5. Hukuk Dairesi 2021/12581 E. , 2021/14416 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
FER"İ MÜDAHİL : ... vd.
Taraflar arasındaki davada ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, İİK"nın 285. ve devamı maddeleri uyarınca konkordatonun tasdiki isteğine ilişkindir.
Konkordato talep eden şirketler vekili, talep eden şirketlerin aralarında organik bağ olan, aynı gruba mensup şirketler olduğunu, birbirlerine karşı kefalet ilişkisi içine girdiklerinden dolayı müştereken borç altına girdiklerini, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik koşullar nedeniyle borçlarını ödeyemez hale geldiklerini, ancak konkordato projesinin uygulanması ile borçlarını ödeyebileceklerini belirterek, öncelikle geçici ve kesin mühlet verilmesini ve sonuç olarak konkordatonun tasdikine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) 20/12/2018 tarihli ara kararı ile; “Talep eden şirketler hakkında 21/12/2018 tarihinden başlamak üzere üç ay süre ile geçici mühlet verilmesine,” 26/12/2018 tarihli ara kararıyla; “Şirketin olağan faaliyetlerini kısıtlayıcı her türlü alacaklı bankaların yaptığı işlemlerin konkordato tarihi olan 21/12/2018 tarihinden itibaren hükümsüz sayılarak davacı şirkete ait hesaplarda alacaklı bankalarca mahsup vs. yollarla el konulan paraların şirketler ilgi tutularak her şirketin kendi konkordato hesabına ayrı ayrı gönderilmesine, alacaklı bankaların şirket faaliyetlerini engelleyici her türlü tasarrufların 21/12/2018 tarihinden itibaren men-ine, şirketin faaliyetlerinin devamı için POS cihazları da dahil olmak üzere davacı şirketlerin hesaplarına ve kredi kartlarına, haciz, e-haciz, ihtiyati haciz, bloke konması, tedbir, çeklerine karşılıksızdır ibaresi yazılması vs. işlemlerin engellenmesine, tüm bankalarda davacı şirketler hesabına gelen paraların gün sonunda ... Bankası ... Şubesi"nde her bir şirket için açılacak konkordato hesaplarına alacaklı şirket de dikkate alınarak ivedi olarak aktarılmasına,” 28/01/2019 tarihli ara kararıyla ise; “Davacıların konkordato talebinden evvel bankalara ve ilgililere tahsil ve temlik cirosu ile ilgili devir ettiği hak ve alacakları hakkında konkordato mühletinden sonra doğmuş olması halinde hak ve alacaklar için mahsup, takas, rehin vs adı altında el konulan tahsilatların ilgili şirketlerin konkordato hesabına derhal (kararın ilgililere tebliği günü) aktarılmasına, karara muhalefet halinde HMK"nın 398. maddesi (disiplin hapsi) gereğince işlem yapılabileceğinin ilgililere ihtarına,” karar verilmiştir.
Alacaklılar Türkiye ... Bankası A.Ş., ... Bankası A.Ş. ve Türkiye ... Bankası A.Ş. vekillerinin itirazları üzerine, 28/01/2019 tarihli ara kararıyla; “verilen karar ve ara kararlarda herhangi bir yasa ve hukuka aykırılık bulunmadığından alacaklı .... ... Bankası A.Ş. vekilinin 27/12/2018, 02/01/2019 ve 28/01/2019 tarihli, alacaklı .... ... Bankası A.Ş. vekilinin 28.01.2019 tarihli dilekçelerindeki taleplerinin reddine” 06/02/2019 tarihli ara kararıyla da; “alacaklı .... ... Bankası A.Ş. vekilinin 30/01/2019 ve 04/02/2019 tarihli dilekçelerinde belirtmiş olduğu taleplerinin reddine” karar verilmiştir.
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nce (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) verilen red kararının alacaklılar .... ... Bankası A.Ş., .... ... Bankası A.Ş. ve .... ... Bankası A.Ş. vekillerince istinaf edilmesi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi 05/04/2019 tarih 2019/679 Esas, 2019/578 Karar sayılı kararı ile “HMK"nın 341. maddesinin 1 numaralı fıkrası gereğince, adi konkordato talebi sırasında tedbire yönelik istemlerin reddine ilişkin kararlarda istinaf kanun yolunun açık olmadığı” gerekçesiyle istinaf dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nce (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) yargılamaya devam edilerek, “açılan davanın feragat nedeni ile reddine, İcra ve İflas Kanunu"nun 292. maddesi gereğince konkordato komiser heyetinden alınan 29/06/2020 tarihli rapor doğrultusunda davacılar hakkında borca batıklık durumu olmadığından davacılar hakkında iflasa yer olmadığına” karar verilmiş, verilen karara karşı alacaklı .... ... Bankası A.Ş. vekilince istinaf edilmesi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi"nce ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile oluşan olumsuz yetki uyuşmazlığının çözümü için dosya Dairemize gönderilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi"nce, istinafa konu edilen nihai kararın tarihi her ne kadar 29/06/2020 ise de ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nde (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) dava görülmekteyken verilen ihtiyati tedbirlere ilişkin ara kararların istinaf incelemesinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi"nce yapıldığı, 5235 sayılı Kanun’un Ek-1 maddesi gereğince 29/06/2020 tarihli ilk derece mahkemesinin nihai kararına karşı istinaf başvurusunu inceleme yetkisinin ilk istinaf incelemesini yapan ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi"ne ait olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi"nce ise, ... Bölge Adliye Mahkemesi’nin, Hakimler ve Savcılar Kurulu"nun 21/06/2019 gün ve 678 sayılı kararı uyarınca 02/09/2019 tarihi itibariyle faaliyete geçtiği, ... Bölge Adliye Mahkemesi’nin 05/04/2019 tarih 2019/679 Esas, 2019/578 Karar sayılı istinaf dilekçesinin reddine ilişkin kararının uyuşmazlığı çözecek şekilde esastan verilmiş karar olmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur." hükmünü içermektedir.
HMK"nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmünü içermektedir.
HMK"nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK"nın 341/1. maddesinde istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna Ek-1. maddenin 1. fıkrasında; "Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmi Gazete"de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili Bölge Adliye Mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan Bölge Adliye Mahkemesince sonuçlandırılır." hükmü düzenlenmiştir.
Somut olayda, ilk derece mahkemesinin 28/01/2019 ve 06/02/2019 tarihli alacaklılar vekillerinin taleplerinin reddine ilişkin kararının istinaf edilmesi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi’nin 05/04/2019 tarih 2019/679 Esas, 2019/578 Karar sayılı istinaf dilekçesinin reddine ilişkin karar verdiği anlaşılmaktadır. Bu durumda dosyada verilen nihai bir kararın veya ara kararının daha önce istinaf incelemesinin yapıldığından söz edilmesinin mümkün değildir. Bu durumda uyuşmazlığın ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi"nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 06/12/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.