Mahkemesi : İzmir 12. İş Mahkemesi
Tarihi : 25/09/2013
Numarası : 2012/165-2013/560

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine.
2-Davacı, davalı işyerinde operasyon yönetmeni olarak çalışırken yaptığı fazla mesai, hafta tatili çalışması ve yılbaşı günü çalışmalarının karşılığının ödenmediğinden bahisle fazla mesai, genel tatil ve hafta tatili alacaklarının hüküm altına alınmasını istemiştir.
Davalı taraflar arasındaki iş sözleşmesine göre yıllık 270 saat fazla çalışmanın ücrete dahil olduğunu, tüm haklarının ödendiğini hiçbir alacağı olmadığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
İşyerinde üst düzey yönetici konumda çalışan işçi, görev ve sorumluluklarının gerektirdiği ücretinin ödenmesi durumunda, ayrıca fazla çalışma ücretine hak kazanamaz. Bununla birlikte üst düzey yönetici konumunda olan işçiye aynı yerde görev ve talimat veren bir başka yönetici ya da şirket ortağı bulunması halinde, işçinin çalışma gün ve saatlerini kendisinin belirlediğinden söz edilemeyeceğinden, yasal sınırlamaları aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti talep hakkı doğar. O halde üst düzey yönetici bakımından şirketin yöneticisi veya yönetim kurulu üyesi tarafından fazla çalışma yapması yönünde bir talimatın verilip verilmediğinin de araştırılması gerekir. İşyerinde yüksek ücret alarak görev yapan üst düzey yöneticiye işveren tarafından fazla çalışma yapması yönünde açık bir talimat verilmemişse, görevinin gereği gibi yerine getirilmesi noktasında kendisinin belirlediği çalışma saatleri sebebiyle fazla çalışma ücreti talep edemeyeceği kabul edilmelidir.
İş sözleşmelerinde fazla çalışma ücretinin aylık ücrete dahil olduğu yönünde kurallara sınırlı olarak değer verilmelidir. Dairemiz, 270 saatle sınırlı olarak söz konusu hükümlerin geçerli olduğunu kabul etmektedir.
Fazla çalışmaların uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması halinde Yargıtay’ca son yıllarda hakkaniyet indirimi yapılması gerektiği istikrarlı uygulama halini almıştır . Ancak fazla çalışmanın tanık anlatımları yerine yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına dayanması durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir. Yapılacak indirim, işçinin çalışma şekline ve işin düzenlenmesine ve hesaplanan fazla çalışma miktarına göre taktir edilmelidir. Hakkın özünü ortadan kaldıracak oranda bir indirime gidilmemelidir
Somut olayda, davacı işyerinde operasyon yönetmeni olarak çalıştığını işyerini sabah ve akşam güvenlik görevlisi ile birlikte açıp kapattığını iddia ederek fazla mesai alacağı talebinde bulunmuştur.
Dosyaya davalı tarafça, işyerinde bulunan güvenlik sisteminin açılış ve kapanış saatlerini gösterir kayıtlar sunulmuştur. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda “davacının iştirak ettiği sistemi açma ve kapatma saatlerinin hemen her gün değişkenlik gösterdiği, açma ve kapatma saatleri arasındaki zaman diliminde ne kadar serbest zaman kullandığının kayıtlarda yer almadığı sabah alarm sisteminin devre dışı bırakılmasının, davacının tam olarak o saatte işe geldiğini göstermediği akşam da alarm sisteminin, tüm personel mesaiyi sonlandırmak üzere iken devreye sokulduğu ve sistemin kurulmasından sonra şubenin terk edildiği söz konusu kayıtların tek başına davacının günlük ve haftalık çalışma süresini belirlemeye yeterli olamayacağı gerekçesiyle kayıtlara itibar edilmemiştir. Ancak güvenlik sisteminin açılıp kapanma saatleri işyerine giriş ve çıkışın karinesidir. Davacının iddiası da bu yöndedir. Bilirkişi, taraflarca ileri sürülmeyen bir itirazı kendiliğinden, var kabul ederek, hesaplama yapamaz. Bu nedenle fazla mesai cumartesi çalışma ve yılbaşı tatili çalışma ücretlerinin davacının adının bulunduğu açılış-kapanış saatlerine ilişkin kayıtlar dikkate alınarak hesaplanmalı ve hesaplamalar belgeye dayalı olmakla takdiri indirim yoluna gidilmemelidir.
Mahkemece bilirkişiden ek rapor alınarak yazılı belge niteliğindeki giriş çıkış kayıtları değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Yazılı şekilde yanılgılı değerlendirme ile sonuca gidilmesi hatalıdır.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde taraflara iadesine, 02.03.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.