5. Hukuk Dairesi 2021/11454 E. , 2021/14407 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada, ... 1. Sulh Hukuk ile ... 4. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
-KARAR-
Davacı vekili dava dilekçesi ile birlikte; 294 ve 305 parsel sayılı taşınmazların maliki "... ... mirasçıları" ile 803 parsel sayılı taşınmazın maliki “... oğlu ..."in” mirasbırakanı ... oğlu ... ile aynı kişi olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
... 1. Sulh Hukuk Mahkemesi"nce, eldeki dava sonucunda verilecek kararla hak sahiplerinin belirleneceği ve yapılacak bu belirlemenin başkalarının haklarını ihlal edici sonuçlar doğurabilecek nitelikte olduğu, davacının mirasçı olduğunun kabul edilebilmesi için muris ile kayıt malikinin aynı kişi olduğunun belirlenmesi gerektiği bu hususun da ancak asliye hukuk mahkemesinde açılacak bir dava ile kanıtlanabileceği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
... 4. Asliye Hukuk Mahkemesi"nce, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, karar davalı ... fer"i müdahil vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 1. Hukuk Dairesi"nin 07/12/2017 tarih 2015/5554 Esas 2017/7194 Karar sayılı ilamı ile “6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 382/1 maddesinde; “Çekişmesiz yargı, hukukun mahkemelerce, aşağıdaki üç ölçütten birine veya birkaçına göre bu yargıya giren işlere uygulanmasıdır” hükmüne yer verilmiş; bu ölçütler ise ilgililer arasında uyuşmazlık olmayan haller, ilgililerin ileri sürebileceği herhangi bir hakkın bulunmadığı haller ve hakimin re’sen harekete geçtiği haller olarak ifade edilmiştir. Kanunda çekişmesiz yargı işlerinin neler olduğu önce genel çerçevesi belirlenerek, daha sonra da mümkün olduğunca sayılarak belirtilmiştir. Ancak bu sayma sınırlı olmadığından yasa maddesinde sayılmayan fakat çekişmesiz yargı ölçütlerini taşıyan diğer işlerin de çekişmesiz yargı işi olarak kabulü gerekir. Yani, 382. maddede sayılmamakla beraber çekişmesiz yargının ölçütlerinden birini veya birkaçını taşıyan bir iş de çekişmesiz yargı işi olarak değerlendirilebilir. Tapu kayıt maliki ile davacının miras bırakanının aynı kişi olduğunun tespiti davaları da 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 382. maddesinde belirtilen çekişmesiz yargı işlerinden sayılmalıdır. Kaldı ki, 382. maddenin 2-ç/1 fıkrasında “Taşınmaz üzerinde taraf oluşturulmasına ve hak ihlaline sebebiyet vermeyecek düzeltmelerin yapılması” çekişmesiz yargı işi sayılmış olup, niteliği itibariyle tespit taleplerinden başka bu tarife uyacak bir dava türü de bulunmamaktadır. Talep tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 383. maddesine göre de, çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadığı sürece Sulh Hukuk Mahkemeleridir. Bu itibarla, çekişmesiz yargı işi olan tespit taleplerine Sulh Hukuk Mahkemelerince bakılması gerekir. Anılan Kanunun 114/1-c ve 115. maddeleri gereğince, görev dava şartlarından olup mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştırmalıdır. Somut uyuşmazlıkta davacı; 6100 sayılı HMK"nın yürürlük tarihinden sonra 12.06.2012 tarihli dava ile 294 ve 305 parsel sayılı taşınmazların maliki "... ... mirasçıları" ile 803 parsel sayılı taşınmazın maliki ... oğlu ..."in mirasbırakanı ... oğlu ... ile aynı kişi olduğunun tespiti isteğiyle eldeki davayı açmıştır. Hâl böyle olunca anılan isteğin Asliye Hukuk Mahkemesinde yazılı yargılama usulüne göre görülmesi mümkün olmadığından, görevsizlik kararı verilmesi gerekirken aksi düşünce ile yazılı şekilde davanın esası hakkında karar verilmesi doğru değildir.” gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyulmakla görevsizlik kararı verilmiştir.
... 2. Sulh Hukuk Mahkemesince, dosyanın ... 1.Sulh Hukuk Mahkemesinin 2012/636 esas sayılı dosyasında safahat geçirdiği ve bu dosya üzerinden görevsizlik kararı ile ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderildiği, ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin görevsizlik kararı sonrasında dosyanın ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle dosyanın ... 1.Sulh Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
... 1. Sulh Hukuk Mahkemesi"nce, davacı vekilinin 30/01/2020 tarihli 5 nolu celsede "Yargıtay bozma ilamına uyulması hususu mahkemenin takdirindedir ancak benim açtığım dava Mirasçılık Belgesinin İptali mahiyetinde olup Asliye Hukuk Mahkemelerinin görevindedir." şeklinde beyanda bulunduğu keza aynı celsede "Bizim talebimiz tam olarak daha önce verilmiş olan ... tarafından alınmış 2004/412 Esas - 2005/1431 Karar sayılı mirasçılık belgesinin iptali talebinden ibaret olup, mirasçılık belgesinin iptali mahiyetli işbu davada sulh hukuk mahkemesi"nin görevsiz olduğunu beyan ediyoruz. Asliye Hukuk Mahkemeleri mirasçılık belgesinin iptali davalarında genel görevli mahkemedir." şeklinde beyanda bulunduğu, davacı yanın beyanları kapsamında işbu davanın mirasçılık belgesinin iptali talepli olduğu, işbu davada ... Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 08/09/2005 tarih ve 2004/412 Esas - 2005/1431 Karar sayılı mirasçılık belgesinin iptali konu edildiği anlaşılmakla mirasçılık belgesinin iptaline yönelik davalar Asliye Hukuk Mahkemelerinin görev alanında kaldığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
... 4. Asliye Hukuk Mahkemesi"nce ise, dava dosyasında ve duruşma zaptında davacılar vekilinin davasını tamamen ıslah ettiğine dair herhangi bir beyanı olmadığı gibi davanın tamamen ıslah edildiğine dair 1 hafta içinde verilmiş yeni bir dava dilekçesi de mevcut olmadığı, dolayısıyla eğer davacılar vekili eğer davasını tamamen ıslah ettiği kabul edilirse 1 hafta içinde yeni bir dava dilekçesi vermediği için ıslah yapılmamış sayılacağı, Yargıtay 1. Hukuk Dairesi"nin 07/12/2017 tarihli 2015/5554 Esas, 2017/7194 Karar sayılı ilamı dikkate alınarak davanın "... 305 ve 294 parseller ile Muallimköy 803 sayılı taşınmazda "... ... varisleri" ve "... Oğlu ..." şeklindeki mülkiyet kaydının TMK"nın 1027. maddesi gereğince düzeltilerek mirasçılar adına hisseleri oranında tapuya tescili" talebi olarak devam ettiği, bu davaya da bakma görevinin sulh hukuk mahkemeleri olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiş olup, dosyanın ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesi ile ... 4. Asliye Hukuk Mahkemelerince karşılıklı olarak görevsizlik kararı verilmesi nedeniyle yargı yerinin belirlenmesi için Dairemize gönderildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 294 ve 305 parsel sayılı taşınmazların maliki "... ... mirasçıları" ile 803 parsel sayılı taşınmazın maliki “... oğlu ..."in” mirasbırakanı ... oğlu ... ile aynı kişi olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava ettiği, ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesi"nce davanın kısmen kabulüne karar verildiği, dosyanın temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 1. Hukuk Dairesi"nin 07/12/2017 tarih 2015/5554 Esas 2017/7194 Karar sayılı ilamı ile “Somut uyuşmazlıkta davacı; 6100 sayılı HMK"nın yürürlük tarihinden sonra 12.06.2012 tarihli dava ile 294 ve 305 parsel sayılı taşınmazların maliki "... ... mirasçıları" ile 803 parsel sayılı taşınmazın maliki ... oğlu ..."in mirasbırakanı ... oğlu ... ile aynı kişi olduğunun tespiti isteğiyle eldeki davayı açmıştır. Hâl böyle olunca anılan isteğin asliye hukuk mahkemesinde yazılı yargılama usulüne göre görülmesi mümkün olmadığından, görevsizlik kararı verilmesi gerekirken aksi düşünce ile yazılı şekilde davanın esası hakkında karar verilmesi doğru değildir.” gerekçesiyle bozulmasına karar verildiği, ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesi"nce bozma ilamına uyularak görevsizlik kararı verildiği ve dosyanın kesinleştiği anlaşılmaktadır. Bu durumda davaya bakma görevinin Sulh Hukuk Mahkemesine ait olduğu özel dairenin kabulündedir. Özel Dairenin onama ve bozma kararının mahkemeleri bağlayıcılığı özelliği vardır. Bu durumda uyuşmazlığın ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesi"nde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 06/12/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.