Aile Konutunun Belirlenmesi - Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2005/16473 Esas 2006/799 Karar Sayılı İlamı

2. Hukuk Dairesi 2005/16473 E., 2006/799 K.

2. Hukuk Dairesi 2005/16473 E., 2006/799 K.

• AİLE KONUTUNUN BELİRLENMESİ

• 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 186 ]
• 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 188 ]
• 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 189 ]
• 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 194 ]
• 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 195 ]

"İçtihat Metni"

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup, gereği görüşülüp düşünüldü.

Eşler evlilik birliğini beraberce yürütür ve yönetirler. Oturdukları konutu da birlikte seçerler (MK. md. 186). Aile konutu; eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdikleri acı, tatlı günlerini yaşadıkları, yaşam faaliyetlerini yoğunlaştırdıkları mekandır. Aile konutu tektir. Bu sebeple de konutla ilgili kira sözleşmesinin feshi bu konutun başkasına devredilmesi yahut buna benzer hukuki işlemlerin tamamen veya kısmen sınırlandırılması diğer eşin rızasına bırakılmıştır (MK. md. 194). Eşlerden her biri ortak yaşam devam ettiği sürece ailenin ihtiyaçlarını temin bakımından birliği de temsil ederler (MK. md. 188). Bu temsilin kullanıldığı hallerde eşler üçüncü kişilere karşı müteselsil sorumlu olurlar (MK. md. 189/1). Eşlerden herbiri, meslek ve iş seçiminde, diğerinden izin almak zorunda değildir. Ancak meslek ve iş seçerken, seçilen meslek ve iş yürütülürken evlilik birliğinin huzur ve yararları da dikkate alınmalıdır (MK. md. 192). Aile konutu ile yerleşim yeri kavramlarının eş anlamlı olmadığı da tartışmasızdır.

Eşlerden birinin evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya evlilik birliğine ilişkin önemli bir konuda uyuşmazlığa düşülmesi halinde hakimin müdahalesinin istenmesi imkan dahilindedir (MK. md. 195).

Toplanan delillerden; tarafların 19.04.1990"da evlendikleri bu evlilikten iki çocuklarının olduğu, halen çocuklardan birinin annenin, diğerinin babanın yanında kaldığı, davalı (kadın) tarafından 01.07.2003"te boşanma davası açıldığı, bu davanın reddine karar verildiği ve 14.03.2005"te kesinleştiği, eşlerin iki yılı aşkın bir süredir ayrı yaşadıkları, tarafların evlenmeleri üzerine Yozgat"ın T...Mahallesi, T......Sokak 4/4 numaralı taşınmazda oturmaya başladıkları, davacının Yozgat"ta sağlık memuru, davalının da Telekom İdaresinde çalıştığı, eşler arasında geçimsizliğin çıkması üzerine davalının tayinini Gemlik"e istediği ve halen de Gemlik"te memuriyet görevini yaptığı anlaşılmaktadır.

Davacı (koca) evliliğin başından beri eşi ile beraber oturdukları T.... Sokaktaki 4/4 numaralı dairenin eşlerin aile konutu olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.

Bu dosya ve özellikle delil olarak dayanılan retle sonuçlanan dava dosyasından; T.... Sokaktaki 4/4 numaralı dairenin aile konutu olduğu anlaşılmaktadır. Davalının karşı çıkması dürüstlük kuralı ile bağdaştırılamaz (MK. md. 2).

Mahkemece; davanın kabulü ile T.... Sokaktaki 4/4 numaralı dairenin aile konutu olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile ret hükmü kurulması doğru görülmemiştir.

Sonuç: Temyiz edilen hükmün gösterilen sebeple (BOZULMASINA), temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 02.02.2006 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY

Evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi veya evlilik birliğine ilişkin önemli bir konuda uyuşmazlığa düşülmesi halinde, eşlerin ayrı ayrı veya birlikte hakimin müdahalesini isteyebilecekleri konusunda değerli çoğunluk ile aramızda "görüş birliği" vardır. (Ömer Uğur GENÇCAN, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu, Bilimsel Açıklama-lçtihatlar-llgili Mevzuat, Yetkin Yayınevi: I. Cilt, TMK. m. 1-351, Ankara 2004, 1614 sayfa, II. Cilt, TMK. m. 352-1030, Ankara 2004,1628 sayfa, Kısaltma: GENÇCAN-TMK, s. 1101 -1106).

Çekişme nedir?;

Değerli çoğunluğun davacı kocanın isteğinin "ne olduğunu bilmeden" kendiliğinden belirleme yapmasına katılmıyorum.

Şöyle ki;

Davacı koca dava dilekçesinde dava konusunu "ortak konut seçimi" olarak göstermesine karşın son istem bölümünde "Yozgat"ta bulunan konutun müşterek aile konutu olduğuna" karar verilmesini istemiştir. Açıklamalar bölümünde davalının "ortak konut" seçimine yanaşmadığı açıklanırken bir yandan da "eşler tüm anılarını bu evde geçirmiştir" açıklaması ile "aile konutu"na göndermede bulunmuştur.

Aynı çelişkiyi aile mahkemesi hakimi de yaşamaktadır. Hakim gerekçesinde davanın TMK. m. 186 hükmüne göre "ortak konut seçiminden" kaynaklandığını açıklarken kararını farklı olarak TMK. m. 194 hükmüne göre "aile konutu seçiminden" kurmaktadır.

Bilindiği üzere TMK. m. 186 hükmünde (ZGB 162) "eşlerin konutu" (eheliche VVohnung) buna karşılık TMK. m. 194 hükmünde (ZGB 169) ise "aile konutu" (Woh-nung der Familie) düzenlenmiştir. Söz konusu bu iki konut her zaman aynı anlamda değildir (Şükran ŞlPKA, Türk Medeni Kanunu"nda Aile Konutu ile İlgili İşlemlerde Diğer Eşin Rızası, TMK. m. 194, 2. Bası, lstanbul-2004, s. 80).

Yapılacak işlem nedir?

Aile mahkemesi hakimi davacı kocadan isteğinin ne olduğunu açıklamasını (HUMK. m. 74) istemeli, delilleri buna göre değerlendirip sonucuna göre karar vermelidir.

Kaldı ki mesleki nedenlerden dolayı eşler farklı yerleşim yerleri edinmeleri durumunda aile konutu bu iki yer de olabilir. (ŞlPKA, s. 81; HAUSHEER/REUSSER/GE-İSER, Bern Komm., N. 139; STETTLER N. 279).

Bu sebeplerle değerli çoğunluğun görüşüne katılmıyorum.