16. Hukuk Dairesi 2019/978 E. , 2019/1934 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
KANUN YOLU : TEMYİZ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "taşınmazın imar ve ihyaya muhtaç yerlerden olduğu belirtilerek; bir arazinin kullanım süresi ve niteliği ile üzerinde imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olduğundan, dava tarihi olan 28.12.2010 tarihinden en az 20-30 yıl (1980-1990 tarihleri arası) öncesine ait iki ayrı zamanda çekilmiş yüksek çözünürlüklü hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığından getirtilmesi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı mühendislerinden oluşacak üç kişilik bilirkişi kurulu ile teknik, yerel bilirkişi ve tanıklar aracılığıyla yeniden uygulanması, yerel bilirkişi ve tanıkların yöntemine uygun şekilde dinlenerek zilyetlik yönünden araştırma yapılması, üç kişilik ziraat bilirkişisi kurulu aracılığıyla dava konusu taşınmaz ve çevresindeki arazinin toprak yapısı birlikte incelenmek suretiyle dava konusu yerin kültür arazi haline getirilen yerlerden bulunup bulunmadığı, taşınmazın imar ve ihya edilip edilmediği konusunda rapor alınması ve sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Bozma ilamından sonra yapılan yargılama sırasında 6360 sayılı Yasa gereğince ... ve ... davaya dahil edilmiş ve dava konusu taşınmaz 28.08.2014 tarihinde ihdasen 90 parsel numarasıyla malik hanesi boş bırakılarak ham toprak vasfıyla tescil edilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli 90 sayılı 99.723,57 metrekare yüzölçümündeki ham toprak niteliğindeki taşınmazın malik hanesinde yer alan "davalıdır" ibaresi kaldırılarak davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi, dahili davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Gerekçeli karar davalı Hazineye 12.05.2015 tarihinde tebliğ edilmiş olup, Hazine temsilcisi tarafından 28.05.2015 tarihinde temyiz kanun yoluna başvurmuştur. Gerekçeli kararın tebliğ edildiği tarih ile temyiz tarihi arasında, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun Geçici 3. maddesi uyarınca yürürlükte bulunan, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 432/1. maddesinde öngörülen 15 günlük yasal temyiz süresi geçmiş olduğundan, Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu"nun 01.06.1990 tarih, l989/3 Esas ve l990/4 Karar sayılı kararı ve 1086 sayılı Kanun"un 432/4. maddesi gereğince davalı Hazine temsilcisinin temyiz isteminin süre yönünden REDDİNE,
2- Davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde; Dava; kazanmayı sağlayan zilyetlik, imar ve ihya hukuki sebeplerine dayalı olarak TMK"nın 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 ve 17. maddeleri gereğince açılan, tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Mahkemece, davacı lehine imar-ihya ve
zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan inceleme, araştırma ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamında açıklanan şekilde araştırma ve inceleme yapılmadan hüküm tesis edilmiştir. Oysa ki, bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşacağı gibi, mahkemeye de bozma ilamı doğrultusunda işlem yapma zorunluluğu doğar. Kazanılmış hakkın zedelenmemesi için bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi zorunludur. Somut olayda, uyulmasına karar verilen bozma ilamında, dava tarihinden geriye doğru 20-30 yıl öncesine ilişkin iki ayrı zamanda çekilmiş yüksek çözünürlüklü hava fotoğraflarının üç kişilik jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulu tarafından incelenmesi gerektiği belirtildiği halde, mahkemece yapılan keşifte 1984 yılına ilişkin tek zamanda çekilen hava fotoğrafı üzerinde ve bu konuda uzmanlığı bulunmayan ziraat bilirkişi kuruluna inceleme yaptırılmış, ayrıca davacının aynı çalışma alanında belgesiz zilyetlik yoluyla edindiği taşınmaz bulunup bulunmadığı ve varsa miktarının ne kadar olduğu araştırılmamıştır. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca öncelikle, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin üç ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları, tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Komutanlığından getirtilmeli, davacı adına aynı çalışma alanı içerisinde kadastro sırasında belgesiz zilyetlik nedeniyle tespit edilen taşınmaz bulunup bulunmadığı Hukuk Mahkemeleri Yazı İşleri Müdürlüğü ile Kadastro ve Tapu Müdürlüklerinden ayrı ayrı sorularak belirlenmeli, varsa bu taşınmazlara ait kadastro tutanak örnekleri kadastro tespit tutanakları ve dayanakları ile kadastro tespitleri kesinleşmiş ise kadastro sonrası oluşan tedavüllü tapu kayıtları ve hükmen tapuya tescil edilmişlerse kesinleşme şerhli ilam örnekleri getirtilerek dosyasına konulmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendisi kurulundan yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde çekişmeli taşınmaz bölümünün sınırlarını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile taşınmazda sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; 3402 sayılı Kadastro Yasası"nın 14. maddesi uyarınca aynı çalışma alanı içerisinde belgesiz zilyetliğe dayalı olarak bir kimsenin sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar taşınmaz mal iktisap edebileceği de göz önünde bulundurulmak suretiyle, dava tarihine kadar 3402 sayılı Yasa"nın 14 ve 17. maddesinde öngörülen imar-ihya ve zilyetlikle kazanım koşullarının davacı yararına gerçekleşip gerçekleşmediğine ilişkin tüm deliller birlikte değerlendirilip, sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden Belediye"ye iadesine,
yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.03.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.