Danıştay 6. Daire 2021/9480 Esas 2021/12591 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/9480
Karar No : 2021/12591


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Toprak Beton İnş. Turz. Pet. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, ... Mahallesi, ... sayılı parselde bulunan yapıların ruhsatsız olduğundan bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca ... tarihli, ... sayılı Yenimahalle Belediye Encümeni kararı ile verilen 22.554,87-TL para cezasının tahsili amacıyla düzenlenen ... tarihli, ... sıra numaralı ödeme emrinin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 16/04/2014 tarih ve E:2012/5443, K:2014/4766 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 03/03/2020 tarih ve E:2019/9363, K:2020/3001 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozma kararına uyularak, 3194 sayılı Kanun'un 42. maddesi uyarınca idari para cezası verilebilmesi için, idarece düzenlenen yapı tatil tutanağının imara aykırılıkları somut ve ayrıntılı olarak belirtecek şekilde düzenlenmesi gerektiği, imar mevzuatına uygun olmayan aykırılıkların neler olduğunun açık ve net bir şekilde ortaya konulmadan idari para cezası verilemeyeceğinin kuşkusuz olduğu, dava konusu olayda, davalı idarece yapılan 1. ve 2. tespitte belirlenen imara aykırılıkların aynı olmadığı, farklılıklar arzettiği açık olup imara aykırılıkların neler olduğu ve buna paralel olarak fazladan yapılan inşaat alanının tereddüte yer bırakmayacak açıklık ve netlikte ortaya konulmadan para cezası verilmesi ve dayanak para cezasına istinaden düzenlenen dava konusu ödeme emri düzenlenmesi işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu ödeme emrinin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı tarafından, dava konusu ödeme emrinin dayanağı para cezasının iptali yolunda herhangi bir yargı kararı olmamasına rağmen, İdare Mahkemesince para cezası iptal edilmiş gibi gerekçe oluşturularak, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, temyize konu İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Yenimahalle Belediye Encümeninin ... tarihli, ... sayılı kararı ile Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, ... Mahallesi, ... parsel sayılı taşınmazda ruhsat alınmadan yapılar inşa edildiğinden bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca söz konusu ruhsatsız yapıların yıkımına karar verilmiş ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca davacı şirkete 22.554,87 TL idari para cezası verilmiştir.
3194 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca verilen 22.554,87 TL idari para cezasının vadesinde ödenmemesi üzerine tahsili amacıyla düzenlenen ... tarihli, ... sıra numaralı ödeme emri emrinin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 32. maddesinde: "Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshasıda muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir." hükmüne, 42. maddesinde ise; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere idari para cezaları uygulanacağı, Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden idari para cezası verileceği hükmüne yer verilmiştir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 1. maddesinde; Devlete, vilayet hususi idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası gibi asli, gecikme zammı, faiz gibi fer'i amme alacakları ve aynı idarelerin akitten, haksız fiil ve haksız iktisaptan doğanlar dışında kalan ve amme hizmetleri tatbikatından mütevellit olan diğer alacakları ile; bunların takip masrafları hakkında bu kanun hükümleri tatbik olunur düzenlemesine, 37. maddesinde; amme alacakları hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, hususi kanunlarında ödeme zamanı tesbit edilmemiş amme alacakları Maliye Vekaletince belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödeneceği, bu ödeme müddetinin son günü amme alacağının vadesi günü olduğu, düzenlemesine yer verilmiş, 55. maddesinde; amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emriyle tebliğ olunacağı belirtilmiş, 58. maddesinde ise; kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın, böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı hakkında tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde dava açabileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, ... Mahallesi, ... parsel sayılı taşınmazda, davalı idare elemanlarınca yapılan denetimde, ruhsatsız olarak 21.60 mx8.60 m h:4.00 m prefabrik tek katlı idari binası inşa edilmekte olduğunun, zemin altına 0,50 m su basman betonu atıldığının, çatı üstünün kapatıldığının, 9.40 m x5.35 m h:3.00 m prefabrik tek katlı yemekhane binası inşa edilmekte olduğunun, 0,50 m. su basman betonu atıldığının, 15,90m x 9.30m h:3.00m prefabrik tek katlı laboratuvar binası yapıldığının, 0,50 m. su basman betonu atıldığının, 10,70 mx9.40 m h:3.00m prefabrik tek katlı yatakhane-dinlenme binası yapıldığının, 0,50 m. su basman betonu atıldığının, ayrıca, 50 m. uzunluğunda 8.00 m. yüksekliğinde çelik konstrüksiyonlu makas üzerine saç kaplama yapılarak, etrafının 3,00 m. yüksekliğinde, 7,00 m. uzunluğunda beton duvarla kapatılarak, ön tarafı açık olmak üzere sundurma yapıldığının (malzeme deposu) mahallinde düzenlenen 30.08.2010 günlü, 247 sayılı tutanak ile tespit edildiği, tutanakta ruhsatsız yapıların derhal yıkılması veya ruhsata bağlanması gerektiğinin aksi halde 3194 sayılı Kanun'un 32. ve 42. maddeleri uyarınca işlem yapılacağının belirtildiği, tutanağın 16.09.2010 tarihinde şirketin temsilcisine tebliğ edildiği ve 30.08.2010 günlü, 247 sayılı bu tutanak dayanak alınarak, Yenimahalle Belediye Encümeninin ... günlü, ... sayılı kararı ile söz konusu yapıların 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkımına karar verildiği ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca yapı maliki sıfatıyla davacı şirkete 22.554,87 TL idari para cezası verildiği, kamu alacağının vadesinde ödenmemesi üzerine dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği ve davacıya 24/03/2011 tarihinde tebliğ edildiği, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; Yenimahalle Belediye Encümeninin ... günlü, ... sayılı kararının, ödeme emrinin dayanağı olan para cezası verilmesine ilişkin kısmının iptaline karar verilmiş ise de Danıştay Ondördüncü Dairesinin 16/04/2014 tarih ve E:2012/894, K:2014/4767 sayılı kararıyla encümen kararının sadece yıkıma ilişkin kısmı dava konusu edilmesine rağmen, İdare Mahkemesince encümen kararının para cezasına ilişkin kısmının da incelenmesi suretiyle hüküm kurulmasında hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle bozulduğu, bozma kararı üzerine ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; ... günlü, ... sayılı işlemin yıkıma ilişkin kısmı yönünden davanın reddedildiği, bu kararın Danıştay Ondördüncü Dairesinin 26/10/2017 tarih ve E:2015/5185, K:2017/5647 sayılı kararı ile onandığı ve karar düzeltme aşamasından geçerek kesinleştiği, bu arada davacı tarafından dava konusu ödeme emrinin dayanağı para cezasına karşı adli yargı mercilerinde açılan davada, ... Sulh Hukuk Mahkemesinin Değişik İş No:... sayılı dosyasında 01/04/2011 tarihinde görev ret kararı verilmesi üzerine, idari yargıda görülen davada ... İdare Mahkemesi tek hakiminin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile ''... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile davacı şirketin 22.554,87 TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemin hukuka aykırı bulunarak iptal edildiği anlaşıldığından'' karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği, anılan kararın temyiz yoluna gidilmeden kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta; dava konusu ödeme emrinin dayanağı para cezasının iptali istemiyle açılan davada, daha önce yargı kararıyla para cezası iptal edildiğinden bahisle, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ve bu karar kesinleşmiş ise de anılan Mahkeme kararına esas alınan ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının Danıştay Ondördüncü Dairesinin 16/04/2014 tarih ve E:2012/894, K:2014/4767 sayılı kararıyla, ... günlü, ... sayılı belediye encümeni kararının sadece yıkıma ilişkin kısmı dava konusu edilmesine rağmen, İdare Mahkemesince, kararın para cezasına ilişkin kısmının da incelenmesi suretiyle hüküm kurulmasında hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle bozulduğu ve bozma kararı üzerine anılan Mahkeme tarafından işlemin yıkıma ilişkin kısmı yönünden davanın reddine karar verildiği ve bu kararın kesinleştiği hususları birlikte değerlendirildiğinde, belirtilen yargılama süreci sonucunda, dava konusu ödeme emrinin dayanağı para cezasının esasının incelenmesi suretiyle, para cezasının hukuka uygun olup olmadığına yönelik herhangi bir Mahkeme kararının bulunmadığı görülmüştür.
Gelinen aşamada Dairemizin 03/03/2020 tarih ve E:2019/9363, K:2020/3001 sayılı bozma kararına uyularak verilen temyize konu İdare Mahkemesi kararıyla, ... İdare Mahkemesinin E:... sayılı dosyasında mevcut bilirkişi raporundaki görüşler doğrultusunda, dava konusu işlemin dayanağı olmayan 27.07.2007 günlü tutanaktaki tespitler ile işlemin dayanağı tutanaktaki tespitlerin farklılıklar içerdiği, idarece imara aykırılıkların somut ve ayrıntılı şekilde tutanakta belirtilmesi gerekirken, bu hususların tereddüte yer bırakmayacak açıklık ve netlikte ortaya konulmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; işlemin dayanağı tutanakta, ruhsatsız yapılan imalatların somut ve ayrıntılı olarak tespit edildiği, tutanağın yasada öngörülen şartları taşıdığı, dava konusu encümen kararının dayanağı olan tutanakta hukuka aykırılık bulunmadığından, dava konusu ödeme emrinin dayanağı encümen kararının para cezasına ilişkin kısmı yönünden işin esasına girilerek, dava konusu ödeme emri hakkında bir karar verilmesi gerekirken, aksi yöndeki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu .... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 16/11/2021 tarihinde gerekçede oyçokluğuyla karar verildi.



KARŞI OY (X) :

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 1. maddesinde; "Devlete, vilayet hususi idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası gibi asli, gecikme zammı, faiz gibi fer'i amme alacakları ve aynı idarelerin akitten, haksız fiil ve haksız iktisaptan doğanlar dışında kalan ve amme hizmetleri tatbikatından mütevellit olan diğer alacakları ile; bunların takip masrafları hakkında bu kanun hükümleri tatbik olunur" 2. maddesinde "Muhtelif kanunlarda Tahsili Emval Kanununa göre tahsil edileceği bildirilen her çeşit alacaklar hakkında da bu kanun hükümleri tatbik olunur." 3. maddesinde ise, "Bu kanundaki amme alacağı terimi: 1 inci ve 2 nci maddeler şümulüne giren alacakları, Amme borçlusu veya borçlu terimi: Amme alacağını ödemek mecburiyetinde olan hakiki ve hükmi şahısları ve bunların kanuni temsilci veya mirasçılarını ve vergi mükelleflerini, vergi sorumlusunu, kefili ve yabancı şahıs ve kurumlar temsilcilerini, Alacaklı amme idaresi terimi: Devleti, vilayet hususi idarelerini ve belediyeleri, ... Para cezaları terimi: Adli ve idari para cezalarını, ... ifade eder." düzenlemelerine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu ödeme emrinin dayanağı olan Yenimahalle Belediye Encümeninin ... tarihli, ... sayılı kararının para cezası verilmesine ilişkin kısmına karşı davacı tarafından adli yargı mercilerinde açılan davada, ... Sulh Hukuk Mahkemesinin Değişik İş No:... sayılı dosyasında 01/04/2011 tarihinde görev ret kararı verilmesi üzerine, idari yargıda görülen davada ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile ''... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile davacı şirketin 22.554,87 TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemin hukuka aykırı bulunarak iptal edildiği anlaşıldığından'' karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği ve bu tek hakim kararına karşı davacı tarafından itiraz yoluna başvurulmayarak anılan kararın kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; dava konusu ödeme emrinin dayanağı para cezasına karşı açılan davanın davacının aleyhine olacak şekilde kesinleştiğinden, dava konusu ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmamakta olup, Mahkeme kararının bu gerekçeyle bozulması gerektiği oyuyla çoğunluk kararına katılmıyoruz.