BAM Hukuk Mahkemeleri İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi 2021/1386 Esas 2022/1834 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
21. HUKUK DAİRESİ

ESAS NO : 2021/1386
KARAR NO : 2022/1834

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 23/03/2021
NUMARASI : 2020/548 E. 2021/251 K.
DAVA KONUSU : Menfi Tespit
KARAR YAZIM TARİHİ : 28/09/2022
İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirket ile davalı ... arasında 01/07/2018 tarihinde kira sözleşmesinin akdedildiğini, ayrıca kiralanan bölümde kullanılacak doğalgaza ilişkin olarak Doğalgaz Satış Sözleşmesinin düzenlendiğini, sözleşmenin 17. Maddesi uyarınca kiracıya doğalgaz kullanımına karşılık güvence bedeli vasfında teminat mektubu sunma yükümlülüğünün getirildiğini, benzer şekilde kiracıdan, elektrik güvence bedeline dair de teminat mektubunun istendiğini, bu kapsamda davacı şirketçe davalıya 2 adet teminat mektubu verildiğini, doğalgaz güvence bedeli olarak sorumlu tutulduğu ve ... Bankası T.A.O Menderes Şubesi tarafından taahhüt ve tanzim edilen 03/06/2020 tarihli ve 7100377407 nolu ve elektrik güvence bedeli olarak sorumlu tutulduğu ve ... Bankası T.A.O Menderes Şubesi tarafından taahhüt ve tanzim edilen 03/06/2020 tarihli ve 7100377409 nolu mektupların 03/06/2020 tarihinde davalıya sunulduğunu, ... binası ... Sok. No:... ..../... yerleşkeli mecura ilişkin kurulan hukuki ilişkinin, kiracı davacı ile kiraya veren davalı ...'un ortak irade beyanlarıyla düzenlenen 07/08/2020 tarihli Fesih Protokolü mucibince 31/08/2020 tarihinde sona ermesine karar verildiğini, davacı şirket tarafından fesih protokolü uyarınca 69.333,67 TL tutarındaki borcunun tamamını protokol imzası ile aynı tarihte ayrıca kararlaştırılan bedellerin hem de sonradan doğan borçlarının tamamını, derhal, nakden ve dafaten ödediğini, ayrıca 31/08/2020 tarihli anahtar teslim tutanağının düzenlendiğini, taraflar arasında kurulan hukuki ilişkinin sona ermesine ve davacı tarafın herhangi bir borcunun bulunmamasına rağmen davalı tarafından teminat mektuplarının iade edilmediğini, bu hususun 5237 Sayılı TCK ve ticari itibarın zedelenmesine ilişkin 6102 Sayılı TTK nezdinde suç teşkil ettiğini, taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin feshi ve sonrası tahakkuk eden elektrik ve doğal gaz faturalarının ödendiğini, fesih protokolü uyarınca kiraya verenin kiracı tarafından kendisine verilen teminat mektuplarının tamamını tahliye tarihi itibariyle derhal kiracıya iade edilmesi için her türlü hukuki ve idari işlemi gecikmeksizin sağlamakla yükümlü olduğunu, kiraya veren tarafından bu hususun açıkça kabul edildiğini, kiralanan yerin kiraya verene teslim edildiğini, buna ilişkin tutanakların tutulduğunu ancak, ... Bölge müdürü ve vekilinin mektupları iade etmeyeceklerini ve şirketi kasten zarara uğratacaklarını bildirdiklerini davalıya İzmir 6. Noterliğinin 02/09/2020 tarihli, 07257 yevmiye nolu ihtarnamesi ile mektupların derhal iadesinin istendiği herhangi bir yanıt verilmediği gibi mektuplarında iade edilmediğini, şirketin maruz kaldığı haksızlık ve ekonomik zorluk nedeniyle soruşturma yapılması için başvuruda bulunulduğunu, kira ilişkisinin devam ettiği, 28/08/2020 tarihinde davacının onayı olmaksızın davalı tarafından kiraya konu yerin kullanıldığını, izinsiz olarak girilen yerde etkinlik gerçekleştirildiğini, etkinliğin olduğu tarih itibariyle davacının kullanma yetkisinin olduğunu sözleşmenin tahliye tarihine 3 gün kala izinsiz şekilde kiraya konu yerin bu şekilde kullanılmasının kasıtlı olarak planlandığını ve davalı vekilinin ve davalı bölge müdürünün kasıtlı olarak kiraya konu yerin kullanımını engellediğini, davacı şirketin davalı tarafa borcu olmadığı gibi davalının davacı şirkete borçlu olduğunu, alacak, dava, talep ve sair her türlü haklar saklı kalmak kaydı ile davacı şirketin dava konusu teminat mektuplarından borçlu olmadığının tespiti teminat mektuplarının davacıya iadesi, iadelerinin mümkün olmadığı takdirde iptallerine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın kötü niyetle açıldığı, kiracının kullanımına tahsis edilen tüm malların faturasının mevcut olduğunu ve bu malların hiç kullanılmamış şekilde davacıya teslim edildiğini, davacı kiracının kullananı ne durumda teslim almış ise sözleşme bitiminde o durumda vermekle yükümlü olduğunu, davacının aktin feshi tarihi itibariyle kiraya konu taşınmaz ve taşınmaz ile birlikte tahsis edilen eşyaları sözleşmeye aykırı şekilde kullandığını, bir kısım eşyaların yıpranmış bir kısım makinelerin bozuk olarak teslim edildiğini, Menderes Sulh Hukuk Mahkemesinin 2020/43 değişik iş sayılı dosyası kapsamında yapılan tespit ile toplam zararın 16.365,29 TL olarak belirlendiğini, bu zararın tazmini amacıyla İzmir 26 İcra Müdürlüğünün 2020/9803 esas sayılı dosyası kapsamında takip başlatıldığını, davacı tarafından iddia edilen şekilde teminat mektuplarının haksız yere işgal edildiği iddiasının kabul edilmediğini, kira ilişkisinden kaynaklı olarak doğal gaz ve elektirik teminatı kapsamında sorumlu tutulduğu teminat mektuplarının iadesinin borç devam etmekte iken hukuken mümkün olmadığını, kira sözleşmesinin bağlayıcı hükümlerine uygun davranmayan ve kiralananı sözleşmeye aykırı şekilde teslim edilen davacının iddialarının asılsız ve hukuki dayanağı olmadığını, açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
MAHKEME:
"....Dosyada yapılan inceleme; alınan beyanları, taraflar arasındaki sözleşmeler ve tüm kayıtlara göre, taraflar arasında imzalanan kira sözleşmesinden sonra kira sözleşmesine konu yerde davacı şirket ile davalı bölge arasında elektirik teminine ilişkin ve doğalgaz teminine ilişkin iki ayrı sözleşme imzalandığı bu sözleşmelere dayalı olarak her iki enerji teminine karşılık bölgenin alacağının teminat altına alınması amacıyla davalı bölge lehine iki ayrı teminat mektubu düzenlendiği ve teminat mektuplarının davalı bölgeye teslim edildiği, teminat mektuplarının düzenlenme teslim amacının kira sözleşmesinin tamamen dışında sözleşmeye konu yere temin edilen enerjilere ilişkin düzenlenen sözleşmelere bağlı olduğu, bu sözleşmelerden kaynaklı herhangi bir borcun varlığının davalı tarafça da ileri sürülmediği, kira sözleşmesi sonrasında kiralananda mevcut olduğu iddia edilen hasar nedeniyle teminat mektuplarının iade edilmemesinin hukuki dayanağının dosyamız yönünden tespit edilemediği, davacı tarafından davalı nezdinde elektrik ve doğalgaz borçlarının ödendiğine ve bu sözleşmelerden kaynaklı borcun olmadığına dair hususların taraflarca ihtilaf konusu edilmediği, bu nedenle davalı nezdinde mevcut teminat mektupları nedeniyle davacının borçlu olmadığının kabulü ile davalı ...nin elektrik enerjisi ve doğalgaz teminine ilişkin sözleşmenin sona ermesinden itibaren dava konusu teminat mektuplarını iade yükümlülüğünün doğduğu anlaşılmakla, teminat mektuplarının iadesine ve sonuç itibariyle davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği anlaşılmış aşağıdaki hüküm kurulmuştur" gerekçesi ile;
"DAVANIN KABULÜNE,
Davacı tarafça doğal gaz aboneliğine istinaden davalıya verilmek üzere ... Bankası TAO Menderes Şubesi nezdinde düzenlenen 03/06/2020 tarihli 7100377407 nolu 10.537,86 TL azami bedelli kesin ve süresiz teminat mektubu ile,
Davacı tarafça elektrik aboneliğine istinaden davalıya verilmek üzere ... Bankası TAO Menderes Şubesi nezdinde düzenlenen 03/06/2020 tarihli 7100377409 nolu 7.496,00 TL azami bedelli kesin ve süresiz teminat mektubu nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine,
Her iki teminat mektubunun davalıdan alınarak davacıya verilmesine" karar vermiştir.
BİLDİRİLEN İSTİNAF NEDENİ:
Davalı vekili; söz konusu davanın kötü niyetli olarak açıldığını, usul ve yasaya aykırılık teşkil ettiğini, kira akdi fesih tarihi itibariyle kiralanan taşınmaz ve taşınmazla birlikte kullanıma tahsis edilen eşyaların sözleşmeye aykırı şekilde kullanıldığını, her ne kadar müvekkili ... söz konusu bu eksikliklerin ve zararın giderilerek kiralananın teslim edilmesi gerektiğini davacıya bildirmiş olsa da davacı kiracı şirketin bu uyarılara aykırı hareket ettiğini, mülkiyeti ... ne ait restoran vasfındaki işyerinde mevcut söz konusu bu zararın tespiti amacıyla Menderes Sulh Hukuk Mahkemesinde dava açılmış olup mahkemenin 2020/43 değişik iş sayılı dosyası kapsamında makina ve inşaat bilirkişileri marifetiyle ayrı ayrı keşif işlemi yapıldığını, kira sözleşmesinin bağlayıcı hükümlerine uygun davranmayan ve kiralananı sözleşmeye aykırı şekilde teslim eden davacı şirketin bu şekilde asılsız iddia ve hukuki dayanağı olmayan şikayetlerle kendisini haklı göstermeye çalıştığını, bu doğrultuda sözleşmeye konu kiralananın eski hale getirilmesine ilişkin gerekli masrafın kiracı sorumludan tahsili yapılmadan teminat mektuplarının iadesinin mümkün olmadığını, usul ve yasaya aykırı ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması gerektiğini bildirerek istinaf itirazında bulunmuştur.
GEREKÇE:
Dava, davacı şirketin dava konusu teminat mektuplarından borçlu olmadığının tespiti ile teminat mektuplarının davacıya iadesi, iadelerinin mümkün olmadığı takdirde iptali istemine ilişkindir.
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen ilk derece mahkemesi kararı hakkında 6100 sayılı HMK nun 355.maddesindeki düzenleme gereğince; istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık olup olmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır.
İlk derece mahkemesince hukuki nitelendirmenin davadaki ileri sürülüş ve dosya kapsamına uygun olarak belirlendiği, ihtilafa uygulanması gereken yasal mevzuatın doğru olarak tespit edildiği, taraflarca ileri sürülen delillerin toplanarak usulüne uygun olarak değerlendirildiği, delillerin değerlendirilmesinin dosya kapsamına uygun bulunduğu, taraflarca ileri sürülen iddia ve savunmaların tartışılarak gerekçeli kararın oluşturulduğu, mahkemenin karar gerekçesiyle hüküm fıkrasının birbiriyle uyumlu olduğu ve mahkeme hükmünün yasal unsurları taşımasına ve özellikle dava konusu teminat mektuplarının taraflar arasında akdedilen doğalgaz ve elektrik teminine ilişkin sözleşmeler kapsamında verilmiş olması nedeniyle davalı tarafça taşınmaza zarar verilmesinden kaynaklanan kira ilişkisine dayalı alacakları olduğundan bahisle iade edilmemesinin haksız olması karşısında mahkemece yazılı gerekçe ile teminat mektuplarının iadesine karar verilmesinde usul ve esas yönlerden yasaya aykırılık bulunmamasına göre; davalının istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı;
1)Davalı vekilinin İzmir 5.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 23/03/2021 tarih ve 2020/548 E. 2021/251 K. sayılı kararına yönelik istinaf başvurusunun, HMK'nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
2)Alınması gereken 1.231,89 TL nispi istinaf karar ve ilam harcından, peşin alınan 308,00 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 923,89 TL harcın davalıdan alınarak hazineye GELİR KAYDINA,
3)İstinaf giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan kısmının HMK’nın 333/1. maddesi uyarınca yatırana iadesine,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK'nın 362/1-a maddesi uyarınca miktar itibariyle kesin olmak üzere 28/09/2022 tarihinde, oybirliğiyle karar verildi.