı için izin alınmadan toprak alındığını,toprak alımı sebebiyle taşınmazın bozularak vasfının değiştirildiğini, taşınmazın eski hale getirilmesi için taşınması gereken toprak bedeli ile dava konusu tarlada üretim yapılamaması nedeniyle uğradığı gelir kaybını talep etmiştir.
Davalı, dava konusu bölgede yer altı barajının yapımı aşamasında kile ihtiyaç duyulduğunu, davacının taşınmazında uygun toprak bulunması nedeniyle köy muhtarından yazılı muvafakat alınarak toprak alındığını belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, bilirkişi raporları doğrultusunda istemin kabulü ile, taşınmazın eski hale getirilme bedeli ile üretim yapılamaması sebebiyle uğranılan gelir kaybının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporlarında taşınmazın eski hale getirilmesi için gerekli bedel ile üretim yapılamaması sebebiyle uğranılan gelir kaybı hesaplanmış ise de, zarar gören alanın değeri hakkında herhangi bir inceleme ve belirleme yapılmamıştır. Tazminat sorumluluğunun kapsamı, gerçek zarar ile sınırlı olup; zarar da, haksız eylemden önceki ve sonraki durum arasındaki farktan ibarettir. Gerçek zararın giderilmesi ilkesi cerçevesinde eski hale getirme bedeli ve gelir kaybı istenilebilir. Ancak yine aynı ilke çerçevesinde taşınmazın sürüm değeri de göz önünde tutulmalıdır. Dairemizin yerleşik uygulamalarına göre, eski hale getirme bedeli taşınmazın gerçek değerinin üzerinde ise eski hale getirme bedeline değil, gerçek değere hükmedilmesi gerekir. Mahkemece dava konusu taşınmazın, alınan bilirkişi raporlarına göre hesaplanan eski hale getirme bedeli ile gelir kaybına hükmedilmiş, zarar gören taşınmaz alanının sürüm (rayiç) değeri belirlenmemiştir. Oysa, zarar gören taşınmaz alanının sürüm (rayiç) değerinin de belirlenerek açıklanan yerleşik Daire uygulamamız kapsamında değerlendirme yapılıp
sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve eksik inceleme ile karar verilmesi doğru değildir. Kararın bu nedenle de bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın, yukarıda gösterilen nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalının diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 18/06/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.